تاریخی انcyclopedia
د کروشیا تاریخي اسناد د هېواد د ملي هویت او حقوقي نظام په جوړونه کې مهم رول لري. دا اسناد د منځنۍ پېړۍ زمانې نه تر اوسه پورې د ګڼو پیښو انځوري کوي. دغه اسناد د کروشیا په تاریخ کې مهمې شیبې نندارې ته وړاندې کوي، لکه د خپلواکۍ لپاره مبارزه، سیاسي بدلونونه، او همدارنګه د دولتي نظام پیاوړتیا. د دې اسنادو ډېرو یې د نورو اصلاحاتو او قانوني بدلونونو لپاره بنسټ جوړ کړ چې د هېواد په پرمختګ باندې اغیز ولګوه.
د کروشیا له ترټولو زړو او مهمو اسنادو څخه "Povelja o osnivanju Zagreba" دی چې د 1134 کال پورې اړه لري. دا سند د دې شهادت دی چې زاګراب چې اوس د کروشیا پایتخت دی، د یوې رسمي پیژندل شوي ښار په توګه تاسیس شوی. دا لیک د پاچاهي کولمان I لخوا صادر شوی و، چې ښار ته یې خودمختار ښاروالۍ کېدو اجازه ورکړه. په دې کې د زاګراب د یو مهم سوداګریز او کلتوري مرکز په توګه د ودې بنسټونه اېښودل شوي.
دا سند یواځې تاریخي اهمیت نه لري، بلکې د کروشیا خلکو لپاره یو مهم سمبولیک اهمیت هم لري، ځکه چې دا د کروشیا د یوه خپلواک او ځان د حکومت لاندې سیمه په توګه د وده کولو یوه مهمه مرحله شوه.
د کروشیا په تازه تاریخ کې یوه له مهمو اسنادو څخه د خپلواکۍ اعلامیه ده، چې په 1991 کال د جون 25 نېټه منل شوې. دا سند د هېواد په تاریخ کې یوه مهمه څرخیدونکې نقطه وه، ځکه چې د کروشیا د سوسیالیستي فدراتیو جمهوریت یوګوسلاویا څخه د انقطاع پروسې پیل نښه کړه. دا اعلامیه د کروشیا پارلمان لخوا لاسلیک شوه او د خپلواک کروشیا دولت جوړولو لپاره یوه مهمه گام شوه.
اعلامیه د کروشیا د خودمختاریت او د ځان ټاکلو حق ټینګار کوي. دا عمل د څو سیاسي او نظامي شخړو سره مل و چې د کروشیا د خپلواکۍ لپاره جګړې ته ویښ شو. سره له دې چې د دې جګړو له امله ستونزې پیدا شوې، د خپلواکۍ اعلامیه یوه مهمه سند شوه چې د کروشیا ملت پیاوړی کړ او د نړیوالو اړیکو په برخه کې اغیز ولګوه، ځکه چې ډیری هېوادونه کروشیا د یو خپلواک دولت په توګه پېژندلی دی.
یو بل مهم تاریخي سند د کروشیا اساسي قانون دی چې په 1990 کال د دسمبر 22 نېټه منل شوی، مګر په 1991 کال کې نافذ شو، وروسته له دې چې هېواد په رسمي توګه خپلواک شو. دا سند د دولت د حقوقي جوړښت لپاره بنسټ جوړوي. اساسي قانون کروشیا د یوه دموکراتیک، حقوقي او اجتماعي دولت په توګه اعلانوي، د خلکو د خودمختاریت، د بشر د حقونو او د اتباعو د مساوات پر اصولو بناء.
اساسي قانون همدارنګه د کروشیا ژبې حقوقي حالت، د عقیدې د آزادۍ او د شخصي آزادیو تضمینونه ټاکي. یوه مهمه خبره ددې په اړه ده چې کروشیا د کروشیا د خلکو ملي دولت په توګه تعریف کړې چې، په خپل وار کې د کلتوري میراث او د خلکو د دريځونو د ساتنې په برخه کې د چټک کار لپاره بنسټ جوړوي. دا سند د هېواد په برخه کې د نورو اصلاحاتو او سیاسي بدلونونو لپاره بنسټ دی.
