دانشنامه تاریخی
فرهنگ مپوچه، یکی از مشهورترین جوامع بومی شیلی و آرژانتین، ترکیبی منحصر به فرد از سنت‌ها، زبان و آداب و رسومی است که حتی در دنیای معاصر نیز ادامه دارد و در حال پیشرفت است. مپوچه‌ها که خود را "پیوی" می‌نامند، که به معنی "مردم" است، تاریخ غنی‌ای دارند که به دوران پیش از کلمبوس برمی‌گردد و فرهنگ آن‌ها همچنان بخشی مهم از هویت این منطقه است.
مپوچه‌ها در نواحی مرکزی و جنوبی شیلی و همچنین نواحی شمال غربی آرژانتین ساکن بودند. تاریخ آن‌ها پر از مبارزه و مقاومت است، به ویژه در دوران استعمار اسپانیا در قرن‌های شانزدهم و هفدهم. مپوچه‌ها توانستند در برابر فتح اسپانیایی‌ها مقاومت کنند که آن‌ها را به یکی از معدود گروه‌های بومی تبدیل کرد که به طور کامل تسلیم نشدند. این مقاومت فرهنگ و آداب و رسوم آن‌ها را طی قرن‌ها حفظ کرده است.
زبان مپوچه، که به "ماپودونگون" نیز معروف است، یکی از مهم‌ترین جنبه‌های فرهنگ آن‌هاست. این زبان نه تنها توسط افراد مپوچه صحبت می‌شود، بلکه توسط دیگر اقوام متمرکز در بخش جنوبی قاره نیز استفاده می‌شود. ماپودونگون دارای دستور زبان و واژگان منحصر به فردی است و در سال‌های اخیر علاقه به یادگیری آن هم در میان خود مپوچه‌ها و هم در میان افرادی که به زبان‌های بومی علاقه‌مندند افزایش یافته است.
لباس سنتی مپوچه به رنگ‌ها و الگوهای روشن معروف است که ارتباط آن‌ها با طبیعت را منعکس می‌کند. زنان دامن‌های بلندی به نام "پیچونکه" و بلوزهای تزئین‌شده می‌پوشند. مردان ترجیح می‌دهند "تپ" و "چوپ" بپوشند که آن‌ها نیز با الگوهای سنتی تزئین شده است. این لباس‌ها غالباً از پشم گوسفند یا آلپاکا تهیه می‌شوند که در ماه‌های سرد گرما را فراهم می‌آورد. استفاده پایدار از مواد طبیعی نشان‌دهنده احترام مپوچه‌ها به محیط زیست است.
صنایع دستی نقش مهمی در فرهنگ مپوچه دارند. آن‌ها به خاطر محصولات نساجی خود، از جمله فرش‌ها، پارچه‌ها و لباس‌ها که غالباً با الگوهای رنگارنگ و نمادهایی با معانی خاص تزئین شده‌اند، شناخته شده‌اند. ساخت سرامیک، کنده‌کاری روی چوب و تولید جواهرات نیز جنبه‌های مهمی از بیان هنری آن‌هاست. این صنایع دستی نه تنها منبع درآمدی هستند، بلکه به حفظ میراث فرهنگی قوم کمک می‌کنند.
عملکرد معنوی مپوچه عمیقاً در احترام به طبیعت ریشه دارد. آن‌ها به وجود ارواحی که در عناصر طبیعی مانند رودخانه‌ها، کوه‌ها و جنگل‌ها ساکن هستند، اعتقاد دارند. این ارواح "نیوئن" نامیده می‌شوند و مپوچه‌ها با دعاها و قربانی‌ها به آن‌ها متوجه می‌شوند تا حفاظت و رفاه را تأمین کنند. مراسم مرتبط با این باورها معمولاً شامل رقص، آواز و ضیافت‌ها می‌شود که به تقویت پیوند بین اعضای جامعه کمک می‌کند.
جامعه مپوچه حول روابط خانوادگی و خویشاوندی سازماندهی شده است. خانواده واحد مرکزی است و هر خانواده سنت‌ها و آداب و رسوم خاص خود را دارد. زنان در پرورش کودکان و انتقال دانش فرهنگی نقش مهمی دارند، در حالی که مردان بیشتر به شکار و کشاورزی مشغول هستند. اهمیت جامعه نیز در نحوه تجمع مپوچه‌ها برای جشن‌ها، مراسم و امور اجتماعی منعکس می‌شود.
کشاورزی مپوچه‌ها بر اساس سازگاری با شرایط اقلیمی محلی است. آن‌ها محصولات مختلفی از جمله ذرت، سیب‌زمینی، لوبیا و درختان میوه می‌کارند. مپوچه‌ها همچنین دام‌هایی مانند گوسفند و بز پرورش می‌دهند. آشپزی آن‌ها با غذاهای سنتی مانند "پلترا" (غذای ذرت) و "کاپتی" (پلوی گوشت) غنی است. این غذاها منابع محلی و سنت‌های آشپزی را که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود، منعکس می‌کند.
با وجود میراث فرهنگی غنی، مپوچه‌ها با چالش‌های مدرن متعددی مواجه هستند. مشکلات اقتصادی، از دست رفتن زمین‌ها و هویت فرهنگی تحت تأثیر جهانی شدن و شهرنشینی، زندگی سنتی آن‌ها را تهدید می‌کند. با این حال، مپوچه‌ها به مبارزه برای حقوق خود ادامه می‌دهند و در تلاشند تا فرهنگ خود را حفظ کرده و موقعیت‌های خود را در جامعه مدرن تقویت کنند.
در دهه‌های اخیر، تلاش‌ها برای حفظ فرهنگ مپوچه بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از ابتکارات به احیای زبان، سنت‌ها و آداب و رسوم متمرکز شده است. مراکز فرهنگی، برنامه‌های آموزش زبان ماپودونگون و احیای صنایع دستی سنتی به نسل جوان کمک می‌کنند تا هویت خود را بشناسند و به فرهنگ خود افتخار کنند. مپوچه‌ها همچنان به طور فعال در زندگی سیاسی شرکت می‌کنند و برای به رسمیت شناختن حقوق و منافع خود تلاش می‌کنند.
فرهنگ مپوچه جنبه‌ای مهم از میراث آمریکای جنوبی را تشکیل می‌دهد. سنت‌ها، زبان و آداب و رسوم منحصر به فرد آن‌ها به لطف تلاش‌های جامعه و حمایت افرادی که به حفظ تنوع فرهنگی علاقه‌مندند، زنده مانده است. مطالعه فرهنگ مپوچه نه تنها درک ما از تاریخ منطقه را غنی می‌سازد، بلکه اهمیت احترام به اقوام بومی و حق آن‌ها برای وجود و توسعه در دنیای مدرن را نیز برجسته می‌کند.