Tarih Ansiklopedisi
Ukrayna'nın tarihi, antik uygurlardan başlayarak modern Ukrayna devleti topraklarında ilk devletlerin oluşumuna kadar uzanan uzun ve karmaşık bir dönemi kapsamaktadır. Bu dönem, kültürlerin çeşitliliği, komşu ulusların ve kabilelerin etkisi ile toplumsal organizasyonun ve ekonominin önemli gelişmeleri ile karakterizedir.
Antik Ukrayna birçok kültürün beşiği olup, arkeolojik buluntular bu topraklarda Paleolitik çağda insanların yaşadığını göstermektedir. En ünlü arkeolojik alanlardan biri, Kiev-Svyatoshyn bölgesindeki antik insan yerleşimidir; burada yaklaşık 20-30 bin yıl önceye tarihlenen aletler ve insan varlığı izleri bulunmuştur. Bu buluntular, Ukrayna topraklarında yerel kaynakları hayatta kalmak için kullanan avcı ve toplayıcıların varlığını göstermektedir.
Neolitiğe geçişle (yaklaşık 10 bin yıl önce) Ukrayna topraklarında ilk tarım yerleşimleri oluşmaya başlamıştır. Arkeologlar, Tripolye ve İskit gibi neolitik kültürlerin izlerini bulmuşlardır. Bu kültürler, tarım, seramik ve tekstil alanında yüksek bir gelişim seviyesini göstermiştir. M.Ö. IV-III binyıllarında varlığını sürdüren Tripolye kültürü, birkaç bin kişinin yaşadığı büyük yerleşim yerleri ile tanınmaktadır.
M.Ö. I. binyılda Ukrayna topraklarında Sarmatlar, İskitler ve diğer Hint-Avrupa halkları gibi çeşitli kabile birlikleri oluşmaya başlamıştır. İskitler, örneğin, askeri becerileri ve zengin kültürleri ile tanınırlar; bunun kanıtı olarak, altın süslemeler ve diğer eserlerin bulunduğu höyükler mevcuttur. İskitler, Yunanlılar ve Romalılar da dahil olmak üzere komşu halklar üzerinde önemli bir etki oluşturmuşlardır.
Yeni kabilelerin Ukrayna topraklarına gelmesiyle M.S. IV-V yüzyıllarda bir göç dönemi başlamıştır; burada Gotlar, Hunlar ve Slavlar topraklara gelmiştir. Atilla önderliğindeki Hunlar fetih savaşları yürütmüş, bu da nüfusun etnik yapısında önemli değişimlere neden olmuştur. Slavlar ise batıda toprakları aktif olarak keşfetmeye başlamışlar, bu da gelecekte Slav devletlerinin oluşumunun temelini oluşturmuştur.
VI. yüzyıla gelindiğinde, Slavlar Polelar, Drevlyanlar, Severler ve diğerleri gibi kabile birlikleri oluşturmaya başlamışlardır. Bu birlikler, bölgenin sosyal ve siyasi hayatında önemli bir rol oynamıştır. Slav kabilelerinin ortaya çıkışı tarım, hayvancılık ve zanaatların gelişimi ile ilişkilidir. Ukrayna'nın doğal koşulları tarımsal gelişime katkıda bulunmuş, bu da kabile birliklerini güçlendirmiştir.
Bu dönemde en bilinen Slav kabile birliklerinden biri Polelar birliği olmuştur; bu birliğin oluşumu Kiev Rusya'sının temeli olmuştur. Ticaret yollarının kesişiminde yer alan Kiev hızlı bir şekilde gelişmiş ve önemli bir ticaret ve kültür merkezi haline gelmiştir. Kabileler, komşu halklarla bağlantılar kurmaya başlamış, bu da kültürel ve ekonomik fikirlerin alışverişini teşvik etmiştir.
Kiev Rusyası'nın IX. yüzyılda oluşması, Ukrayna tarihinin yeni bir aşaması olarak kabul edilir. Bu ilk Doğu Slav devleti, ulusal kimliğin oluşumunda önemli bir aşama olmuştur. Kiev Rusyası'nın kurucusu, birçok kabileyi bir araya getiren ve Kiev'i başkent ilan eden Prens Oleg olarak kabul edilir. Onun yönetimi altında ekonomi ve kültür aktif bir şekilde gelişmeye başlamıştır.
Kiev Rusyası, Yasir Prens Yaroslav döneminde doruk noktasına ulaşmış; yasaların, ticaretin ve kültürün gelişimine katkıda bulunmuştur. Özellikle Kiev'deki Aziz Sofya Katedrali'nin inşası gibi yapı işleri organize etmiştir; bu yapı, Ukrayna topraklarında Hristiyanlığın sembolü olmuştur. Yaroslav, diğer Avrupa devletleri ile de hanedan ilişkileri kurmuş, bu da Kiev Rusyası'nın uluslararası otoritesinin güçlenmesine katkıda bulunmuştur.
Ukrayna'nın antik dönemleri, kültür, sosyal organizasyon ve devletin temellerinin oluştuğu bir dönem olmuştur. Arkeolojik buluntular, Ukrayna ulusunun temelini oluşturan zengin bir mirası göstermektedir. Slav kabileleri ve Kiev Rusyası, ülkenin gelecek kaderini belirleyen tarihsel aşamalar olmuştur. Bu miras, modern Ukrayna üzerinde etki yapmaya devam ederek, kültürel ve tarihi geleneklerini şekillendirmektedir. Bu antik dönemlerin, Ukrayna halkının kimliğini ve tarihini anlamadaki önemini unutmamak gerekmektedir.