మొజాంబిక్ యొక్క చరిత్ర చేతనివల్ల కాగితపు మూలాలظه నాటి క్రితం ప్రారంభమవుతుంది. ఆ ప్రాంతాల్లోని మొట్టమొదటి ప్రజలు, పురాతన నాటకాలను పరిగణిస్తే, 2000 సంవత్సరాల క్రితమే ఉన్న పురాతన తెగల వేటకోర్ల మరియు సేకరణచేయువారుగా ఉన్నారు. వారు ప్రాథమిక పంటల సాగు, వేట మరియు సేకరణలో పాల్గొన్నారు.
క్రీస్తు శకం ప్రారంభానికి బంతు ప్రజలు ఈ ఆధునిక మొజాంబిక్ ప్రాంతంలో ప్రవాసం మొదలుపెట్టారు, వారు తమతో కలిసి అభివృద్ధి చెందిన వ్యవసాయ సంస్కృతి మరియు ఖనిజ శాస్త్రాన్ని తెచ్చారు. శతాబ్దాల పాటు, బంతు తమ ప్రభావాన్ని విస్తరించడానికి వ్యవసాయం, కళలు మరియు వస్తువుల మార్పిడిలో పాల్గొన్నారు.
మొదటి వేల సంవత్సరంలో, પૂર્વ ఆఫ్రికా తీరంలో అరబ్బీ व्यापారుల ప్రాప్తి ప్రారంభమైంది, వారు కొన్ని వాణిజ్య నివాసాలను సృష్టించి స్థానిక ప్రజలతో వాణిజ్యాన్ని స్థాపించారు. వారు బట్టలు, మసాలాలు మరియు లోహాలను తీసుకొచ్చి, బంగారాన్ని, ఏనుగు టైం మరియు బానిసలను మార్పిడి చేశారు. సోఫాలా మరియు కిల్వా వంటి పెద్ద بندరలు అరబ్బీ ప్రపంచానికి మరియు లోతైన ప్రాంతాలకు మధ్య వాణిజ్య కేంద్రంగా మారాయి.
అరబ్బీ ప్రభావం మొజాంబిక్ యొక్క సంస్కృతిలో ముఖ్య భాగంగా మారింది, ముఖ్యంగా తీరంలో, అక్కడ అరబ్బీ మరియు స్థానిక అలవాట్లు కలిసిపోయి, ప్రత్యేకమైన సంస్కృతి మరియు భాషను సృష్టించాయి. ఈ సంబంధాలు ఇస్లాం విస్తరణకు పునాది వేయడంలో సహాయపడింది.
XV శతలో చివరగా పోర్చుగీసు నావికులు পূর্ব ఆఫ్రికా తీరానికి చేరుకున్నారు. 1498 సంవత్సరంలో వాస్కో డా గామా మొజాంబిక్ తీరానికి చేరిన మొదటి యూరోలజ్, పోర్చుగీసులకు భారతదేశానికి కొత్త వాణిజ్య మార్గాన్ని నేడు పరిచయం చేశారు. త్వరలో పోర్చుగీసులు తమ ప్రభావాన్ని బలోపేతం మరియు ప్రాంతంలో వాణిజ్యాన్ని నియంత్రించడానికి కోటలను మరియు వాణిజ్య పోస్టులను నిర్మించడం ప్రారంభించారు.
క్రమంగా పోర్చుగీసులు లోతైన ప్రాంతాలను నియంత్రించడానికి ప్రయత్నించారు, స్థానిక తెగల వ్యతిరేకతను ఎదుర్కొంటున్నారు. XIX శతాబ్దానికి మొజాంబిక్ పోర్చుగీసు యొక్క పూర్ణ ఆక్రమణగా మారింది, మరియు పోర్చుగీసు కాలనీ ప్రభుత్వం దేశంలోని ఆర్థిక రాజకీయాలను గట్టి నియంత్రణలో ఉంచింది.
XX శతాబ్ద మధ్య కాలంలో ఆఫ్రికాలో డికలనైజేషన్ నేపథ్యంలోని, మొజాంబిక్ లో స్వాతంత్ర్యం కోసం ఉద్యమం ప్రారంభమైంది. 1962 సంవత్సరంలో మొజాంబిక్ విముక్తి fronte (ఫరేలిమో) అనే స్వతంత్ర పోరకు సిద్ధమైన సంస్ధను ఏర్పరిచింది. పోర్చుగీసు అధికారులు సమ్మె మొదలయ్యింది 1964 లో మరియు పదకొండు సంవత్సరాల పాటు కొనసాగింది.
