చరిత్రా ఎన్సైక్లోపిడియా
జవాహర్‌లాల్ నెహ్రూ (1889–1964) భారతదేశపు ప్రముఖ రాజకీయ నాయకుడు, స్వతంత్ర భారతదేశపు మొదటి ప్రధాని మరియు భారత ప్రభుత్వమును రూపొందించిన ప్రముఖులు లో ఒకరు. అతని జీవితం మరియు చటన దేశపు రాజకీయ మరియు సామాజిక నిర్మాణం పై profonde ప్రభావం వేసింది.
నెహ్రూ 1889 నవంబర్ 14న అల్లహాబాదులో ధనవంతుడైన న్యాయవాది కుటుంబంలో జన్మించారు. అతని తల్లి, కామా నెహ్రూ, గృహిణి, మరియు తండ్రి, మోతిలా నెహ్రూ, రాజకీయ జీవితం లో సక్రియంగా పాల్గొన్నారు. 15 సంవత్సరాల వయస్సులో, అతను యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ కు వెళ్లి, హార్రో పోటీలో చదువు చదివారు, తరువాత క్యాంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయంలో, అక్కడ గణిత శాస్త్రం లో డిగ్రీ పొందారు.
1912 లో నెహ్రూ భారత్‌కు తిరిగి వచ్చి, భారత జాతీయ ఉద్యమంలో సక్రియమైన పాత్ర వహించారు. మహాత్మా గాంధీకి నిరుపయోగ చేసే అనుగుణములలో చేరుకొని, భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ లో ముఖ్యమైన స్థాయిలు నిర్వహించారు. నెహ్రూ పూర్తి స్వయం పాలన మరియు సామాజిక సంస్కారాలకు మద్దతు ఇచ్చారు.
1920 దశకంలో జవాహర్‌లాల్ నెహ్రూ బ్రిటిష్ కాలనీయ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేక ఆందోళనలు చేయడానికి సక్రియంగా అందుకున్నారు. అతను అనేక సార్లు అరెస్టు అయ్యారు, కానీ ప్రజలను ప్రేరేపించడానికి తన ప్రసంగ నైపుణ్యాలను ఉపయోగించి తన పోరాటాన్ని కొనసాగించారు. "స్వేచ్ఛ ఎక్కడ మొదలవుతుంది" వంటి అతని పుస్తకాలు మరియు వ్యాసాలు యువత మరియు అంగీకారానికి ప్రసిద్ధి చెందాయి.
1947లో భారతదేశం స్వాతంత్య్రం పొందిన తర్వాత, నెహ్రూ భారతదేశపు మొదటి ప్రధాని అయ్యారు. అతనేన్ని సోషల్ మరియు రాజకీయ సంక్షోభాల పై ప్రభుత్వాన్ని ఎదుర్కొన్నాడు: దేశ విభజన, లక్షలాది ప్రజల ఇక్కడి మేకింగ్ మరియు కొత్త సంస్థలను రचना చేపట్టడానికి అవసరం. నెహ్రూ ధార్మిక మరియు ప్రజాస్వామిక రాష్ట్ర నిర్మాణంలో సక్రియంగా ఉన్నారు, పారిశ్రామికీకరణ మరియు సామాజిక ನ್ಯಾಯానికి సంబంధించి చర్యలను తీసుకున్నారు.
నెహ్రూ "యోజన ఆర్థిక శాస్త్రం" విధానాన్ని అనుసరించాడు, ఈ విధానం సామాజిక వాస్తవాలను ఆధారంగా నిర్వహించబడింది. అతను పెద్ద ప్రభుత్వ పరిశ్రమలను ఏర్పాటు చేయడానికి ప్రేరణనిచ్చాడు మరియు పర్యాటక మౌలిక వసతులను అభివృద్ధి చేసాడు. అయితే, అతని విధానం కూడా ప్రైవేట్ రంగానికి మరియు వ్యవసాయ ఆర్థిక వ్యాప్తికి అతోను కేటాయించడంలో తక్కువ పాల్గొనుకుని విమర్శనకు పంజరంగా మారింది.
