دانشنامه تاریخی
نیجریه یکی از پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان و بزرگ‌ترین کشور از نظر جمعیت در آفریقا است. این کشور میراث فرهنگی غنی و تاریخی دارد که به هزاران سال قبل برمی‌گردد. در این متن مراحل کلیدی تاریخ نیجریه را از تمدن‌های باستانی تا دوره معاصر بررسی خواهیم کرد.
در خاک نیجریه کنونی چندین تمدن باستانی وجود داشته است. یکی از شناخته‌شده‌ترین آن‌ها نُک است که در حدود سال 1000 قبل از میلاد تا 300 میلادی رونق داشت. نُک به خاطر مجسمه‌های سفالی خیره‌کننده و دستاوردهای متالورژیکی‌اش مشهور است. این تمدن‌ها به کشاورزی، دامداری و تجارت مشغول بودند.
علاوه بر این، در جنوب نیجریه فرهنگ‌هایی نظیر ایفه و بنین وجود داشتند که به سطح بالای هنر و سازماندهی دست یافتند. شهر ایفه، به عنوان مثال، به مرکز تجارت و زندگی مذهبی تبدیل شد و بنین برای هنر و سیستم مدیریت پیچیده‌اش معروف بود.
در قرون وسطی، چندین پادشاهی و امپراتوری قدرتمند در نیجریه شکل گرفت. یکی از تأثیرگذارترین آن‌ها امپراتوری کانم-برنو بود که بر سرزمین‌های وسیعی در اطراف دریاچه چاد کنترل داشت و ارتباطات تجاری بین شمال و غرب آفریقا را فراهم می‌کرد.
در غرب نیجریه نیز پادشاهی اویّو ظهور کرد که به یکی از مراکز سیاسی و اقتصادی پیشرو در منطقه تبدیل شد. این پادشاهی‌ها به طور فعال به تجارت مشغول بودند و همچنین روابط فرهنگی و مذهبی با کشورهای عربی و اروپایی برقرار کردند.
از قرن 16 میلادی، مستعمره‌نشینان اروپایی شروع به تحقیق و برقراری ارتباط با نیجریه کردند. پرتغالی‌ها، هلندی‌ها و در نهایت بریتانیایی‌ها با حاکمان محلی، عمدتاً در زمینه برده‌داری و کالاهای عجیب و غریب تجارت کردند.
در قرن 18 و 19، بریتانیایی‌ها شروع به تقویت مواضع خود کردند و کنترل بر مناطق ساحلی و درون‌زمینی را برقرار کردند. در سال 1865، لاگوس به عنوان مستعمره اعلام شد و این آغاز یک دوره مستعمره‌نشینی فعال‌تر در نیجریه بود.
از ابتدای قرن بیستم، نیجریه تحت کنترل بریتانیا ادغام شد و بخشی از آفریقای غربی بریتانیا شد. این دوره با تغییرات اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی همراه بود، از جمله توسعه زیرساخت‌ها و معرفی سیستم‌های آموزشی جدید.
با این حال، سیاست‌های استعماری نارضایتی را در میان مردم محلی ایجاد کرد. بریتانیایی‌ها مالیات‌های بالا و محدودیت‌هایی بر روی روش‌های سنتی اداره امور برقرار کردند که منجر به بروز چندین شورش و اعتراضات شد. یکی از معروف‌ترین آن‌ها شورش 1929 بود که در آن زنان ایبو علیه مالیات‌ها اعتراض کردند.
پس از جنگ جهانی دوم، فرآیند دکولونی‌سازی در آفریقا آغاز شد و نیجریه نیز بخشی از این حرکت شد. در سال 1947، اولین سند قانون اساسی ایجاد شد که مقداری خودمختاری به مردم محلی اعطا کرد.
در سال 1960، نیجریه استقلال خود را از بریتانیا به دست آورد. با این حال، مقامات جدید با مشکلات زیادی مواجه شدند، از جمله درگیری‌های قومی و بی‌ثباتی سیاسی. این امر منجر به چندین کودتا و جنگ داخلی در سال‌های بعد شد.
یکی از تراژیک‌ترین دوره‌ها در تاریخ نیجریه جنگ داخلی بود که در سال 1967 آغاز شد و تا سال 1970 ادامه داشت. این درگیری بر سر مبارزه برای استقلال منطقه بیافرا بود که عمدتاً توسط مردم ایبو زندگی می‌کند. این جنگ منجر به مرگ میلیون‌ها نفر و عواقب انسانی شدید شد.
پس از جنگ، دولت اقداماتی برای بازسازی کشور و وحدت ملی انجام داد، اما تنش‌ها بین گروه‌های قومی ادامه داشت.
در دهه‌های 1970 و 1980، نیجریه به دلیل تقاضای بالا برای نفت، دوره‌ای از رشد اقتصادی را تجربه کرد. با این حال، این رشد با فساد، مدیریت ناکارآمد و ناآرامی‌های سیاسی همراه بود. در سال 1985، یک کودتای نظامی دیگر رخ داد و ژنرال ابراهیم بابنگی‌دا به قدرت رسید.
در اوایل دهه 1990، نیجریه دوباره با بحران‌های سیاسی و اقتصادی مواجه شد که منجر به اعتراضات گسترده و مبارزات برای دموکراسی شد. در سال 1999، نیجریه نهایتاً به حکومت غیرنظامی بازگشت و از آن زمان این کشور انتخابات برگزار کرده و سعی در تقویت نهادهای دموکراتیک دارد.
تاریخ نیجریه یک موزاییک پیچیده از وقایع است که ثروت فرهنگ و چالش‌های بسیاری را که این کشور با آن‌ها مواجه شده، نمایان می‌سازد. نیجریه به توسعه خود ادامه می‌دهد و با غلبه بر دشواری‌های تاریخی و تلاش برای توسعه پایدار و رفاه مواجه است.