دانشنامه تاریخی
جنگ نخستین استقلال کوبا، که به عنوان «جنگ ده‌روزه» نیز شناخته می‌شود، از 1868 تا 1878 به طول انجامید و یکی از نخستین انقلاب‌های بزرگ کوبایی‌ها علیه حکومت استعماری اسپانیا بود. این جنگ یک رویداد نمادین در تاریخ کوبا بود که آغاز مبارزه برای استقلال را نشان داد و تأثیر قابل توجهی بر جنبش‌های انقلابی آینده در جزیره گذاشت.
کوبا برای سال‌ها تحت حکومت استعماری اسپانیا بود که منجر به نارضایتی دائمی در میان مردم کوبا شد. سیاست استعماری اسپانیا بر استخراج منابع جزیره و سرکوب جمعیت محلی متمرکز بود. دلایل اصلی نارضایتی عبارت بودند از:
این درگیری در 10 اکتبر 1868 آغاز شد، زمانی که کارلوس مانوئل دِ سسپه‌دس، کشت‌دار کوبایی، استقلال کوبا از اسپانیا را در «اعلامیه استقلال» خود در شهر داماسو آلوارز اعلام کرد. سسپه‌دس به قیام در برابر حکومت استعماری اسپانیا فراخواند و این توجه بسیاری از کوبایی‌ها را جلب کرد که آماده بودند برای حقوق خود مبارزه کنند.
قیام به سرعت محبوبیت یافت و به زودی هزاران کوبایی به شورشیان پیوستند و ارتش‌هایی تشکیل دادند. شورشیان آغاز به سازماندهی نیروهای خود کردند و اقدامات آن‌ها به طور فزاینده‌ای هماهنگ‌تر شد. مناطق شرقی کوبا به عنوان مراکز اصلی مقاومت شناخته شدند، جایی که کوبایی‌ها حمایت جمعیت محلی را دریافت کردند.
در طول جنگ، چندین نبرد کلیدی و رویدادهایی پیش آمد که بر روند آن تأثیر گذاشت:
یکی از نخستین نبردهای مهم جنگ، نبرد در گوارداولاوره بود، جایی که شورشیان بر نیروهای اسپانیایی پیروز شدند. این نبرد روحیه سربازان کوبایی را بالا برد و شمار بیشتری از داوطلبان را به خود جذب کرد.
در سال 1869، نبرد مهم دیگری به نام نبرد در کابالو رخ داد، جایی که نیروهای کوبایی توانستند پیروزی مهمی کسب کنند. اما به مرور زمان نیروهای اسپانیایی به تقویت خود ادامه دادند و ضد حمله‌ها را سازماندهی کردند که وضعیت را برای شورشیان پیچیده‌تر کرد.
شورشیان کوبایی از تاکتیک «زمین سوخته» استفاده می‌کردند و تمام منابعی را که می‌توانست به نیروهای اسپانیایی کمک کند، نابود می‌کردند. این تاکتیک، هرچند در مراحل اولیه جنگ مؤثر بود، در نهایت منجر به بدتر شدن شرایط زندگی برای جمعیت محلی گردید که این امر نیز حمایت از انقلاب را تضعیف کرد.
جنگ نخستین استقلال کوبا توجه جامعه بین‌المللی را به خود جلب کرد. اگرچه ایالات متحده به طور رسمی بی‌طرف باقی ماند، بسیاری از امریکایی‌ها، از جمله برخی انقلابیون و سیاستمداران معروف، از قیام کوبایی‌ها حمایت کردند. این امر فشار اضافی بر اسپانیا وارد کرد و موجب بحث‌های بین‌المللی در مورد مسائل استعمار و استقلال گردید.
جنگ در 1878 با امضای «وصیت‌ها» در گوارداولاوره به پایان رسید، که به‌طور مؤثری به معنای پایان درگیری‌های نظامی بود، اما استقلال نهایی کوبا را به دنبال نداشت. اسپانیا کنترل جزیره را حفظ کرد، اما قیام یک گام مهم به سوی تلاش‌های آینده برای رهایی از یوغ استعماری بود.
با وجود این که جنگ نخستین استقلال کوبا به هدف اصلی خود نرسید، اما زمینه را برای جنبش‌های انقلابی بعدی فراهم کرد، مانند جنگ دوم استقلال کوبا که در 1895 آغاز می‌شود و منجر به آزادی نهایی کوبا از حکومت اسپانیا می‌شود.
جنگ نخستین استقلال کوبا اثر عمیقی بر تاریخ کوبا گذاشت. این جنگ نماد مبارزه برای آزادی و استقلال شد و بسیاری از کوبایی‌ها را به ادامه مبارزه برای حقوق خود ترغیب کرد. جنگ همچنین به شکل‌گیری هویت کوبایی و خودآگاهی ملی کمک کرد که این یک عامل مهم در توسعه آینده کشور بود.
بنابراین، جنگ نخستین استقلال کوبا نه تنها آغاز مبارزه کوبایی‌ها برای آزادی را مشخص کرد، بلکه بستر را برای دستاوردهای آینده آماده کرد و ایده‌ها و امیدهای جدیدی را برای نسلی که به سمت استقلال تلاش می‌کرد، شکل داد.