دانشنامه تاریخی
گرجستان که در تقاطع اروپا و آسیا واقع شده است، میراث زبانی منحصر به فردی دارد. زبان گرجی که به گروه زبان‌های کارتولی تعلق دارد، ویژگی‌های خاصی دارد که آن را از نظر لغوی و همچنین آوایی منحصر به فرد می‌کند. این زبان بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ و هویت گرجی‌ها است و یادگیری آن دروازه‌ای به سوی درک تاریخ غنی این کشور باز می‌کند.
زبان گرجی زبان رسمی گرجستان و یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های جهان است. این زبان از خطی منحصر به فرد به نام "خوجوری" استفاده می‌کند که در قرن پنجم میلادی ایجاد شده است. الفبای گرجی شامل ۳۳ حرف است و آوای خاص خود را دارد که آن را به شیوه‌ای جالب برای مطالعه تبدیل می‌کند. هر حرف در الفبای گرجی نمایانگر یک صدای جداگانه است و زبان گرجی فاقد حروفی است که هم صدای مصوت و هم همخوان را در یک حرف نشان دهند، که این کار مطالعه قواعد خواندن را ساده‌تر می‌کند.
زبان گرجی به خاطر آواشناسی پیچیده‌اش مشهور است. در این زبان بسیاری از صداها وجود دارد که در اکثر زبان‌های اروپایی نیست، مانند انواع خاصی از همخوان‌های بی‌صدا و صدادار. به عنوان مثال، در زبان گرجی همخوان‌های "بیمستان" و "شیله‌ای" وجود دارند که می‌تواند یادگیری آن را برای گویشوران زبان‌های دیگر دشوار کند. علاوه بر این، تنش در کلمات گرجی آزاد است، یعنی می‌تواند در هر هجا قرار بگیرد که این نیز به پیچیدگی می‌افزاید.
زبان گرجی با ساختار چسبنده‌ای مشخص می‌شود، به این معنی که می‌توان به ریشه‌های کلمات پیشوندها و پسوندهای گوناگونی اضافه کرد تا زمان، شخص و شمار را مشخص کند. این باعث ایجاد یک سیستم نگارشی غنی می‌شود، جایی که یک کلمه می‌تواند بسته به زمینه دارای اشکال مختلفی باشد. به عنوان مثال، افعال در زبان گرجی می‌توانند بر اساس شمار و شخص تغییر کنند و همچنین می‌توانند جنبه‌های عمل (کامل یا ناتمام) را بیان کنند.
لغت‌شناسی زبان گرجی شامل بسیاری از واژه‌های وام‌گرفته شده از زبان‌های مختلف است که تاریخ چند قرنه کشور و روابط فرهنگی آن را منعکس می‌کند. وام‌واژه‌ها از زبان‌های فارسی، عربی، ترکی، روسی و دیگر زبان‌ها آمده‌اند. با این حال، بخش عمده‌ای از واژگان اصالت خود را حفظ کرده است و بسیاری از کلمات ریشه‌های منحصر به فرد خود را دارند. علاوه بر این، زبان گرجی سرشار از اصطلاحات و ضرب‌المثل‌ها است که ویژگی‌های فرهنگی و دیدگاه‌های مردم را منعکس می‌کند.
زبان گرجی چندین گویش دارد که از نظر تلفظ، لغات و ویژگی‌های دستوری متفاوت هستند. گویش‌های اصلی شامل گویش کارتلین، مگرلی، لاز و سوانی است. گویش کارتلین ادبی است و در اسناد رسمی استفاده می‌شود، در حالی که دیگر گویش‌ها معمولاً در گفتار های محاوره‌ای به کار می‌روند. با وجود تفاوت‌ها، گویشوران مختلف می‌توانند به راحتی یکدیگر را درک کنند که این نکته وحدت زبان را نشان می‌دهد.
زبان گرجی بخشی مهم از هویت فرهنگی مردم است. این زبان نه تنها وسیله‌ای برای ارتباط است بلکه حامل حافظه تاریخی و سنت‌ها نیز می‌باشد. در زبان گرجی آداب و رسوم، فولکلور و آهنگ‌هایی حفظ شده که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. بسیاری از شاعران و نویسندگان گرجی مانند شوتا روستاولی و آکاکی تسرتلی از این زبان به عنوان ابزاری برای بیان عشق به سرزمین و مردم خود استفاده کرده‌اند.
در دنیای کنونی، زبان گرجی همچنان در حال رشد است. در دهه‌های اخیر رشد علاقه به یادگیری زبان چه در داخل کشور و چه در خارج از آن مشاهده می‌شود. برنامه‌های مختلفی برای آموزش زبان گرجی به خارجی‌ها وجود دارد که این امر به تقویت روابط بین‌المللی کمک می‌کند. علاوه بر این، زبان گرجی به طور فعال در رسانه‌ها، سینما و ادبیات استفاده می‌شود که آن را برای نسل‌های جدید قابل دسترسی می‌کند.
زبان گرجی ترکیبی منحصر به فرد از ویژگی‌های آوایی، دستوری و لغوی را ارائه می‌دهد که آن را به یکی از جالب‌ترین زبان‌های جهان تبدیل می‌کند. تاریخ غنی، گویش‌های متعدد و ارتباط آن با میراث فرهنگی گرجستان آن را به یک موضوع مهم برای مطالعه و حفظ تبدیل می‌کند. این زبان نه تنها هویت مردم را منعکس می‌کند بلکه به عنوان پیوندی بین نسل‌ها عمل می‌کند و انتقال دانش و سنت‌ها از گذشته به آینده را تضمین می‌کند.