دانشنامه تاریخی
اصلاحات پروتستانتی در سوئد که در قرن XVI رخ داد، بخشی از یک حرکت وسیع‌تر اروپایی بود که به اصلاح کلیسای کاتولیک و بهبود زندگی دینی می‌پرداخت. این فرآیند تمام جنبه‌های جامعه را تحت تأثیر قرار داد و پایه‌گذار پیدایش کلیسای لوتری شد که به عنوان دین دولتی سوئد شناخته شد. اصلاحات پروتستانتی در سوئد تأثیر عمیقی بر فرهنگ، سیاست و روابط اجتماعی داشت و همچنین بر توسعه آینده جامعه سوئد تأثیر گذاشت.
اصلاحات پروتستانتی در سوئد در زمینه تغییرات اجتماعی، سیاسی و مذهبی که در اروپا رخ می‌داد شروع شد. یک عامل مهم که به این فرآیند کمک کرد، کار اصلاحگران مانند مارتین لوتر بود که ایده‌هایش درباره نجات از طریق ایمان و انتقاد از کلیسای کاتولیک در میان مردم سوئد محبوب شد. از سال 1517 که لوتر 95 نظریه خود را منتشر کرد، ایده‌های او در سرتاسر اروپا از جمله سوئد گسترش یافت.
تا پایان قرن XV، جامعه سوئدی تحت تأثیر روح تغییرات قرار گرفته بود. کشور تحت فشار اجتماعی ناشی از بی‌ثباتی سیاسی و مشکلات اقتصادی قرار داشت. علاوه بر این، کلیسای کاتولیک که نهاد مذهبی اصلی بود، با انتقادات فزاینده‌ای نسبت به ثروت‌ها، فساد و سوءاستفاده‌ها روبرو بود. این وضعیت زمینه‌ساز گسترش ایده‌های پروتستانتی شد.
یکی از نخستین اصلاحگران سوئدی، اولوف پتر بود که در دهه 1520 شروع به ترجمه متون مذهبی به زبان سوئدی و ترویج ضرورت اصلاحات کرد. در سال 1523، پس از برکناری پادشاه کریستین دوم، گوستاو واسا به سلطنت رسید و حامی اصلاحات پروتستانتی شد. حکومت او نقطه‌عطفی در انتقال سوئد به پروتستانتیزم بود.
گوستاو واسا از نارضایتی عمومی نسبت به کلیسای کاتولیک بهره‌برداری کرد تا قدرت خود را تقویت کند. او تعدادی اصلاحات را آغاز کرد که به تضعیف نفوذ کلیسای کاتولیک و ایجاد کنترل بر کلیسا منجر شد. در سال 1527، در ریکسداگ در اوپسالا، قطعنامه‌ای تصویب شد که ضرورت اصلاح کلیسا را تأیید کرده و قدرت اسقف‌نشین کاتولیک را محدود کرد.
از اوایل دهه 1530، لوتریسم به عنوان اعتقاد اصلی در سوئد تبدیل شد. در سال 1536، "سرویس عبادت الهی" (Svenska Mässan) منتشر شد که پایه‌گذار liturgy برای کلیسای سوئدی شد. این لحظه برای تثبیت لوتریسم به عنوان دین دولتی علامتین بود.
اصلاحات پروتستانتی در سوئد همچنین منجر به لغو صومعه‌ها و مصادره دارایی‌های کلیسایی شد. بسیاری از صومعه‌ها بسته شدند و ثروت‌های آنها به دست دولت افتاد. این امر به افزایش قدرت تاج و تأمین منابع مالی برای نیازهای دولتی مختلف کمک کرد.
اصلاحات نه تنها بر دین بلکه بر فرهنگ سوئد نیز تأثیر گذاشت. کلیسای پروتستانتی به شدت آموزش و سوادآموزی را ترویج می‌کرد. نظام آموزشی تأسیس شد که در آن نه تنها فرزندان کشیشان بلکه شهروندان عادی نیز آموزش می‌دیدند. این امر به افزایش تعداد افراد با سواد و گسترش ایده‌های اصلاحات در بین مردم کمک کرد.
ترجمه‌های کتاب مقدس به زبان سوئدی به یک رویداد فرهنگی مهم تبدیل شد. در سال 1541، اولین کتاب مقدس کامل سوئدی منتشر شد که این امکان را برای مردم عادی فراهم می‌آورد که متون مقدس را به زبان مادری خود بخوانند. این امر به گسترش ایده‌های پروتستانتی و تقویت لوتریسم به عنوان دین دولتی کمک کرد.
با وجود موفقیت‌های اصلاحات، فرآیند استقرار لوتریسم در سوئد بدون درگیری نبود. تضادهایی میان طبقات مختلف جامعه و همچنین درون خود کلیسا وجود داشت. برخی از اسقف‌های کاتولیک و مؤمنان در برابر تغییرات ایستادند که منجر به درگیری‌ها و حتی خشونت شد. اما با گذشت زمان، کلیسای پروتستانتی مواضع خود را تقویت کرد و اپوزیسیون کاتولیک به طور قابل توجهی تضعیف شد.
در سال 1571، آخرین اصلاح کلیسایی انجام شد که لوتریسم را به عنوان دین رسمی واحد سوئد تثبیت کرد. این امر پیروزی اصلاحات را محکم کرد و چشم‌انداز مذهبی کشور را برای سال‌های طولانی مشخص کرد.
اصلاحات پروتستانتی در سوئد تأثیر عمیقی بر توسعه آینده کشور داشت. استقرار لوتریسم به عنوان دین دولتی منجر به شکل‌گیری هویت فرهنگی منحصر به فردی مبتنی بر ارزش‌های پروتستانتی شد. آموزش، اخلاق کاری و فردگرایی تبدیل به عناصر اصلی جامعه سوئد شدند.
اصلاحات همچنین بر سیاست سوئد تأثیر گذاشت. استقرار کنترل بر کلیسا به تقویت قدرت مرکزی تاج کمک کرد که به نوبه خود به ثبات سیاسی و توسعه دولت کمک کرد. سوئد در قرن XVII به یکی از کشورهای پیشرو اروپایی تبدیل شد که این موضوع عمدتاً ناشی از ادغام موفق ایده‌های پروتستانتی در زندگی اجتماعی بود.
اصلاحات پروتستانتی در سوئد یک صفحه مهم در تاریخ نه تنها کشور، بلکه قاره اروپا است. این فرآیند چشم‌انداز مذهبی، فرهنگی و سیاسی کشور را دگرگون کرد و سوئد را به یکی از مراکز تفکر پروتستانتی تبدیل کرد. میراث اصلاحات هنوز هم احساس می‌شود چرا که ارزش‌های پروتستانتی همچنان نقش قابل توجهی در جامعه سوئد ایفا می‌کنند.