ஆந்திரே-மரி அம்பெர்டு (1775-1836) ஒரு பிரெஞ்சு भ физிக்ஸ் மற்றும் கணிதம் ஆய்வாளர் ஆவார், இவர் மின் காந்தவியல் பகுதியில் தனது வேலைகள் மூலம் மிகவும் பரிசு பெற்றவர். அவரது பெயர் பொதுவாக மரபணு கனிஜ்ஜென்று இருக்கும், மேலும் அவரது பெயரில் மின் ஓட்டத்தின் அளவீட்டு அளவு — அம்பெர்டு என்பது பெயர் வைக்கப்பட்டது.
ஆந்திரே-மரி அம்பெர்டு 1775 ஆம் ஆண்டு ஜனவரி 20 ஆம் தேதி, பிரான்சின் லியோனில் பிறந்தார். அவரது பிதா, ஜான்-ஜாக் அம்பெர்டு, ஒரு நெசவாளராகவும், அவரது மாதா, ஜன்னா, ஒருவர் வீட்டு மகளிராகவும் இருந்தன. சிறு வயதிலேயே, அம்பெர்டு அறிவியல் மற்றும் கணிதத்திற்கு ஆர்வம் காட்டினார். அவர் பல பாடங்களுக்குப் புறக்கணித்து, அவருடைய எதிர்கால அறிவியல் சாதனைகளுக்கு அடித்தளமாக இருந்தது.
கல்வி முடிந்து, அம்பெர்டு பல கல்வி நிறுவனங்களில் அதிகமாக கற்பித்தார். 1802 ஆம் ஆண்டு, அவர் லியோனில் உள்ள கல்லூரியில் பேராசிரியராக நியமிக்கப்பட்டார், அங்கு தனது ஆய்வு படைப்புகளை தொடர்ந்தார். அவர் மின் மற்றும் காந்தவியல் பற்றிய பல படைப்புகளை வெளியிட்டார்.
அம்பெர்டின் அறிவியலுக்கு அதிகமாக பணியாற்றிய பங்கு, மின் ஓட்டங்களுக்குள்ள நவோசங்களை விவரிக்கும் விதிமுறை காலியாகும். 1820 ஆம் ஆண்டில், ஹான்ஸ் கிரிஸ்டியன் Ørsted, மின் ஓட்டம் காந்த நிலையைக் உருவாக்க முடியும் என்பதைத் தெரிவித்தார். அம்பெர்டு, மின் மற்றும் காந்தவியலுக்கும் இடையே தொடர்பு விளக்கத்துடன் கூடிய ஒரு கோட்பாடை உருவாக்குவதில் இந்த ஆய்வுகளை விரிவாக்கினார்.
அம்பெர்டின் விதிமுறை, இரண்டு சமந்தமான மின் பைப்களின் இடையே உள்ள இணைப்பு பலவீனம் குறைகிறது, மின் ஓட்டத்தின் அளவுக்கும், அப்பகுதியில் உள்ள தொலைவுக்கும் வாய்ந்தது. இந்த கண்டுபிடிப்பு மின் காந்தவியல் நிகழ்வுகளை மேலும் ஆராய்வின் அடித்தளம் ஆனது.
அம்பெர்டு அறிவியலின் பல துறைகளில் முக்கிய பங்களிப்புகளை வழங்கியுள்ளார், அடிக்கடி:
ஆந்திரே-மரி அம்பெர்டு, மத்தியிலும் உள்ள ஷுஸ், பின் அவருக்கு மூன்று குழந்தைகள் பிறந்தனர். ஆனால் அவரது தனிப்பட்ட வாழ்க்கை சிரமங்களில் நிரம்பியிருந்தது, 1826 ஆம் ஆண்டில் அவரது மனைவி துக்கம் நிறைந்த மனைவருக்காக இறந்தார். இது அவருக்கு மிகுந்த தாக்கம் செய்தது, அவர் துக்கத்திற்குத் தள்ளி அறிவியலை மாலை உடுத்தினார்.
அம்பெர்டு பலவற்றிற்கு பெரிய நிலை நாட்டினார். அவரது வேலைகள் மின் காந்தவியல் தொடர்பாக முந்தைய ஆய்வுகளின் அடிப்படையாக இருந்தன, மற்றும் இவர் இத்தகைய ஒரு துறையின் உருவாக்கங்களில் ஒன்றாகக் கருதப்படுகிறார். அவரது பெயரில் மின் ஓட்டத்தின் அளவீட்டு அளவான அம்பெர்டு, மற்றும் அந்த தோற்றங்கள் மற்றும் பரிசுகளின் பெயர் வைக்கப்பட்டுள்ளது.
ஆந்திரே-மரி அம்பெர்டு அறிவியல் வரலாற்றில் குறிப்பிடத்தக்கவராக உள்ளார். அவரது ஆய்வுகள் மின் மற்றும் காந்தவியலைப் பற்றி புரிதல்களை மாற்றி அமைத்தது, மேலும் அவரது அறிவியல் பங்கும் இன்று இன்னும் தொடர்புடையதாகவே உள்ளது. அறிவியல் துறையில், அவரது மரபு ஒவ்வொரு மின் இணைப்பிலும் மற்றும் மின் காந்தவியலின் அடிப்படையில் عملاقة ஆன தொழில்நுட்பங்கள் அனைத்திலும் உலகில் வாழ்கிறது.