دانشنامه تاریخی
عصر طلایی کامبوج که به قرون نهم تا دوازدهم تعلق دارد، نشان‌دهنده دوره اوج цивilizace و دولت‌داری خمر است. این دوره با توسعه چشمگیر سیاسی و فرهنگی، دستاوردهای معماری و رونق تجارت مشخص می‌شود. در این زمان تعداد زیادی معبد باشکوه ساخته شد که هنوز هم نماد عظمت و میراث فرهنگی کشور به شمار می‌روند. در این مقاله، ما جنبه‌های کلیدی عصر طلایی، دستاوردهای فرهنگی آن، رویدادهای سیاسی و تأثیر آن بر توسعه بعدی کامبوج را بررسی خواهیم کرد.
عصر طلایی کامبوج با به تخت نشینی پادشاه جایاوامان II آغاز شد که در سال 802 خود را "خدای پادشاه" اعلام کرد. او قبایل پراکنده را متحد کرده و فرآیند مرکزیت قدرت را آغاز کرد. این مفهوم سلطنت الهی، اعتبار monarch و اجازه داد تا او مدیریت مؤثری بر یک سرزمین وسیع داشته باشد. جایاوامان II بنیان‌گذار یک امپراتوری قدرتمند بود که اوج آن در دوران جانشینانش مشاهده شد.
نقش مهمی در مدیریت ایفا کرد بیروکراسی که متشکل از مقامات عالی‌رتبه‌ای بودند که به‌وسیله پادشاه منصوب می‌شدند. مقامات مسئول جمع‌آوری مالیات، سازماندهی کارهای عمومی و حفظ نظم و قانون بودند. این امر به ثبات و توسعه زیرساخت‌ها از جمله جاده‌ها و کانال‌ها کمک کرد که رشد اقتصادی را تضمین می‌کرد.
اقتصاد کامبوج در عصر طلایی بر پایه کشاورزی استوار بود که توسط سیستم پیچیده آبیاری حمایت می‌شد. ساخت مخازن و کانال‌ها به افزایش محصول برنج کمک کرد که امنیت غذایی را تأمین کرده و به مردم این امکان را داد که به صنایع دستی و تجارت بپردازند.
تجارت بخش مهمی از اقتصاد بود، کامبوج در تقاطع مسیرهای تجاری کلیدی بین چین و هند قرار داشت. این امر موجب ورود کالاها و ایده‌ها از کشورهای همسایه می‌شد. کامبوجی‌ها به طور فعال کالاهایی مانند ادویه‌جات، بافت‌ها و فلزات را با بازرگانان هندی و چینی مبادله می‌کردند که به تبادل فرهنگی و توسعه فرهنگ محلی کمک می‌کرد.
عصر طلایی کامبوج زمان دستاوردهای فرهنگی برجسته‌ای بود. معماری، مجسمه‌سازی و نقاشی به بالاترین سطح مهارت رسید. یکی از مشهورترین نمادهای این دوره مجموعه معبد انگکورتوات است که در اوایل قرن دوازدهم به دست پادشاه سوریاوامان II ساخته شد. انگکورتوات به نماد کامبوج و یکی از بزرگترین سازه‌های معماری در دنیا تبدیل شد.
معبد به خدای هندو ویشنو اختصاص داده شده و با بارولف‌های پیچیده‌ای تزئین شده است که صحنه‌های اساطیر هندو و زندگی روزمره را به تصویر می‌کشد. علاوه بر انگکورتوات، معابد دیگری مانند بایون و تپ پرزات در این دوره ساخته شدند که بازتابی از سنت‌های معماری و هنری خمر بودند.
در دوره طلایی، ادغام فعال هندوئیسم و بودیسم رخ داد که در فرهنگ و زندگی مذهبی کامبوج منعکس شد. هندوئیسم به عنوان دین غالب باقی ماند و بسیاری از پادشاهان خود را حاکمان الهی می‌پنداشتند و آیین‌های مذهبی و قربانی‌ها را برای تقویت قدرت خود برگزار می‌کردند.
بودیسم که از قرن هفتم به تدریج گسترش یافت نیز تأثیر قابل توجهی بر فرهنگ و هنر داشت. بسیاری از معابد و مجسمه‌ها به بازتاب ایده‌ها و فلسفه‌های بودایی تبدیل شدند که منجر به ظهور سبک‌های هنری جدید شد. این ادیان به تبادل فرهنگی و غنای هنر خمر کمک کردند.
عصر طلایی همچنین زمان سیاست خارجی فعال و روابط دیپلماتیک با کشورهای همسایه بود. کامبوج ارتباطات تجاری و فرهنگی با چین و هند برقرار کرده و همچنین با قدرت‌های همسایه همچون چامپا و لائوس جنگ‌هایی را به راه انداخت. این درگیری‌ها و اتحادها بر توسعه منطقه و امور داخلی کامبوج تأثیر گذاشت.
کمپین‌های نظامی موجب گسترش قلمرو امپراتوری و تقویت نفوذ آن در جنوب‌شرقی آسیا شد. اما جنگ‌های مداوم همچنین عناصری از بی‌ثباتی را به همراه آورد و منابع کشور را تحلیل می‌برد که در آینده یکی از دلایل سقوط امپراتوری شد.
با وجود شکوفایی، عصر طلایی برای همیشه ادامه نیافت. تا قرن دوازدهم، امپراتوری با درگیری‌های داخلی و همچنین تهدیدهای خارجی روبرو شد. نفوذ روزافزون کشورهای همسایه مانند سیام (تایلند کنونی) و ویتنام استقلال کامبوج را به خطر انداخت. در نتیجه، امپراتوری کنترل خود را بر سرزمین‌هایش از دست داد که منجر به بی‌ثباتی سیاسی شد.
در پس‌زمینه افول دولت، درگیری‌های داخلی بین سلسله‌های مختلف آغاز شد که منجر به تضعیف قدرت مرکزی گردید. تا پایان قرن سیزدهم، نفوذ امپراتوری به طور قابل توجهی کاهش یافت و کامبوج وارد دوره‌ای از بحران شد که تا قرن شانزدهم ادامه داشت.
عصر طلایی کامبوج یک مرحله مهم در تاریخ این کشور بود که شکوفایی فرهنگ، معماری و اقتصاد را نشان می‌دهد. این زمان ردپای غیرقابل‌حذف در حافظه فرهنگی مردم به جا گذاشت و به‌عنوان پایه‌ای برای شکل‌گیری هویت خمر عمل کرد. با وجود افت‌های بعدی و زمان‌های دشوار، دستاوردهای عصر طلایی همچنان الهام‌بخش و شگفت‌انگیز باقی مانده است. کامبوج هنوز هم به میراث خود افتخار می‌کند که در هنر، معماری و فرهنگ مدرن منعکس شده است.