ऐतिहासिक विश्वकोश
चिन शी हुआंडी, किंवा चिन शी ह्वांग, हा एकत्रित चीनचा पहिला सम्राट होता, जो इ.स.पू. २२१ पासून इ.स.पू. २१० पर्यंत शासन करत होता. त्याच्या राजवटने चिनी राजकारण, अर्थव्यवस्था आणि संस्कृतीत मोठे बदल घडवून आणले, ज्याचा देशाच्या पुढील इतिहासावर मोठा प्रभाव पडला.
चिन शी हुआंडीचा जन्म इ.स.पू. २५९ मध्ये चिन राज्यात झाला. त्याचे खरे नाव चिन चेंग गोंग होते, आणि तो चिनच्या रजाकडून जन्मलेला पुत्र होता. तरुण वयातच त्याने आपल्या वडिलांच्या मृत्यूनंतर राजा बनला, आणि त्याचे राज्यप्रस्थापना अस्थिरता आणि अन्य चिनी राज्यांमधील राजकीय संघर्षाच्या परिस्थितीत सुरू झाले.
इ.स.पू. २२१ मध्ये चिन शी हुआंडीने सात शत्रुत्व करणाऱ्या राज्यांचे एकत्रीकरण संपादन केले, ज्यामुळे चिन वंशाची सुरुवात झाली. त्याने आपल्या उद्दीष्टापर्यंत पोहोचण्यासाठी राजनय आणि लष्करी शक्तीचा उपयोग केला. त्याच्या नेतृत्वात एकात्मिक प्रशासकीय विभागांनी लागू केले, जे विशाल भूभागाचे व्यवस्थापन सुलभ झाले.
चिन शी हुआंडीने केंद्रीय सत्तेचा बळकट करण्यासाठी आणि व्यवस्थापनात लवचिकता आणण्यासाठी अनेक सुधारणा केल्या. प्रमुख सुधारणांमध्ये समाविष्ट होत आहेत:
चिन शी हुआंडीने एक व्यक्तिमत्वाची पूजा तयार केली, जी त्याला एक दैवी शासक म्हणून प्रचार करत होती. त्याने एक प्रसिद्ध समाधी बांधण्याचे आदेश दिले, जे नंतर थेराकोटा सैन्यासाठी प्रसिद्ध झाले — एक भव्य सैनिकांच्या शिल्पांचा संग्रह, ज्यांनी त्याला परलोकात रक्षण करणे अपेक्षित होते.
चिन शी हुआंडीचे शासन कठोर दडपशाहीने भरले होते, ज्याने त्याच्या सत्तेला विरोध करणाऱ्यांवर अत्याचार केले. त्याने पुस्तके जाळली आणि विद्वानांना ठार मारले, ज्यांनी आपले विचार व्यक्त केले, ज्यामुळे बुद्धीजीवांमध्ये मोठी असंतोष निर्माण झाली.
चिन शी हुआंडी इ.स.पू. २१० मध्ये आजाराने मृत्यू झाला, आणि त्याचा मृत्यू चिन वंशाच्या जलद विघटनास कारणीभूत झाला. त्याच्या उत्तराधिकार्यांची कठोर नियंत्रण ठेवण्यास असमर्थता बंडखोरांनी जन्म घेतला, आणि इ.स.पू. २०६ मध्ये हा वंश उलथविण्यात आला.
त्याच्या विवादास्पद राजवट असूनही, चिन शी हुआंडीने चीनच्या इतिहासावर गडद ठसा छोळला. देशाचे एकत्रीकरण आणि प्रशासन प्रणालीचे पुनःरचना यामध्ये त्याचे यश सम्राट चीनच्या दीर्घ इतिहासाची सुरुवात झाली. तथापि, त्याच्या क्रूर शासन पद्धतींनी कितीही निर्माण करणारे आणि संहार करणारे शक्यता दर्शविल्या.