دانشنامه تاریخی
اردن، همانند بسیاری از کشورهای دیگر خاورمیانه، از تغییرات اجتماعی و سیاسی زیادی عبور کرده است، از دوران قیمومیت بریتانیا تا به امروز. در دهه‌های اخیر این کشور اقداماتی فعال برای مدرنیزه کردن حوزه اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی شهروندان و حل مشکلات اجتماعی-اقتصادی انجام داده است. اصلاحات اجتماعی اردن به جنبه‌های مختلفی مربوط می‌شود — از آموزش و بهداشت گرفته تا تأمین برابری و بهبود وضعیت زنان.
یکی از مهم‌ترین حوزه‌های اصلاحات اجتماعی در اردن، حوزه آموزش است. از زمان کسب استقلال در سال 1946، اردن هدف خود را ایجاد سیستمی آموزشی در دسترس برای همه شهروندان قرار داده است. آموزش در اردن از آن زمان تغییرات قابل توجهی را به خود دیده است و امروزه این کشور به سطح بالای سواد در میان جمعیت خود که بیش از 90% است، افتخار می‌کند.
از همان آغاز استقلال، اردن بر گسترش فرصت‌های آموزشی، ایجاد مدارس و دانشگاه‌های جدید تأکید کرده است. در دهه‌های 1960 و 70، چندین دانشگاه دولتی به وجود آمد، که از میان آنها می‌توان به دانشگاه اردن در امان و دانشگاه موتا در معان اشاره کرد. در دهه 1990، اردن به طور فعال اصلاحات آموزشی را آغاز کرد که بر مدرنیزه کردن برنامه‌های درسی، بهبود کیفیت تدریس و توسعه علم تمرکز داشت.
به تازگی، در دهه 2010، اردن گام مهمی در حوزه آموزش برداشت و درهای خود را به روی مؤسسات آموزشی خصوصی گشود و به شهروندان انتخاب بیشتری در دریافت آموزش ارائه داد. در این کشور همچنین آموزش الکترونیکی و پلتفرم‌های آموزشی از راه دور به طور فعال در حال توسعه است. اصلاحات اجتماعی در این حوزه به افزایش سطح تحصیلات در میان جوانان، بهبود زیرساخت‌ها و ایجاد شرایط مدرن برای یادگیری متمرکز است.
بهداشت و درمان یکی دیگر از حوزه‌های اجتماعی مهم است که اردن به طور فعال در حال پیاده‌سازی اصلاحات در آن است. در طی دهه‌های اخیر، این کشور در بهبود خدمات پزشکی و افزایش کیفیت بهداشت پیشرفت قابل توجهی داشته است. اردن هم مؤسسات پزشکی دولتی و هم خصوصی را توسعه می‌دهد که امکان دسترسی به خدمات درمانی را برای بخش وسیعی از جمعیت فراهم می‌کند.
بخش قابل توجهی از اصلاحات بر گسترش شبکه بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها، بهبود تجهیزات پزشکی و افزایش مهارت‌های پرسنل پزشکی متمرکز است. در این کشور استانداردهای بین‌المللی در زمینه تشخیص و درمان و همچنین فناوری‌های پزشکی به طور فعال به کار گرفته می‌شود. سیستم‌های بهداشتی اردن در خاورمیانه به خاطر سطح بالای کیفیت معروف است.
علاوه بر این، اردن به طور فعال بر بهبود دسترسی به خدمات پزشکی در مناطق روستایی کار می‌کند، جایی که جمعیت به طور سنتی با مشکلات دسترسی به خدمات درمانی مواجه است. یکی از دستاوردهای مهم در این زمینه تأسیس کلینیک‌های سیار و افزایش تعداد کارکنان پزشکی است که به مناطق دورافتاده اعزام می‌شوند.
اردن همچنین به حمایت اجتماعی از شهروندان خود توجه زیادی دارد. در سال‌های اخیر، این کشور شروع به پیاده‌سازی مکانیسم‌های جدید تأمین اجتماعی کرده است که به کمک افراد کم درآمد، سالمندان، معلولان و سایر گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه می‌پردازد. اصلاحات اجتماعی در این حوزه شامل ایجاد برنامه‌های دولتی برای تأمین درآمد، خدمات پزشکی و بهبود شرایط زندگی است.
