دانشنامه تاریخی
دوره‌ای که بلاروس در ترکیب جمهوری مشترک المنافع قرار داشت، زمان قابل توجهی در تاریخ این کشور را شامل می‌شود، که از اواخر قرن پانزدهم آغاز و با تقسیم سوم جمهوری مشترک المنافع در اواخر قرن هجدهم پایان می‌یابد. این مرحله نه‌تنها برای شکل‌گیری هویت بلاروسی اهمیت داشت، بلکه برای توسعه زندگی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی منطقه نیز مهم بود. بیایید جنبه‌های اصلی این دوران را بررسی کنیم، از جمله ساختار سیاسی، تغییرات اجتماعی، توسعه اقتصادی و میراث فرهنگی.
جمهوری مشترک المنافع در سال 1569 به عنوان نتیجه اتحاد لوبلین ایجاد شد که سلطنت لهستان و دوک‌نشین بزرگ لیتوانی را به هم پیوند داد. بلاروس، به عنوان بخشی از دوک‌نشین بزرگ لیتوانی، در مرکز این ساختار سیاسی جدید قرار گرفت. در زمان اتحاد، بلاروس تاریخ، فرهنگ و سنت‌های خود را داشت، اما تأثیر لهستان بر توسعه آن محسوس بود.
از زمان اتحاد، بلاروسی‌ها به مشارکت در امور دولتی مشترک المنافع پرداختند. سیستم سیاسی به صورت دموکراسی اشرافی نمایان بود و این امکان را برای اشراف بلاروسی فراهم می‌کرد که در مدیریت کشور شرکت کنند. این دوره همچنین با ادغام فعال سرزمین‌های بلاروس در فرهنگ و زندگی سیاسی لهستانی مشخص می‌شود.
ساختار سیاسی جمهوری مشترک المنافع بر اساس اصول دموکراسی اشرافی بود، جایی که اشراف (آریستوکراسی) نقش پیشرو را ایفا می‌کردند. اشراف بلاروس دارای نمایندگی‌هایی در سِیِم بودند، جایی که مسائل مهم دولتی حل و فصل می‌شد. این به بلاروسی‌ها این امکان را داد تا بر سیاست کشور تأثیر بگذارند، اگرچه قدرت واقعی غالباً در دست مگنت‌های لهستانی بود.
عنصر مهمی در زندگی سیاسی، خودگردانی محلی بود، که توسط مجالس اشرافی و حقوق مگدبورگ نمایندگی می‌شد. نهادهای محلی تصمیماتی را در مورد مسائل مدیریت، اقتصاد و قضا اتخاذ می‌کردند، که به بلاروسی‌ها اجازه می‌داد در مدیریت سرزمین خود مشارکت کنند.
اقتصاد بلاروس در ترکیب جمهوری مشترک المنافع در زمینه جامعه کشاورزی توسعه می‌یافت. بخش‌های اصلی شامل کشاورزی و صنعت دستی بود. کشاورزی شغل اصلی مردم باقی ماند و بلاروسی‌ها به کشت انواع مختلف محصولات، مانند چاودار، گندم، جو و کتان پرداختند. سیستم اقتصادی بر اساس سیستم زمین‌داری و کشاورزی بود، جایی که بخش قابل توجهی از زمین به اشراف تعلق داشت.
شهرهایی مانند مینسک، گرودنو و ویتبسک نیز وجود داشتند که به عنوان مراکز تجاری و صنایع دستی توسعه یافته بودند. اقتصاد شهری به دلیل مسیرهای تجاری که بلاروس را با دیگر مناطق جمهوری مشترک المنافع و اروپا ارتباط می‌داد، شکوفا شد. تجارت با کشورهای همسایه به توسعه صنایع دستی و فرهنگ کمک می‌کرد.
ساختار اجتماعی جامعه چندسطحی بود و شامل اشراف، میان‌پایه و دهقانان می‌شد. اشراف از امتیازاتی مانند حق مالکیت زمین و مشارکت در زندگی سیاسی برخوردار بودند. میان‌پایه‌ها که به تجارت و صنعت دستی مشغول بودند، همچنین حقوقی داشتند، اما در فعالیت‌های سیاسی محدود بودند. دهقانان، که بخش عمده‌ای از جمعیت را تشکیل می‌دادند، غالباً وابسته به زمین‌داران بودند، که آزادی و حقوق آن‌ها را محدود می‌کرد.
