دانشنامه تاریخی
جنگ سرد یک دوره تنش سیاسی جهانی بین دو ابرقدرت: ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی بود که زمانی از پایان جنگ جهانی دوم تا اوایل دهه 1990 را دربر می‌گرفت. این درگیری منجر به درگیری نظامی مستقیم بین این کشورها نشد، اما با نبرد ایدئولوژیک، رقابت اقتصادی و بسیاری از درگیری‌ها در سرتاسر جهان مشخص شد.
علل اصلی جنگ سرد در تفاوت‌های ایدئولوژیک، منافع ژئوپولیتیکی و پیامدهای جنگ جهانی دوم نهفته است:
جنگ سرد شامل بسیاری از رویدادهای کلیدی بود که مسیر و توسعه آن را تعیین کرد:
یکی از اولین درگیری‌های مهم، محاصره برلین بود. در سال 1948، اتحاد جماهیر شوروی همه مسیرهای زمینی به برلین غربی را مسدود کرد و امیدوار بود که کشورها غربی را از برنامه‌های خود برای اتحاد مناطق اشغالی غربی منصرف کند. در پاسخ، ایالات متحده و متحدانش یک پل هوایی ترتیب دادند و مواد غذایی و کالاها را به شهر منتقل کردند. محاصره در سال 1949 برداشته شد، اما تنش‌ها را تشدید کرد.
کره، که به شمال (کمونیستی) و جنوب (سرمایه‌داری) تقسیم شده بود، میدان نبردی بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی شد. در سال 1950، کره شمالی به کره جنوبی حمله کرد که به مداخله ایالات متحده و متحدان آن منجر شد. این جنگ در سال 1953 بدون توافقنامه صلح رسمی به پایان رسید، اما مقابل دو بلوک را تقویت کرد.
موشک‌ها در کوبا اوج جنگ سرد بودند. پس از نصب موشک‌های شوروی در کوبا، ایالات متحده اعلام کرد که محاصره دریایی برقرار می‌کند. این یک لحظه بحرانی بود که جهان در آستانه جنگ هسته‌ای قرار گرفت. در نتیجه مذاکرات پرتنش، هر دو طرف بر سر خلع سلاح توافق کردند و بحران حل شد.
جنگ ویتنام نیز یک عرصه مهم جنگ سرد بود. ایالات متحده از ویتنام جنوبی حمایت کرد در حالی که اتحاد جماهیر شوروی و چین از ویتنام شمالی حمایت می‌کردند. این درگیری در سال 1975 با پیروزی ویتنام شمالی به پایان رسید که شکست بزرگی برای ایالات متحده بود.
در دهه‌های 1960 و 1970، دوره‌ای به نام دیتنت ایجاد شد که در آن هر دو طرف به دنبال کاهش تنش بودند:
تا پایان دهه 1980، جنگ سرد به آرامی به پایان خود نزدیک می‌شد. رویدادهای اصلی این دوره شامل:
میخائیل گورباچف، که در سال 1985 به قدرت رسید، مجموعه‌ای از اصلاحات به نام گلاسنوست و پرسترویکا را آغاز کرد. این اصلاحات به‌های بیشتری از باز بودن و آزادی در اتحاد جماهیر شوروی منجر شد و به کاهش کنترل حزب کمونیست شوروی کمک کرد.
سقوط دیوار برلین در 9 نوامبر 1989 نماد پایان تقسیم اروپا و یک رویداد مهم بود که نشان داد جنگ سرد به پایان می‌رسد. این رویداد آغازگر فرآیند وحدت آلمان و کاهش نفوذ اتحاد جماهیر شوروی در اروپا شرقی بود.
پس از سقوط رژیم‌های کمونیستی در اروپا شرقی، پیمان ورشو در سال 1991 به‌طور رسمی منحل شد که یک اتحادیه نظامی کشورهای سوسیالیستی بود.
در دسامبر 1991، اتحاد جماهیر شوروی به‌طور رسمی وجود خود را متوقف کرد که پایان جنگ سرد را رقم زد. جمهوری‌های سابق شوروی به کشورهای مستقل تبدیل شدند و روسیه مسئولیت میراث اتحاد جماهیر شوروی را بر عهده گرفت.
جنگ سرد میراث قابل توجهی به جای گذاشت:
جنگ سرد دوره‌ای پیچیده و چندوجهی در تاریخ بشر بود که بر نقشه سیاسی جهان، اقتصاد و روابط اجتماعی تأثیر گذاشت. درس‌های آموخته شده از این درگیری همچنان در روابط بین‌الملل مدرن معتبر هستند.