دانشنامه تاریخی
روسیه کشوری با تاریخ غنی، تنوع فرهنگی و سنت‌های منحصر به فرد است که در طول قرن‌ها شکل گرفته‌اند. روسیه که بر اساس انبوهی از گروه‌های قومی و ملل مختلف شکل گرفته است، آداب، جشن‌ها و سنت‌های مردمی گوناگونی را در خود جای داده است. این سنت‌ها روح کشور و مردم آن، احترام به طبیعت، خانواده و همچنین ارزش‌های مرتبط با کار و ارتباط را منعکس می‌کنند.
فرهنگ روسی یکی از قدیمی‌ترین و غنی‌ترین فرهنگ‌های جهانی است و سنت‌های آن تمام جنبه‌های زندگی را در بر می‌گیرد. از جمله معروف‌ترین سنت‌ها می‌توان به جشن‌ها، اصلی‌ترین ارزش‌های خانوادگی و جنبه‌های روحانی اشاره کرد. عنصر مهمی در فرهنگ روسی جشن‌های مردمی هستند، مانند ماسلنیتسا، عید پاک، کریسمس و تروئیتسا که در سرتاسر کشور برگزار می‌شوند.
ماسلنیتسا به عنوان نماد وداع با زمستان و استقبال از بهار محسوب می‌شود و با فراوانی پَنکیک، جشن‌های مردمی، آوازها و رقص‌ها همراه است. عید پاک یک جشن مذهبی بسیار مهم است که در کانون خانواده برگزار می‌شود و با سنت‌های ویژه‌ای همچون مقدس کردن کیک‌های عید و تخم‌مرغ‌های عید همراه است. کریسمس و تروئیتسا با سنت‌های عمیق روحانی و مذهبی مرتبط هستند که خانواده‌ها و جوامع را در جشن گرفتن گرد هم می‌آورد.
خانواده نقش ویژه‌ای در زندگی مردم روسیه ایفا می‌کند و سنت‌های مربوط به زندگی خانوادگی دارای تاریخ طولانی هستند. یکی از این سنت‌ها احترام به نسل‌های بزرگ‌تر است که در احترام خاصی به مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها نمود پیدا می‌کند. در اکثر خانواده‌های روسی آدابی مرتبط با جشن تولد، سالگردها و دیگر رویدادهای مهم خانواده وجود دارد.
توجه ویژه‌ای در خانواده‌های روسی به تربیت کودکان داده می‌شود که به سنت‌های مهمان‌نوازی و مراقبت از کوچک‌ترها پیوند خورده است. نقش مادر به طور سنتی در فرهنگ روسی بسیار ارزشمند بود و دایره خانوادگی به عنوان اساس رفاه محسوب می‌شد. مراسم عروسی سنتی نیز با سمبولیک خاص خود به یاد ماندنی است که در آن لحظات مهمی نظیر مراسم برکت‌دهی، تبادل حلقه‌ها و پذیرایی از مهمانان اهمیت دارد.
تقویم روسی سرشار از جشن‌ها و روزهای آیینی است. ماسلنیتسا که قبلاً اشاره شد یکی از درخشان‌ترین و مورد انتظارترین جشن‌هاست که با وداع با زمستان و استقبال از بهار ارتباط دارد. این جشن شامل مجموعه‌ای از آداب است، از جمله سورتمه‌سواری، بازی‌های در فضای باز و البته خوردن پَنکیک‌هایی که نماد خورشید هستند.
جشن مهم دیگری که وجود دارد ایوان کوپالا است که شب جشن تابستانی را جشن می‌گیرد. در این روز آتش‌ها برپا می‌شود و دختران تاج‌های گل درست می‌کنند و آن‌ها را روی رودخانه رها می‌کنند و به این باورند که این عمل خوش شانسی را به همراه دارد. در سنت‌های روسیه نیز تعدادی جشن وجود دارد که به مقدسین اختصاص دارد، به عنوان مثال روز پوشش مقدس مریم در ماه اکتبر و همچنین روز پترو که با یادآوری حواریون پترو و پاول مرتبط است.
آشپزی در روسیه جزء جدایی‌ناپذیر فرهنگ ملی است که تنوع تاریخی و اقلیمی آن را منعکس می‌کند. در آشپزی روسی غذاهای زیادی وجود دارد که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند و نماد مهمان‌نوازی و شیوه زندگی سنتی هستند. یکی از این غذاها بَرش است - سوپ غلیظی از چغندر که معمولاً با گوشت، خامه ترش و سیر تهیه می‌شود.
