دانشنامه تاریخی
جنگ داخلی در نیجریه، که به عنوان جنگ بیافرا نیز شناخته می‌شود، از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰ برگزار شد و یکی از تراژیک‌ترین رویدادها در تاریخ این کشور بود. این درگیری به دلیل اختلافات قومی، سیاسی و اقتصادی به وجود آمد که پس از استقلال نیجریه در سال ۱۹۶۰ تشدید شد. جنگ جان میلیون‌ها نفر را گرفت و تأثیر قابل‌توجهی بر آینده کشور گذاشت.
نیجریه، که دارای تنوع قومی و فرهنگی غنی است، در سال ۱۹۶۰ به عنوان یک فدراسیون متحد شد. با این حال، پس از دستیابی به استقلال، تنش‌های عمیقی بین سه گروه قومی اصلی: ایبوبا، هاوسا و یوروبا به وجود آمد. نابرابری سیاسی و اقتصادی و همچنین مبارزه برای منابع این تضادها را عمیق‌تر کرد.
در سال‌های اولیه استقلال، نیجریه با تعدادی بحران سیاسی مواجه شد، از جمله کودتاها و فساد در دولت. در سال ۱۹۶۶، نخستین کودتای نظامی رخ داد که در نتیجه آن قدرت به دست نظامیان افتاد و این فقط تنش‌ها بین گروه‌های قومی را تشدید کرد.
در سال ۱۹۶۷، پس از یک سری برخوردهای قومی و خشونت در شهرهایی با جمعیت غالب ایبوبا، رهبر شرق نیجریه، سرهنگ اوجوکو، اعلام استقلال منطقه و تشکیل جمهوری بیافرا را کرد. این تصمیم به سرعت با مقاومت دولت مرکزی مواجه شد که نمی‌توانست با جدایی یکی از مناطق خود کنار بیاید.
اعلام بیافرا منجر به جنگ داخلی وسیعی شد که نیروها و گروه‌های مختلفی در آن درگیر شدند. کشورهای غربی، از جمله بریتانیا و ایالات متحده، از دولت مرکزی حمایت کردند، در حالی که برخی کشورهای آفریقایی حمایت خود را از بیافرا اعلام کردند.
جنگ در تاریخ ۶ ژوئیه ۱۹۶۷ آغاز شد، زمانی که دولت مرکزی نیجریه عملیاتی نظامی علیه بیافرا راه‌اندازی کرد. این درگیری به سرعت به عرصه‌های جنگی تمام عیار تبدیل شد. در ابتدا، نیروهای بیافرا موفقیت‌هایی کسب کردند و سرزمین‌های کلیدی را تصرف کردند و حمایت مردم محلی را جلب کردند.
با این حال، در پاسخ به اقدامات فعال بیافرا، دولت نیجریه منابع خود را بسیج کرد و از نیروهای خارجی کمک دریافت کرد که به‌شدت روند جنگ را تغییر داد. نبردها در جبهه‌های مختلف ادامه داشت و هر دو طرف از تاکتیک‌هایی استفاده کردند که منجر به تلفات انسانی و ویرانی‌های قابل توجهی شد.
یکی از تراژیک‌ترین جنبه‌های جنگ داخلی در نیجریه، فاجعه انسانی بود. میلیون‌ها نفر، به‌ویژه ساکنان بخش شرقی کشور، با شرایط قحطی و کمبود خدمات پزشکی مواجه شدند. در سال ۱۹۶۸، سازمان‌های بین‌المللی شروع به هشدار درباره وضعیت انسانی شدید ناشی از محاصره بیافرا کردند.
تلاش‌های جهانی برای کمک به آسیب‌دیدگان قحطی در بیافرا توجه جهان را جلب کرد. سازمان‌های بشردوستانه مختلف، از جمله صلیب سرخ، کار خود را برای ارسال غذا و دارو آغاز کردند. با این حال، علی‌رغم این تلاش‌ها، میلیون‌ها نفر از قحطی و بیماری‌ها فوت کردند.
در سال ۱۹۶۹، نیجریه شروع به انجام عملیات‌های تهاجمی قطعی کرد که منجر به تلفات زیادی در میان نیروهای بیافرا شد. به تدریج، درگیری‌ها کمتر شدید شد، اما منازعات ادامه پیدا کرد و هر دو طرف تمایلی به مذاکره نداشتند.
در سال ۱۹۷۰، پس از تقریباً سه سال جنگ شدید، بیافرا مجبور به تسلیم شد. اوجوکو، با آگاهی از ناچاری شکست، به کشور دیگری گریخت و نیروهای نیجریه کنترل تمام قلمرو را دوباره به دست آوردند.
جنگ داخلی در نیجریه پیامدهای قابل‌توجهی برای کشور و کل منطقه به همراه داشت. برآوردهای مختلف نشان می‌دهد که تعداد کشته‌شدگان در این درگیری بین یک تا سه میلیون نفر است که این رویداد را به یکی از تراژیک‌ترین‌ها در تاریخ نیجریه تبدیل کرده است.
پس از جنگ، نیجریه با چالش‌های بازسازی و ادغام مجدد شبه‌نظامیان سابق مواجه شد. سیستم سیاسی کشور تغییراتی را تجربه کرد و کار بر روی ترمیم زیرساخت‌های اقتصادی آغاز شد. با این حال، تنش‌های عمیق قومی و نارضایتی‌ها همچنان پابرجا بود که به تداوم درگیری‌های آینده کمک کرد.
جنگ داخلی در نیجریه اثر عمیقی بر تاریخ کشور گذاشت و همچنان بر توسعه مدرن آن تأثیر دارد. یاد این درگیری، فاجعه انسانی و پیامدهای آن برای مردم موضوع مهمی برای بحث و تجزیه و تحلیل باقی مانده است. نیجریه، با وجود چالش‌ها، به سوی وحدت و صلح تلاش می‌کند و درس‌های گذشته خود را می‌آموزد.