1975 సంవత్సరంలో, మొజాంబిక్ చివరగా స్వాతంత్ర్యం పొందింది మరియు దేశంలో అధికారాన్ని ఫరేలిమోకు అప్పగించింది. సమోరా మహెల్ మొజాంబిక్ యొక్క మొదటి అధ్యక్షుడిగా కాలం ఎక్కారు, మరియు మొజాంబిక్ సామాజిక వర్గసంక్షేమ దిశలో క్రమంగా సాగింది. అయితే స్వాతంత్ర్యం పొందిన తర్వాత, దేశం ఆర్థిక సంక్షోభం మరియు అంతరరాష్ట్ర యుద్ధం వంటి తీవ్రమైన ప్రతిష్టలను ఎదుర్కొంది.
స్వాతంత్ర్య ప్రకటన చేసిన తర్వాత త్వరగా, దేశంలో ఫరేలిమో ప్రభుత్వ పార్టీ మరియు ప్రతిపక్ష గుంపు రెనమో మధ్య అంతరాయ యుద్ధం ప్రారంభమైంది. ఈ యుద్ధం 16 సంవత్సరాల పాటు కొనసాగి, 1992 సంవత్సరంలో రెండు పక్షాలు శాంతి ఒప్పందం కుదుర్చుతోంది, ఇది యుద్ధాన్ని ముగించింది.
యుద్ధం కారణంగా దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు నష్టం వాటిల్లింది, మరియు మిలియన్ల మంది ప్రజలు తమ ఇళ్లను విడిచిపెట్టాల్సి వచ్చినారు. శాంతి ప్రక్రియ అంతర్జాతీయ సంస్థల సహాయంతో జరిగింది, మరియు 1994 సంవత్సరానికి మొజాంబిక్ లో మొదటి ప్రజా ఎన్నికలు జరిగాయి.
అంతరాయ యుద్ధం ముగిసిన తర్వాత, మొజాంబిక్ పునర్నిర్మాణాన్ని ప్రారంభించింది. దేశం ఆర్థిక వికసనంలో గణనీయమైన పురోగతి సాధించింది, అయితే దానికి దారితీసే సవాళ్ళను కూడా ఎదుర్కొంటుంది, బడ్జెట్ మరియు దోష పరిగణించండ్లు, మునుపటి ప్రకృతిశోధన మరియు మాంచాల మధ్య వర్షాలు, మరియు తుఫానులు ఉన్నాయి.
ఆధునిక మొజాంబిక్ ఆఫ్రికా చరిత్ర中的 నాటికీ వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థగా ఉంది, ముఖ్యంగా ఆయల్ మరియు గ్యాస్ పరిశ్రమ యొక్క అభివృద్ధి మరియు ఖనిజ సంపద పట్టింపులు కోనుగోలు చేసే నుండి. కానీ, పురోగతి ఉన్నప్పటికీ, బడ్జెట్ మరియు అసమానత వంటి అనేక సామాజిక సమస్యలు ప్రస్తుతం ఉంచబడ్డాయి.
దేశంలో రాజకీయ జీవితం కూడా అస్థిరంగా ఉంది. ప్రభుత్వ మరియు ప్రతిపక్ష సంబంధించిన చులకనల మధ్య కొన్నిసార్లు ఉద్రిక్తతలు వస్తాయి. 2020 దశాబ్దంలో దేశం యొక్క ఉత్తర ప్రావిన్సుల్లో ఆయుధ కాల్పులు ప్రారంభించడం, ప్రాంతానికి భవిష్యత్తు విషయంలో తీవ్రమైన ఆందోళనలు కలిగి ఉన్నాయి.
మొజాంబిక్ చరిత్ర అనేది యుద్ధం, నివశ్యం మరియు సౌకర్య మరియు అభివృద్ధికి పై ఆసక్తి కలిగి ఉంది. ప్రాచీన కాలం నుండి నేటి వరకు, దేశం అనేక కష్టాలను ఎదుర్కొన్న మ్యాచ్, కానీ ప్రతి సమయంలో ముందుకు కదిలే మార్గాన్ని కనుగొన్నారు. ఆధునిక మొజాంబిక్ నెరవేర్చబడ్ష మేల్కొల్పు, భవిశ్యం మధ్య కష్టమైన కాలాన్ని మరియు యుద్ధాన్ని ఎదురు చూడంది, కానీ పునపర విచారం మరియు అభివృద్ధి సంరక్షింప చేస్తున్నారు.