یکی از مهم‌ترین گام‌ها در تأمین اجتماعی، راه‌اندازی سیستم تأمین بازنشستگی و برنامه کمک‌های اجتماعی است که به کمک اقشار کم درآمد می‌پردازد. در چارچوب برنامه تأمین اجتماعی انواع مختلفی از پرداخت‌ها و کمک‌ها، از جمله کمک به خانواده‌های چند فرزند و حمایت از بیکاران ارائه می‌شود.
علاوه بر این، در اردن سازمان‌های غیر انتفاعی به طور فعال کار می‌کنند که به ارائه کمک‌های اجتماعی پرداخته و پروژه‌های متنوعی برای بهبود کیفیت زندگی افرادی که در شرایط دشواری قرار دارند، را اجرا می‌کنند. این سازمان‌ها با نهادهای دولتی و همچنین شرکای بین‌المللی همکاری می‌کنند که به حل جامع مشکلات اجتماعی کمک می‌کند.
در دهه‌های اخیر، اردن گام‌هایی به سوی بهبود وضعیت زنان و افزایش فعالیت اجتماعی آنها برداشته است. مهم‌ترین جنبه‌های اصلاحات اجتماعی در این منطقه، گسترش حقوق زنان برای شرکت در زندگی سیاسی و اقتصادی، دسترسی به آموزش و خدمات پزشکی و همچنین مبارزه با خشونت و تبعیض است.
اردن کنوانسیون‌های بین‌المللی را در جهت حمایت از حقوق زنان امضا کرده و اقداماتی در سطح قانونگذاری برای تأمین برابری جنسیتی صورت داده است. زنان در اردن حق شرکت در انتخابات و تصدی مقامات در پارلمان و دولت را دارند. با این حال، در عمل سطح مشارکت آنها در سیاست و اقتصاد محدود باقی مانده و برای دستیابی به برابری واقعی جنسیتی هنوز کارهای زیادی باید انجام شود.
از دهه 1990، دولت اردن به ایجاد برنامه‌های دولتی برای افزایش وضعیت حقوقی زنان، تضمین حقوق برابر آنها در محیط کار و بهبود شرایط برای مادران و کودکان پرداخته است. در این زمینه، سازمان‌های غیر دولتی نیز فعال هستند که کمپین‌هایی برای آموزش زنان در مورد حقوق‌ها، حمایت از خشونت و حقوق بر آموزش و کار برگزار می‌کنند.
یکی از مشکلات اجتماعی بزرگ اردن در سال‌های اخیر، فقر بالا و سطح بیکاری است. اگرچه اقتصاد اردن به طور کلی به رشد خود ادامه می‌دهد، تعداد زیادی از شهروندان این کشور با مشکلات در یافتن کار پایدار و بهبود سطح زندگی خود مواجه‌اند. مشکل بیکاری به ویژه در میان جوانان به شدت احساس می‌شود که گاهی به تنش‌های اجتماعی منجر می‌شود.
برای حل این مشکلات، دولت اردن اقدام به اجرای اصلاحات اقتصادی و اجتماعی کرده است که به رشد زیرساخت‌ها، ایجاد شغل‌های جدید و بهبود شرایط برای کسب و کار متمرکز است. در سال‌های اخیر، این کشورها در زمینه‌هایی مانند فناوری‌های IT، گردشگری و خدمات که می‌تواند شغل‌های اضافی ایجاد کرده و شرایط مناسب‌تری برای جوانان فراهم آورد، سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
دولت همچنین برنامه‌های آموزشی و ارتقاء مهارت‌ها را پیاده‌سازی می‌کند تا به شهروندان بیکار کمک کند مهارت‌های خود را بهبود بخشند و در صنایع جدید اقتصادی شغل پیدا کنند. بخش مهمی از اصلاحات ایجاد برنامه‌های اجتماعی مؤثر است که به کمک بیکاران و افراد کم درآمد می‌پردازد.
اصلاحات اجتماعی در اردن ادامه دارد و در دهه‌های اخیر این کشور گام‌های مهمی در بهبود کیفیت زندگی شهروندان خود برداشته است. آموزش، بهداشت، تأمین اجتماعی، حقوق زنان و مبارزه با فقر — همه این زمینه‌ها در کانون اصلاحات انجام شده توسط دولت این کشور قرار دارند. با وجود مشکلات موجود، مانند بیکاری و فقر، اردن همچنان به طور فعال به کار بر روی بهبود سیستم اجتماعی ادامه می‌دهد و جامعه‌ای عادلانه‌تر و پایدارتر برای شهروندانش ایجاد می‌کند.