یکی دیگر از غذاهای معروف، سوپ ترشی است که بر پایه خیارشور تهیه می‌شود و در روسیه نیز به وفور وجود دارد. غذاهای کلاسیک آشپزی روسی شامل پلمنی، پَنکیک، پای‌ها با داخل‌پزی‌های مختلف و کواش است. پَنکیک، به‌خصوص در زمان ماسلنیتسا، به یک نماد جدایی‌ناپذیر از جشن روسی تبدیل می‌شود. علاوه بر این، آشپزی روسی به خاطر نان، کواش و البته چای که در روسیه همیشه با پذیرایی عرضه می‌شود، معروف است.
مراسم و آیین‌های روسی نقش مهمی در زندگی مردم ایفا می‌کنند. مراسم سنتی لحظات مهمی را از جمله تولد، ازدواج، مرگ و یادبود اجداد شامل می‌شوند. آیین غسل تعمید، به عنوان مثال، یک رویداد مذهبی مهم است که با اقدامات خاصی همراه است - از انتخاب مادربزرگ‌های مذهبی تا دعاهای خاص و آیین‌های مرتبط با پاک‌سازی آبی.
مراسم عروسی که در مناطق مختلف روسیه تفاوت دارند، شامل مجموعه‌ای از اقداماتی هستند که وحدت زوج و زندگی جدید آن‌ها در ازدواج را نمادین می‌کند. به عنوان مثال، آیین "پختن در تنور" ویژگی‌دار بسیاری از روستاها بود که در آنجا، عروس و داماد شب‌های اول را در خانه می‌گذرانیدند. همچنین آیین‌های مرتبط با دفن و یادبود مردگان نیز اهمیت بالایی دارند. سنت‌های روسی می‌گوید که روح متوفی باید آرامش پیدا کند و از این رو در روز یادبودش، مراسم سوگواری و دعا برگزار می‌شود.
لباس‌های روسی و لباس‌های محلی نیز جزء مهمی از سنت‌های فرهنگی هستند. هر منطقه‌ای از روسیه ویژگی‌های خاص خود را در لباس‌ها داشت که از لحاظ پارچه‌ها، رنگ‌ها و فرم‌ها متفاوت بودند. اما در بین اکثر اقوام روسی می‌توان چند ویژگی مشترک در لباس‌ها را برجسته کرد. برای مثال، لباس‌های دهقانی با استفاده از پارچه‌های طبیعی نظیر کتان و پشم مشخص می‌شود. در مراسم‌های جشن، زنان عموماً لباس‌های محلی رقاص را که با刺刺کاری تزئین شده‌اند، به تن می‌کنند، در حالی که مردان بلوزهایی با کمربند به تن دارند.
جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ مردمی به کلاه‌های سنتی داده شده است، مانند کلاهی که زنان به تن می‌کنند که نماد زنانگی و پاکی است. عنصر مهم دیگری نیز کفش‌ها هستند که غالباً از چرم یا پارچه ساخته می‌شوند و زیورآلاتی مانند گوشواره‌ها، گردنبندها و حلقه‌ها که هم به عنوان زیور و هم به عنوان آموله‌های حفاظت کننده پوشیده می‌شوند، اهمیت دارند.
طبیعت همیشه نقش مهمی در زندگی مردم روسیه ایفا کرده است. بسیاری از سنت‌ها و آداب به کشاورزی، تغییر فصول و چرخه‌های طبیعی مرتبط می‌شوند. جشن‌هایی مانند ماسلنیتسا و ایوان کوپالا به طور نزدیکی با پدیده‌های طبیعی نظیر تغییر فصل‌ها، چرخه‌های خورشیدی و احیای زندگی ارتباط دارند.
سنت‌های پرستش درختان، رودخانه‌ها و سایر اشیای طبیعی در میان بسیاری از اقوام روسی رایج بوده است. در گذشته، برگزاری آیین‌های مرتبط با پرستش نیروهای طبیعی و ارواح جنگل‌ها، آب‌ها و زمین امر متداولی بود که ارتباط عمیق مردم با طبیعت را منعکس می‌کند.
سنت‌ها و آداب ملی روسیه جزء جدایی ناپذیر از میراث فرهنگی آن هستند. آن‌ها با تاریخ کشور، ارزش‌های مذهبی و اجتماعی آن و همچنین با طبیعت منحصر به فرد آن ارتباط دارند. از طریق این سنت‌ها می‌توان دیدگاه عمیق‌تری نسبت به مردم روسیه، جهان‌بینی آن‌ها و ارزش‌هایی که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود، بدست آورد. علی‌رغم تغییرات در زندگی جامعه، بسیاری از این سنت‌ها حفظ شده و همچنان در زندگی روزمره مردم روسیه زنده‌اند و تأثیر زیادی بر فرهنگ و آداب جامعه معاصر دارند.