నెహ్రూ భారతదేశ విదేశీ విధానాన్ని రూపొందించడంలో ముఖ్యమైన పాత్ర వహించాడు. అతను వివిధ కాలనీయ ఖ్యాతి నుండి విముక్తి పొందిన దేశాలకు స్వతంత్రంగా నడిపించడానికి ప్రయత్నించిన నాన్-అలైన్మెంట్ ఉద్యమాన్ని ఒకందు స్థాపించారు. నెహ్రూ శాంతియుత సహనమే మరియు దేశాల మధ్య సహకారానికి మద్దతు ఇచ్చాడు.
దురదృష్టవశాత్తూ, అతని విదేశీ విధాన ప్రయత్నాలు ఎల్లప్పుడూ విజయవంతంగా ఉండలేదు. 1962లో భారత్ చైనాతో సరిహద్దు విపత్తులో కూర్చొని, ఇది నెహ్రూ మరియు అతని ప్రభుత్వానికి బాగా అపాయంలో పడింది. ఈ సంఘటన చాలామంది అతని విదేశీ విధానం మరియు భద్రతకు సంబంధించిన విధానాన్ని పునరాలోచించడానికి ప్రేరేపించినది.
జవాహర్‌లాల్ నెహ్రూ కేవలం రాజకీయ నాయకుడు కాకుండా, ఒక గొప్ప వ్యక్తిత్వాన్ని కలిగి ఉన్నారు. సాహిత్యం, కళ మరియు తత్వశాస్త్రం పై నిజమైన ప్రత్యేకతతో ఉన్న అతను ఒక ప్రత్యేక నాయకుడు. నెహ్రూ తరచూ తన ఆలోచనలు, భావాలను పుస్తకాలు కూడా రాశారు, "గరీబ్ నివాస్" మరియు "కూతురికి లేఖలు" వంటి పుస్తకాలు ఇండియన్ సాహిత్యానికి క్లాసిక్ గా మారాయి.
అతను రెండు సైన్యం మరియు సాంకేతికతకు కూడా సక్రియంగా మద్దతు ఇచ్చారు, దేశానికి భవిష్యత్తు కోసం వాటి ముఖ్యత్వాన్ని అర్థం చేసుకుంటున్నారు. అతని ప్రయత్నాలు భారత్‌లో టెక్నాలజీ ఇన్స్టిట్యూట్ మరియు ఇతర శాస్త్రీయ సంస్థలను నిర్మించినతరు, ఇవి ఇప్పటికీ భారతదేశ అభివృద్ధిలో ముఖ్యమైన పాత్రను నిర్వహిస్తున్నవి.
జవాహర్‌లాల్ నెహ్రూ భారతదేశ చనుల్లో మరువలేని ప్రసుతి ఉంచారు. ఆయన సెక్యులవిజం, ప్రజాస్వామ్యం మరియు సామాజిక వాదం పై ఆలోచనలు కొత్త తరాలను ప్రేరేపిస్తున్నాయి. కొన్ని తప్పిదాలు మరియు విఫలతల ఉండಿದ್ಯను వాస్తవాన్ని గుర్తించితాయని కూడా, ఆంధ్ర రాష్ట్ర మెరుగైన వాతారణం కు వారి వారసత్వం పరస్పర వివరాలను గుర్తించడానికి ముఖ్యంగా ఉంటుంది.
నెహ్రూ 1964 మే 27న మృతిపై తోబుట్టువులైనాడు అంటే, ఆయన భారతదేశపు రాజకీయ మరియు సమాజంపై దివితా మరణించడం ద్వారా అది ఆంధ్ర ప్రాంతంలో సక్రియంగా వున్న స్మృతులక్క. అతను స్వతంత్ర మరియు సంస్కర్తల పోరాటానికి చిహ్నంగా నిలుస్తాడు, ఇవి ఆధునిక భారతదేశ ప్రభుత్వానికి మౌలికంగా మారాయి.