دانشنامه تاریخی
آشور یکی از قدیمی‌ترین کشورها است که بر روی سرزمین‌های امروزی عراق وجود داشته است. این کشور در هزاره سوم پیش از میلاد ظاهر شد و در هزاره اول قبل از میلاد به اوج شکوفایی خود رسید. آشوری‌ها به خاطر قدرت نظامی، دستاوردهای فرهنگی و تأثیرشان بر ملت‌های همسایه شناخته شده‌اند.
تمدن آشوری حدود 2500 سال پیش از میلاد شروع به شکل‌گیری کرد. در این زمان، دولت مرکزی اولیه‌ای در شهر آشور در سرزمین آشور پدید آمد. آشوری‌ها به کشاورزی، دامداری و تجارت مشغول بودند. خدایان اصلی شامل آشور، خدای جنگ و ایشتار، الهه عشق و باروری بودند.
تا قرن چهاردهم پیش از میلاد، آشور به یک پادشاهی قدرتمند تبدیل شد که به‌طور فعال در حال گسترش مرزهای خود بود. آشوری‌ها شروع به انجام عملیات نظامی علیه همسایگان خود از جمله هیتیتی‌ها و میتانی‌ها کردند. در زمان حکومت پادشاه تیگلات‌پلسر اول (1115-1076 قبل از میلاد) آشور موقعیت‌های خود را به طور قابل توجهی تقویت کرد و اراضی زیادی را به سرزمین‌های خود اضافه نمود.
آشور در قرن‌های نهم تا هفتم پیش از میلاد به اوج شکوفایی خود رسید. در زمان پادشاه آشور ناصربال دوم (884-859 قبل از میلاد) و پسرش تیگلات‌پلسر سوم (745-727 قبل از میلاد) آشور به یک امپراتوری قدرتمند تبدیل شد که از سرزمین‌های میان‌رودان تا مصر را دربر می‌گرفت. آشوری‌ها شهرهای باشکوهی چون نینوا و کالخو را ساختند و شبکه‌ای وسیع از راه‌ها برای حرکت سریع نیروها ایجاد کردند.
فرهنگ آشوری بسیار پیشرفته بود. آشوری‌ها سیستم نوشتاری پیچیده‌ای به نام خط میخی ایجاد کردند که برای ثبت متون اداری و ادبی استفاده می‌شد. دانش‌های علمی شامل ستاره‌شناسی و ریاضیات بود. هنرمندان و مجسمه‌سازان آشوری به خاطر نقش‌های برجسته و مجسمه‌هایشان که صحنه‌هایی از زندگی، شکار و پیروزی‌های نظامی را نشان می‌دهند، شهرت یافتند.
با وجود قدرت خود، آشور به دلیل درگیری‌های داخلی و تهدیدات خارجی آسیب‌پذیر شد. در پایان قرن هفتم پیش از میلاد، امپراتوری آشور با شورش‌ها و حملات از سوی ملت‌های همسایه مانند ماد و بابل مواجه شد. در سال 612 پیش از میلاد، نینوا به دست نیروهای متحد ماد و بابل ویران شد که این امر به پایان امپراتوری آشور انجامید.
با اینکه آشور به عنوان یک کشور وجودش را متوقف کرد، میراث فرهنگی و تاریخی آن همچنان بر تمدن‌های بعدی تأثیر می‌گذارد. حفاری‌های باستان‌شناسی آثار بسیاری را کشف کرده‌اند که به درک عمیق‌تری از زندگی و فرهنگ آشوری‌ها کمک می‌کند. دین، معماری و هنر آشوری همچنان جزو جنبه‌های مهم مطالعه تاریخ خاورمیانه باقی مانده است.
در حال حاضر، نسل‌های آشوری‌ها، آشوری‌های مسیحی، همچنان در خاورمیانه، به خصوص در عراق، سوریه و ایران زندگی می‌کنند. با وجود سختی‌هایی که با آنها مواجه هستند، آنها هویت و سنت‌های فرهنگی خود را حفظ می‌کنند. تاریخ آشور همچنان عنصر مهمی از میراث فرهنگی بشریت باقی مانده است.