دانشنامه تاریخی
دودمان گوریو که از سال ۹۱۸ تا ۱۳۹۲ بر کره حاکم بود، نقش کلیدی در تاریخ شبه جزیره کره ایفا کرد. این دودمان کشور را متحد کرده، شکوفایی فرهنگی را به ارمغان آورد و با تهدیدات متعدد، هم داخلی و هم خارجی، مبارزه کرد. دوره قرون وسطی در کره زمان تغییرات قابل توجهی بود که در آن کشور از جنگ‌ها، رونق اقتصادی و توسعه فرهنگی عبور کرد. نام "کره" به‌طور خاص از دودمان گوریو نشأت گرفته است و دستاوردهای آن تأثیر قابل توجهی بر توسعه بعدی تمدن کره‌ای گذاشت.
دودمان گوریو در سال ۹۱۸ توسط رهبر نظامی وان گون تأسیس شد که دودمان حاکم شیلا را سرنگون کرده و شاهزاده‌نشین‌های مختلف کره را متحد کرد. وان گون هدف خود را ایجاد یک دولت کره‌ای قوی و متحد قرار داد، جایی که عدالت و رونق حاکم باشد.
وی پایتخت را شهر جدید سونگاک اعلام کرد که امروز به عنوان کِیسون شناخته می‌شود. وان گون همچنین سیستم جدیدی از مدیریت را معرفی کرد و بر قدرت مرکزی و مبارزه با درگیری‌های داخلی تأکید کرد. تلاش‌های او برای متحد کردن دولت و برقراری نظم، پایه‌گذار حکمرانی پایدار بود و به گوریو اجازه داد در طول چندین قرن شکوفا شود.
دودمان گوریو سیاست همزیستی هماهنگ کنفوسیوس‌گرایی و بودیسم، دو جهت اصلی مذهبی و فلسفی، را اجرا کرد. بودیسم مذهب رسمی گوریو بود که در ساخت بسیاری از معابد، صومعه‌ها و مکان‌های مقدس بودایی منعکس شد. راهبان بودایی تأثیر قابل توجهی بر زندگی فرهنگی جامعه داشتند و اغلب نقش مهمی در سیاست ایفا می‌کردند.
همزمان، ارزش‌های کنفوسیوسی پایه‌گذار سیستم آموزشی و مدیریت بودند. آموزش و اصول اخلاقی معرفی شده در کنفوسیوس‌گرایی در جامعه گوریو به شدت مورد ارزیابی قرار گرفت و بسیاری از مقامات و نخبگان به این اصول پایبند بودند. این تأثیر دوطرفه به شکل‌گیری میراث فرهنگی منحصر به فردی انجامید که سنت‌های بودایی و کنفوسیوسی را متحد کرد.
دوره گوریو زمان شکوفایی فرهنگ کره بود. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این دوره ایجاد حروف متحرک فلزی برای چاپ بود که پیش‌نیاز اختراع دستگاه چاپ در اروپا بود. این حروف برای چاپ متن‌های بودایی استفاده می‌شد که به گسترش وسیع بودیسم در کره کمک کرد.
گوریو همچنین به خاطر سفالگری‌اش مشهور بود، به‌ویژه محصولات سفالی سبز رنگ معروف به سِلادون. این محصولات سفالی به‌خاطر طراحی ظریف و کیفیت بالایشان بسیار مورد ارزیابی قرار گرفتند. سفالگری گوریو یکی از معروف‌ترین کالاهای صادراتی آن زمان بود و خارج از مرزهای کره نیز به شدت مورد توجه قرار گرفت.
ادبیات، نقاشی و شعر نیز در دوران گوریو رونق یافتند. حکام گوریو ایجاد آثار هنری و نوشته‌ها را تشویق کردند که به شکل‌گیری میراث فرهنگی غنی کمک کرد.
در زمان حکمرانی گوریو، شبه جزیره کره با تهدیدات متعدد روبرو شد. یکی از بزرگ‌ترین خطرات، تدوین حملات کیتان‌ها و مغول‌ها بود که به دنبال تسخیر شبه جزیره بودند. در سال ۱۲۳۱، گوریو تحت سلطه امپراتوری مغول قرار گرفت و به مدت تقریباً ۳۰ سال، کره‌ای‌ها مجبور به پرداخت خراج به خان‌های مغول بودند.
این حملات تأثیر جدی بر اقتصاد و جامعه گوریو گذاشت. کشور به‌خاطر هزینه‌های نظامی و تخریب زیرساخت‌ها، به شدت خسته شده بود. با این حال، حتی با وجود کنترل مغول‌ها، گوریو توانست فرهنگ و سنت‌های منحصر به فرد خود را حفظ کند.
در دوران دودمان گوریو، اصلاحات اداری قابل توجهی انجام شد که به تقویت قدرت مرکزی و مقابله با فئودالیسم کمک کرد. برای بهبود کنترل بر مناطق محلی، "مؤسسه آزمون" معرفی شد - سیستمی برای انتخاب نامزدهای مشاغل دولتی، که به پیشرفت افراد تحصیل‌کرده و شایسته به پست‌های مهم انجامید.
علاوه بر این، مدیریت جدیدی به نام "اداره مدیریت مالی دولتی" تأسیس شد که کنترل جمع‌آوری مالیات و توزیع منابع را به عهده داشت. این به تقویت اقتصاد کشور و بهبود ثبات مالی کمک کرد.
با وجود دستاوردهای فرهنگی و سیاسی، تا پایان قرن چهاردهم، دودمان گوریو با مشکلات جدی روبرو شد. دلایل اصلی زوال شامل:
در سال ۱۳۹۲، فرمانده لی سون گی آخرین حاکم گوریو را سرنگون کرده و دودمان جدید چوسون را تأسیس کرد که به دوران گوریو پایان داد و آغاز یک فصل جدید در تاریخ کره را رقم زد.
با وجود سقوط، دودمان گوریو میراث قابل توجهی به جا گذاشت که همچنان بر فرهنگ و هویت کره تأثیر می‌گذارد. جنبه‌های اصلی میراث گوریو شامل:
دوره گوریو به درستی به عنوان نقطه عطفی در تاریخ کره شناخته می‌شود. این دوره به تقویت هویت ملی کره و میراث فرهنگی که امروزه نیز حفظ و ارزیابی می‌شود، کمک کرد.