تاریخی انcyclopedia
شاتلینډ یو شتمن او پیچلی تاریخ لري، چې د تاریخ دمخه زمانو ته ځي. د دې سیمې لومړني استوګن ځایونه شاوخوا 8000 کاله مخکې له میلاد راهیسې را څرګند شول. تر ټولو مشهور لرغوني او تاریخي یادګارونه د سټون هینج او د غزې د پتې حلقې دي چې د پرمختللي کلتور ښکارندویي کوي.
په لمړي میلادي پیړۍ کې رومیانو د برتانیا په پوزه د خپل تسلط پیل وکړ، او د عصري شاتلینډ یوه برخه د دوی کنټرول لاندې راغله. هغوی د څو قلعه ګانو جوړښت وکړ، په دې کې د مشهوره هادریې دیوال شامل دی، چې د رومي ځمکو او د شمال کیلوټ قبایلو ترمنځ وېش جوړوي.
د رومیانو د وتلو وروسته په پنځم میلادي پیړۍ کې په شاتلینډ کې څو برخې پاچایتونه رامنځته شول، لکه دال ریاډا، پیکټز او سترتکلاډ. په نهم میلادي پیړۍ کې د پاچا کینت مکالپن تر ولکې لاندې اتحاد رامنځته شو، چې د عصري شاتلینډ دولت بنسټ و.
د راتلونکې زر کلنۍ په اوږدو کې شاتلینډ د ګڼ شمېر یرغلونو او جګړو سره مخامخ شو، په ځانګړي ډول د ویکینګانو او انګلوساکسنانو په وړاندې.
له څوارلسمې پیړۍ راهیسې شاتلینډ د خپلواکۍ لپاره د مبارزې له امله شهرت پیدا کړ، چې مشهور ځوانان یې لکه ویلیم والیس او رابرټ بروس رهبري کوله. په 1314 کې د بنوکبرن جګړه یوه علامتي پیښه شوه، کله چې شاتلینډیانو د انګلستان سرحدي ځواکونو پر وړاندې بریالیتوب ترلاسه کړ.
په شانزدهمې پیړۍ کې شاتلینډ د داخلي شخړو سره مخامخ شو، په دې کې د اصلاح او د کیتولیکانو او پروتستانتانو ترمنځ جګړې شاملې وې. په 1603 کې، د ملکه الیزابیت د مړینې وروسته، پاچا جیمز VI شاتلینډ پر جیمز I انګلستان بدل شو، چې د دواړو پاچایتونو د یوځای کیدو لامل شو.
د اتمې او نولسمې پیړۍ مهال د اقتصادي بدلونونو او صنعتي انقلاب زمانه وه. شاتلینډ د علم او ټیکنالوژۍ په پرمختګ کې مهم رول درلود چې آدام سمیت او جیمز وات په شمول نړیوال مشهور شخصیتونه شول.
په شلمې پیړۍ کې شاتلینډ د خپلواکۍ موضوع په فعاله توګه بحث کوي. په 1999 کې شاتلینډی پارلمان بیا فعال شو چې د خودکفالت نوې دوره یې څرګندوله. په 2014 کې د خپلواکۍ په اړه ریفرendum ترسره شو، چې بریالی نه و، خو د هویت او خودکفالت موضوعات لا هم اړوند پاتې دي.
د شاتلینډ تاریخ هغه پیښو سره ډک دی چې د دې هیواد ځانګړی کلتور او هویت جوړ کړی. شاتلینډ، د خپلې ښکلې منظرې، لرغونو قلعه ګانو او شتمن تاریخ له امله، لا هم د نړۍ له هر ګوټ نه سیلانیانو او تاریخ پوهانو ته جلبوي.