دانشنامه تاریخی
بلاروس — کشوری با تاریخ غنی و چندلایه که بیش از هزار سال را در بر می‌گیرد. واقع در مرکز اروپا، بلاروس شاهد تأثیرات فرهنگی مختلف، تحولات سیاسی و تغییرات اجتماعی بوده است.
تاریخ بلاروس از قبیله‌های قدیمی اسلاوی شروع می‌شود که در هزاره اول میلادی در این سرزمین ساکن بودند. این قبیله‌ها، مانند کریویچی، دروا و رادیمیشی، جوامع خود را ایجاد کرده و کشاورزی را توسعه دادند.
از قرن نهم، سرزمین‌های بلاروس بخشی از روس کی‌یف شدند که به تبادل فرهنگی و اقتصادی کمک کرد. شهر پولوتسک به مرکز تجاری و فرهنگی مهمی تبدیل شد و شاهزادگان آن، مانند روگولود و وسسلاو، نقش بسزایی در تاریخ منطقه ایفا کردند.
در قرن سیزدهم و چهاردهم، بلاروس بخشی از دوک‌نشین بزرگ لیتوانی شد که به طرز چشمگیری مرزها و نفوذ خود را گسترش داد. در این زمان، اراضی بلاروس با لیتوانیایی‌ها و لهستانی‌ها ادغام شد که به تبادل فرهنگی و توسعه کمک کرد. در سال ۱۵۶۹، اتحادیه لوبلین امضا شد و در نتیجه آن، جمهوری مشترک‌المنافع — اتحادیه لهستان و لیتوانی شکل گرفت.
این دوره زمان اوج فرهنگ، ادبیات و هنر بلاروس بود. اما در عین حال، بلاروسی‌ها با پولونی‌سازی و کاتولیزاسیون مواجه شدند که موجب تنش در جامعه گردید.
در قرن‌های هجدهم و نوزدهم، پس از تقسیم جمهوری مشترک‌المنافع، بلاروس تحت کنترل امپراتوری روسیه قرار گرفت. این دوره با مدرنیزاسیون و سرکوب مشخص می‌شود. در طی اصلاحات، واحدهای اداری جدیدی ایجاد شد اما همچنین تلاش‌هایی برای سرکوب هویت ملی صورت گرفت.
در سال ۱۸۶۳، شورشی علیه قدرت سلطنتی به رهبری کستوس کالینوفسکی آغاز شد. اگرچه این شورش سرکوب شد، اما به نمادی مهم از مبارزه برای استقلال و حفظ هویت فرهنگی تبدیل شد.
پس از انقلاب اکتبر در سال ۱۹۱۷، بلاروس به اتحاد جماهیر شوروی ملحق شد. در سال ۱۹۲۱، جمهوری سوسیالیستی بلاروس (ب‌س‌اس‌اَر) تأسیس شد. در این دوره تغییرات قابل توجهی در اقتصاد و ساختار اجتماعی رخ داد.
اما جنگ جهانی دوم رنج بزرگی به ارمغان آورد. بلاروس یکی از شدیدترین مناطق آسیب‌دیده بود، در زمین‌های آن جنگ‌های شدیدی رخ داد و نسل‌کشی مردم یهودی نیز اتفاق افتاد. پس از جنگ، کشور احیا شد، اما این کار نیازمند تلاش‌ها و قربانی‌های زیادی بود.
در اواخر دهه ۱۹۸۰، در سایه اصلاحات، جنبش‌های ملی در بلاروس افزایش یافت. در سال ۱۹۹۱، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بلاروس استقلال خود را اعلام کرد. در ۲۷ ژوئیه ۱۹۹۰، اعلامیه‌ای درباره حاکمیت دولتی به تصویب رسید.
اولین رئیس‌جمهور بلاروس الکساندر لوکاشنکو شد که در سال ۱۹۹۴ به قدرت رسید. از آن زمان وضعیت سیاسی کشور با مدیریت استبدادی، سرکوب اپوزیسیون و محدودیت آزادی بیان مشخص شده است.
با وجود برخی موفقیت‌های اقتصادی، بلاروس با چالش‌های زیادی از جمله وابستگی به روسیه، سطح پایین سرمایه‌گذاری خارجی و مشکلات حقوق بشر مواجه است. اصلاحات اقتصادی به کندی انجام می‌شود که موجب نارضایتی میان مردم شده است.
از سال ۲۰۲۰، در کشور، اعتراضات گسترده‌ای علیه تقلب در انتخابات و حکومت استبدادی آغاز شد. این رویدادها توجه جامعه بین‌المللی را به خود جلب کرد و به نقطه عطفی در تاریخ بلاروس تبدیل شد.
فرهنگ بلاروس غنی و متنوع است و تاریخ و سنت‌های چند قرنی را منعکس می‌کند. ادبیات، موسیقی، هنرهای تجسمی و صنایع دستی نقش مهمی در زندگی بلاروسی‌ها دارند. زبان بلاروسی و فولکلور از نمادهای اصلی هویت ملی هستند.
تاریخ بلاروس — تاریخ مبارزه برای استقلال، حفظ هویت فرهنگی و غلبه بر چالش‌هاست. مردم بلاروس، با وجود تمام آزمون‌ها، به حفظ یکتایی خود ادامه می‌دهند و به آینده‌ای پر از امید و فرصت‌ها چشم دارند.