Tarih Ansiklopedisi
Asur, günümüz Irak'ı topraklarında var olmuş en eski devletlerden biridir. MÖ 3. binyılda ortaya çıkmış ve MÖ 1. binyılda en yüksek gelişim dönemine ulaşmıştır. Asurlular, askeri güçleri, kültürel başarıları ve komşu halklar üzerindeki etkileriyle tanınırlar.
Asur uygarlığı M.Ö. 2500 civarında oluşmaya başlamıştır. Bu dönemde Asur topraklarında, Asur kentinde ilk merkezi devlet ortaya çıkmıştır. Asurlular tarım, hayvancılık ve ticaretle uğraşıyorlardı. Başlıca tanrılar, savaş tanrısı Aşur ve sevgi ile bereket tanrıçası İştar'dı.
M.Ö. 14. yüzyıla gelindiğinde, Asur güçlü bir krallık haline gelmiş ve sınırlarını aktif olarak genişletmeye başlamıştır. Asurlular, Hititler ve Mitanni gibi komşularına karşı askeri seferler düzenlemeye başladılar. Kral Tiglatpileser I’in (M.Ö. 1115-1076) yönetimi sırasında Asur, birçok komşu toprakları kendi topraklarına katıp önemli ölçüde güçlenmiştir.
Asur, M.Ö. 9-7. yüzyıllarda en büyük gelişim dönemine ulaşmıştır. Kral Aşurnasirpal II (M.Ö. 884-859) ve oğlu Tiglatpileser III (M.Ö. 745-727) dönemlerinde Asur, Mezopotamya'dan Mısır'a kadar uzanan güçlü bir imparatorluğa dönüşmüştür. Asurlular, Ninova ve Kalhu gibi muhteşem şehirler inşa etmiş ve hızlı asker hareketi için geniş bir yol ağı oluşturmuşlardır.
Asur kültürü oldukça gelişmişti. Asurlular, hem idari hem de edebi metinlerin kaydedilmesi için kullanılan karmaşık bir yazı sistemi olan çivi yazısını geliştirmişlerdir. Bilimsel bilgi, astronomi ve matematiği kapsamaktadır. Asurlu sanatçılar ve heykeltıraşlar, yaşam, avcılık ve askeri zaferlerden sahneleri betimleyen rölyefleri ve heykelleriyle ünlü olmuşlardır.
Güçlü olmasına rağmen, Asur iç çatışmalara ve dış tehditlere karşı savunmasız hale gelmiştir. M.Ö. 7. yüzyılın sonunda Asur imparatorluğu, Medler ve Babil gibi komşu halkların isyanları ve saldırılarıyla karşılaşmıştır. M.Ö. 612'de, Ninova Medler ve Babil'in birleşik güçleri tarafından yıkılmıştır ve bu durum Asur İmparatorluğu'nun sonunu getirmiştir.
Asur, devlet olarak varlığını sona erdirmiş olsa da, kültürel ve tarihi mirası sonraki uygarlıklar üzerinde etki yaratmaya devam etmektedir. Arkeolojik kazılar, Asurluların yaşamı ve kültürü hakkında daha derin bir anlayış sağlayan birçok eser bulmuştur. Asur dini, mimarisi ve sanatı, Orta Doğu tarihinin incelenmesinde önemli unsurlar olarak kalmaktadır.
Günümüzde Asurluların torunları, Asuri Hristiyanlar, Orta Doğu'da, özellikle Irak, Suriye ve İran'da yaşamaya devam etmektedir. Karşılaştıkları zorluklara rağmen kimliklerini ve kültürel geleneklerini korumaktadırlar. Asur'un tarihi, insanlığın kültürel mirasının önemli bir unsurunu oluşturur.