دانشنامه تاریخی
تاریخ زیمبابوه پر از رویدادهایی است که فرهنگ و جامعه این کشور را شکل داده است. زیمبابوه که در بخش جنوبی آفریقا قرار دارد، به خاطر تمدن‌های باستانی، تاریخ استعماری و مبارزه برای استقلالش شناخته شده است. در این مقاله، مراحل کلیدی تاریخ زیمبابوه را بررسی خواهیم کرد که شامل دوران ماقبل تاریخ، استعمار و دوره معاصر می‌باشد.
زمین‌هایی که امروزه زیمبابوه را تشکیل می‌دهند، بیش از 100,000 سال پیش توسط انسان‌ها ساکن شده بود. شکارچیان و گردآورندگان باستانی نشانه‌هایی از وجود خود را به شکل نقاشی‌های سنگی باقی گذاشته‌اند. در حدود 2000 سال قبل از میلاد، نخستین جوامع کشاورزی در اینجا شکل گرفتند. قبیله‌های بزرگ‌تری مانند شونا و نده‌له در این منطقه تسلط پیدا کردند.
از قرن یازدهم میلادی، یک تمدن پیچیده به نام تمدن بزرگ زیمبابوه در این سرزمین شکل گرفت. این فرهنگ به خاطر بناهای سنگی باشکوهش، از جمله قلعه مشهور بزرگ زیمبابوه، شناخته می‌شود که احتمالاً مرکز تجارت، مدیریت و دین بوده است.
در پایان قرن نوزدهم، گسترش استعماری قدرت‌های اروپایی باعث تغییر در نقشه سیاسی آفریقا شد. در دهه 1880، بازرگان بریتانیایی سسیل رودس شروع به گسترش در آفریقای جنوبی کرد که منجر به تشکیل مستعمره رودزیا شد. در سال 1890، شرکت جنوبی آفریقا (BSA) یک اکتشاف را برای تصرف زمین‌ها فرستاد که این آغاز دوره استعمار زیمبابوه بود.
اداره بریتانیایی از سیستم اصلاحات اراضی استفاده کرد که منجر به مصادره زمین‌ها از مردم بومی و تحویل آن‌ها به مهاجرین سفیدپوست شد. این باعث نارضایتی در میان قبایل محلی شد و به شورش‌های مختلفی از جمله شورش نده‌له در سال 1896 انجامید.
در نیمه اول قرن بیستم، مبارزه برای حقوق جمعیت سیاه‌پوست شدت گرفت. در سال 1965، اقلیت سفیدپوست استقلال یک‌جانبه‌ای را اعلام کرد که این منجر به انزوا بین‌المللی کشور شد. در پاسخ به این وضعیت، رهبران سیاه‌پوستی مانند روبرت موگابه و جاشوا نکامو شروع به سازماندهی مقاومت مسلحانه کردند.
مبارزه مسلحانه در طول دهه 1970 ادامه پیدا کرد و به درگیری‌های خونین منجر شد. در سال 1980، پس از سال‌ها جنگ برای استقلال، زیمبابوه به عنوان جمهوری مستقل شناخته شد. نخست‌وزیر اولیه روبرت موگابه بود که این مقام را تا سال 1987 که رئیس‌جمهور شد، حفظ کرد.
دوره حکومت موگابه با رشد اقتصادی مشخص می‌شود، اما به زودی کشور با مشکلات بسیاری از جمله فساد و بی‌ثباتی اقتصادی روبرو شد. اقتصاد زیمبابوه که بر پایه کشاورزی استوار بود، به دلیل تصمیمات سیاسی نادرست و توزیع اجباری زمین در حال زوال بود که این منجر به کاهش تولید شد.
در اوایل دهه 2000، زیمبابوه با بحران اقتصادی مواجه بود. تورم به سطوح بی‌سابقه‌ای رسید و بسیاری از ساکنان کشور با کمبود غذا و خدمات مواجه شدند. بی‌ثباتی سیاسی و سرکوب مخالفان نیز به واقعیت روزمره تبدیل شد.
در سال 2017، موگابه در نتیجه یک کودتای نظامی برکنار شد که چشم‌اندازهای جدیدی را برای کشور باز کرد. امرسون ماننگاگوا رئیس‌جمهور جدید شد و وعده داد که اصلاحاتی برای بازسازی اقتصاد و بهبود روابط با جامعه بین‌المللی انجام دهد. با این حال، چالش‌هایی از جمله فساد، فقر و نیاز به اصلاحات در بخش کشاورزی همچنان پابرجا هستند.
زیمبابوه دارای منابع طبیعی غنی و پتانسیل برای رشد اقتصادی است. آینده کشور بستگی به توانایی دولت در اجرای اصلاحات مؤثر و برقراری دیالوگ با جامعه برای تضمین ثبات و توسعه دارد.
تاریخ زیمبابوه پیچیده و چند وجهی است، پر است از مبارزه برای استقلال، میراث فرهنگی و چالش‌های معاصر. با وجود سختی‌ها، کشور امید به آینده بهتری مبتنی بر احترام به حقوق بشر و توسعه پایدار را حفظ کرده است.