دانشنامه تاریخی
تأثیر پرتغالی‌ها بر عمان از اوایل قرن شانزدهم آغاز شد، زمانی که پرتغال به طور فعال در حال گسترش امپراتوری‌های مستعمراتی خود و جستجوی مسیرهای تجاری جدید در آسیای شرقی بود. موقعیت جغرافیایی عمان در تقاطع مسیرهای دریایی کلیدی بین اقیانوس هند و خلیج فارس، آن را به هدفی جذاب برای استعمارگران پرتغالی تبدیل کرد. این تأثیر تأثیر عمیق و چندجانبه‌ای بر زندگی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی عمان گذاشت و تاریخ آن را برای سال‌های زیاد تغییر داد.
در اوایل قرن شانزدهم، پرتغال به دنبال تسلط جهانی، شروع به کنترول مسیرهای تجاری استراتژیک، به ویژه در اقیانوس هند کرد. دریانوردان پرتغالی، مانند واسکوداگاما، مسیرهای جدیدی را کشف کردند و شبکه‌ی تجاری وسیعی را راه‌اندازی کردند که به پرتغال این امکان را می‌داد تا بر ذخایر ثروتمند ادویه و دیگر کالاها از هند و آسیای شرقی تسلط یابد. عمان با تجارت دریایی پیشرفته‌ی خود، جزء مهمی از این شبکه شد.
در سال 1507، نیروهای پرتغالی تحت فرماندهی آلفونسو دآلبوکرکی بندر استراتژیک شهر مسقط را تصرف کردند. این رویداد آغاز سلطه‌ی پرتغالی‌ها در منطقه بود که نزدیک به یک قرن به طول انجامید. پرتغالی‌ها تلاش کردند تا بر مسیرهای دریایی تسلط داشته باشند تا از رقابت با تاجران عرب و هندی جلوگیری کنند. پس از تصرف مسقط، آنها شروع به تقویت موضع خود در دیگر بنادر مهم، مانند سور و قصر الحصنی کردند.
در زیر کنترل پرتغالی‌ها، اقتصاد عمان دستخوش تغییرات قابل توجهی شد. پرتغالی‌ها روش‌های جدیدی از تجارت و مدیریت را وارد کردند که به توسعه‌ی اقتصاد محلی کمک کرد. اما این تغییرات همچنین پیامدهای منفی داشت. پرتغالی‌ها در تلاش بودند تا تجارت را به انحصار خود درآورند و این امر امکان برای تاجران محلی را کاهش داد. سیاست مالیاتی که توسط مقامات پرتغالی اعمال شد نیز نارضایتی‌هایی را در بین مردم ایجاد کرد.
یکی از کالاهای اصلی که پرتغال تلاش می‌کرد تا بر آن تسلط یابد، بخور بود. عمان به عنوان یک تولیدکننده‌ی مهم بخور شناخته می‌شد و پرتغالی‌ها سعی کردند صادرات آن را به انحصار خود درآورند. این امر تنش‌هایی را بین پرتغالی‌ها و حاکمان محلی که نمی‌خواستند کنترل ثروت خود را از دست بدهند، ایجاد کرد.
تأثیر پرتغالی‌ها بر فرهنگ عمان در معماری، زبان و آداب و رسوم نمود یافت. ساخت قلعه‌ها و دژهای پرتغالی با استفاده از مواد محلی، سبک‌ها و فناوری‌های جدیدی را به معماری محلی وارد کرد. به عنوان مثال، قلعه‌ی الجلالی و قلعه‌ی المیرانی در مسقط به نمادهای مهم تأثیر پرتغالی‌ها تبدیل شدند و حتی پس از خروج پرتغالی‌ها نیز نقش خود را حفظ کردند.
تأثیر زبان پرتغالی نیز قابل توجه است. برخی از کلمات و اصطلاحات پرتغالی به زبان عربی و همچنین به گویش‌های محلی راه یافته است. این نشان‌دهنده‌ی ارتباط نزدیک بین پرتغالی‌ها و مردم محلی است. با وجود حاکمیت زبان عربی، اصطلاحات پرتغالی گاهی اوقات در تجارت و زندگی روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از زمان تصرف بنادر، مقاومت فعال مردم محلی آغاز شد. عمانی‌ها با داشتن سنت دریایی عمیق، شروع به سازماندهی نیروهای خود برای مبارزه با پرتغالی‌ها کردند. تحت رهبری حاکمان محلی، مانند سلطان سلطان بن سعید، عمانی‌ها شروع به بازگرداندن موقعیت خود در منطقه کردند. این مقاومت culminated در جنگ‌های آزادی‌خواهانه که منجر به اخراج پرتغالی‌ها از عمان در پایان قرن هفدهم شد.
در سال 1650، پس از نبردهای طولانی، عمانی‌ها توانستند کنترل بندرهای خود را از نو به دست آورده و کشور را از سلطه‌ی پرتغالی‌ها آزاد کنند. این یک لحظه‌ی مهم در تاریخ عمان بود که استقلال آن را تأیید کرد و تجارت دریایی آن را احیا کرد.
تأثیر پرتغالی‌ها بر عمان ردپای قابل توجهی در تاریخ آن به جا گذاشت. با وجود پیامدهای منفی کوتاه‌مدت، مانند محدودیت‌های اقتصادی و تغییرات فرهنگی، آزادی از کنترل پرتغالی‌ها به عمان این امکان را داد تا مسیرهای تجاری خود را دوباره گشوده و موقعیت‌های خود را در منطقه تقویت کند. آزادی به عنوان یک نقطه عطف مهم در توسعه‌ی هویت عمانی و خودآگاهی ملی تلقی می‌شود.
در نهایت، تأثیر پرتغالی‌ها، با وجود اینکه از لحاظ زمانی کوتاه بود، به عنوان یک عنصر مهم در شکل‌گیری تاریخ معاصر عمان قلمداد می‌شود. امروزه بسیاری از مکان‌های تاریخی مرتبط با حضور پرتغالی‌ها، به عنوان纪念 مکان‌هایی هستند که گردشگران و پژوهشگران را به خود جلب می‌کنند و کمک می‌کنند تا یاد و خاطره‌ی گذشته حفظ شود.
تأثیر پرتغالی‌ها بر عمان عاملی مهم بود که روند تاریخ آن را در قرن شانزدهم و هفدهم تعیین کرد. این تأثیر بر زندگی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور تأثیر گذاشت و پایه‌ای برای شکل‌گیری جامعه‌ی معاصر عمان فراهم کرد. یادآوری از سلطه‌ی پرتغالی‌ها بخش مهمی از میراث فرهنگی عمان است و ثروت و تنوع تاریخ آن را برجسته می‌کند.