دانشنامه تاریخی
توماس جفرسون (۱۷۴۳-۱۸۲۶) سومین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، نویسنده اعلامیه استقلال و یکی از بنیان‌گذاران کشور بود. او نقش مهمی در شکل‌گیری اصول دولت آمریکایی داشت و حامی فعال ایده‌های دموکراسی، آزادی و حقوق بشر بود.
جفرسون در ۱۳ آوریل ۱۷۴۳ در ویرجینیای خانواده‌ای ثروتمند و با کشت‌وکار زراعی متولد شد. او تحصیلات خود را در کالج ویلیام و ماری انجام داد، جایی که شروع به پرورش علاقه‌هایش در زمینه فلسفه، علم و سیاست کرد. در دهه ۱۷۶۰ او کار خود را به‌عنوان وکیل آغاز کرد و به زودی به یک چهره برجسته در سیاست استعماری تبدیل شد.
در سال ۱۷۷۶، جفرسون به کنگره قاره‌ای انتخاب شد، جایی که او به عنوان نویسنده اصلی اعلامیه استقلال شناخته شد. این سند که در ۴ ژوئیه ۱۷۷۶ امضا شد، جدایی مستعمرات از بریتانیا را اعلام کرد و بنیان‌گذاران دموکراسی آمریکایی را گذاشت.
"ما این حقایق را بدیهی می‌دانیم که تمام انسان‌ها برابر خلق شده‌اند، اینکه آنان از سوی خالقشان حقوقی غیرقابل‌تفکیک دارند که شامل زندگی، آزادی و جستجوی خوشبختی می‌شود."
جفرسون اصرار داشت که دولت باید این حقوق را محافظت کند و مردم حق دارند علیه ظلم قیام کنند. ایده‌های او در مورد برابری و آزادی تأثیر عمیقی بر توسعه بعدی اندیشه سیاسی داشت.
پس از جنگ استقلال، جفرسون به کار سیاسی خود ادامه داد. او فرماندار ویرجینیا، وزیر امور خارجه و نائب رئیس‌جمهور در زمان جان آدامز بود. در سال ۱۸۰۰ او به ریاست‌جمهوری انتخاب شد و اولین نماینده حزب دموکرات-جمهوری‌خواه در این مقام شد.
به‌عنوان رئیس‌جمهور، جفرسون بر کاهش قدرت فدرال و گسترش حقوق ایالت‌ها تمرکز کرد. او همچنین خرید لوئیزیانا را در سال ۱۸۰۳ آغاز کرد که مساحت ایالات متحده را دو برابر کرد و فرصت‌های جدیدی برای گسترش کشور به سمت غرب فراهم آورد.
جفرسون نه تنها یک سیاستمدار، بلکه یک فیلسوف، تاریخ‌نگار، معمار و گیاه‌شناس بود. او دانشگاه ویرجینیا را تأسیس کرد، نویسنده تعداد زیادی از مقالات علمی بود و به کشاورزی علاقه‌مند بود.
فلسفه او بر اصول عقل‌گرایی و انسان‌گرایی بنا شده بود. جفرسون حامی آزادی بیان، آزادی مذهبی و حقوق اقلیت‌ها بود که او را به یکی از اولین حامیان حقوق مدنی در آمریکا تبدیل کرد.
جفرسون با ماریا ویلز ازدواج کرد که شش فرزند داشتند. اما پس از مرگ او، او برای مدت طولانی بیوه مانده بود. در زندگی او همچنین یک رابطه مشهور با Sally Hemings وجود داشت، زنی که برده او بود و آن‌ها چند فرزند داشتند.
توماس جفرسون در ۴ ژوئیه ۱۸۲۶ در روز پنجاهمین سالگرد امضای اعلامیه استقلال درگذشت. او میراث عمیقی از خود به‌جا گذاشت که همچنان بر جامعه و سیاست آمریکایی تأثیر می‌گذارد. ایده‌های او درباره آزادی و برابری برای نسل‌های بعدی بنیادین شد و الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌های حقوق مدنی بوده است.
امروزه، جفرسون به عنوان یکی از چهره‌های کلیدی در تاریخ ایالات متحده شناخته می‌شود. نام او با مبارزه برای استقلال و توسعه اصول دموکراتیک گره خورده و افکار او در مورد حق قیام علیه ظلم هنوز هم در دنیای مدرن مرتبط است.
توماس جفرسون نه تنها یک نام، بلکه نماد تلاش برای آزادی و برابری است. ایده‌ها و اقدامات او اثر عمیقی در تاریخ نه تنها آمریکا، بلکه در سراسر جهان گذاشته است. جفرسون برای بسیاری از نسل‌ها مثالی شده است و نشان داده که انسان می‌تواند با دفاع از اصول و ایده‌آل‌های خود، مسیر تاریخ را تغییر دهد.