یو مهم سند چې د کروشیا د بشر د حقونو او اقلیتونو سره اړه لري، د ژبو او د ملي اقلیتونو کلتوري حقوقو قانون دی چې په 2000 کال کې منل شوی. دا قانون د کروشیا کې د ټولو اتنیکي ګروپونو د یوي دولت د یوه برخه جوړه کولو هڅو یوه برخه ده او د مادري ژبې د کارونې، تعلیم ته د لاسرسي، کلتور، او د ژوند نورو مهمو برخو ته حقوق تضمینوي. دا قانون مهم و، ځکه چې دا د ټولنیز همغږۍ او شاملیدو د هڅونې لپاره مرسته کوي، د ملي اقلیتونو وضعیت ښه کړې، لکه صربیان، ایټالیایان او نور.
دا سند د کروشیا د نړیوالې ټولنې، د اروپایي اتحادیې په ګډون، د ادغام لپاره اړین و، چیرته چې د اقلیتونو د حقونو ساتنه د سیمه ییز ثبات او سولې.ensure in the region.
سره له دې چې د بشر د حقونو نړیواله اعلامیه په 1948 کال کې د ملګرو ملتونو په چوکاټ کې جوړه شوې، د دې اغیز د کروشیا د حقوقي نظام په پرمختګ کې نه د ډاډ وړ ده. اعلامیه د بشري حقونو اساسي اصول، لکه د ژوند حق، یووالي، امنیت، او د تعلیم، کار او سیاسي ژوند کې د ګډون حقونه اعلانوي. کروشیا، چې د دې اعلامیې لاسلیک کونکي هېواد دی، فعاله توګه د دې پړاوونه په خپل قانون کې ځای پر ځای کوي، چې په خپله د وګړو حقونه او د ټولنیز عدالت تضمینونه پیاوړي کوي.
د کروشیا حقوقي سیستم فعالانه په دې اصولو تکیه کوي، د بشر حقوقو ساتنه او د دموکراسۍ ملاتړ کوي، چې دا په ځانګړې توګه د جګړې وروسته د بیا رغونې او ملي آشتی په زمینه کې مهم دي.
د فساد سره د مبارزې قانون چې په 1996 کال کې منل شوی، د کروشیا د دولتي جوړښت په برخه کې هم مهم سند دی. فساد د یوګوسلاویا د سقوط وروسته جدي ستونزه ګرځېدلې وه، او د دې قانون منل د دې پدیدې سره د مبارزې لپاره یو مهم ګام و. دا قانون د دولتي کارکوونکو او سیاسي شخصیتونو ترمنځ د فساد د عملونو د مخنیوي او همدارنګه په شخصي سکتور کې د فساد لپاره مسؤلیت ټاکي.
دا سند د فساد سره د مبارزې ملي ادارو د جوړولو لپاره بنسټ و، په شمول د فساد سره د مبارزې ادارې چې تحقیق کوي او د کروشیا په سیاسي او اقتصادي ثبات باندې اغیز لري.
د کروشیا شناخته تاریخي اسناد د هېواد د ملي هویت او حقوقي نظام برخه ده. دغه اسناد د کروشیا په تاریخ کې کلیدي اړخونه نندارې ته وړاندې کوي، لکه د خپلواکۍ لپاره مبارزه، د دموکراتیک دولت جوړونه، او د وګړو حقونو ساتنه. دغه اسناد نه یواځې د تیرو پیښو شاهد دي، بلکې د کروشیا د دې لپاره د لا نوره وده او ثبات لپاره په مستقله او دموکراتیکه توګه د دولت جوړونې بنسټ هم دي.