تغییرات اجتماعی تحت تأثیر عوامل سیاسی و اقتصادی رخ می‌داد. فرایند یکپارچگی با لهستان به ظهور فرهنگ و زبان لهستانی در جامعه بلاروس کمک کرد. این بر آموزش و فرهنگ تأثیر می‌گذاشت، جایی که زبان لهستانی به‌طور فزاینده‌ای در میان اشراف و طبقه روشنفکر شهری رایج می‌شد.
زندگی فرهنگی بلاروس در ترکیب جمهوری مشترک المنافع بسیار متنوع و پررنگ بود. این دوره به رشد آموزش و ادبیات و ظهور سبک‌های هنری جدید مشخص می‌شود. ادبیات لاتین و لهستانی به‌طور گسترده‌تری گسترش یافت، اما فرهنگ بلاروس نیز ردپایی از خود بر جای گذاشت.
در این زمان، به‌طور فعال مدارس کلیسایی و دنیوی توسعه می‌یافتند، که در آن‌ها فرزندان اشراف و میان‌پایه‌ها آموزش می‌دیدند. آموزش نقش مهمی در شکل‌گیری نخبگان جدید داشت که می‌توانستند در مدیریت و زندگی فرهنگی کشور شرکت کنند. ادبیات بلاروس به‌عنوان یک حوزه مجزا شکل می‌گرفت و عناصر خودآگاهی ملی در آن آغاز به ظهور می‌کرد.
مذهب نقش مهمی در زندگی جامعه ایفا می‌کرد. در قلمرو بلاروس، فرقه‌های مذهبی مختلفی مانند کاتولیک‌ها، ارتدکس‌ها و پروتستان‌ها coexist می‌کردند. این تنوع مذهبی گاهی اوقات به تعارضاتی منجر می‌شد، به ویژه بین کاتولیک‌ها و ارتدکس‌ها. تعارضات بین گروه‌های مذهبی مختلف بر فرآیندهای اجتماعی و سیاسی در منطقه تأثیر می‌گذاشت.
رویدادهایی مانند اتحاد برست در سال 1596 تأثیری بر نقشه مذهبی کشور داشت. این اتحاد به تأسیس کلیسای کاتولیک یونانی منجر شد، که خود موجب بروز تناقضات و مناقشات هم در درون جامعه و هم بین فرقه‌های مختلف شد. تعارضات مذهبی بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی اجتماعی شدند و تأثیر آن‌ها در حوزه‌های مختلف احساس می‌شد.
در اواخر قرن هجدهم، جمهوری مشترک المنافع با مشکلات داخلی جدی از جمله عدم ثبات سیاسی، رکود اقتصادی و افزایش نفوذ قدرت‌های همسایه — روسیه، پروس و اتریش — مواجه شد. این عوامل موجب تقسیم جمهوری مشترک المنافع شدند که در سال‌های 1772، 1793 و 1795 رخ داد. در نتیجه تقسیم سوم، بلاروس به‌طور کامل بین امپراتوری روسی و سایر قدرت‌ها تقسیم شد.
سقوط جمهوری مشترک المنافع یک نقطه عطف تراژیک در تاریخ بلاروس بود. اما این دوره همچنین زمینه‌ساز توسعه بیشتر هویت و فرهنگ بلاروس شد. یادآوری زمانی که بلاروس بخشی از جمهوری مشترک المنافع بود، در حافظه و فرهنگ مردم باقی مانده است.
بلاروس در ترکیب جمهوری مشترک المنافع دوره‌ای مهم و پیچیده در تاریخ کشور را نشان می‌دهد که تأثیر قابل توجهی بر توسعه‌های آینده این کشور داشته است. این مرحله زمانی از ادغام و تعارضات، رشد فرهنگی و تغییرات اجتماعی بود. مطالعه این دوره به درک بهتر تاریخ بلاروس و فرآیندهای پیچیده‌ای که در شرق اروپا عملاً رخ می‌دادند، کمک می‌کند.