دانشنامه تاریخی
سریلانکا، که در تقاطع مهم‌ترین مسیرهای تجاری در اقیانوس هند واقع شده، دارای اقتصادی پویا است که تحت تأثیر عوامل تاریخی، جغرافیایی و سیاسی مختلف شکل گرفته است. اقتصاد این کشور بر پایه کشاورزی، صنعت، گردشگری و تجارت بین‌المللی بنا شده است.
کشاورزی نقش مهمی در اقتصاد سریلانکا ایفا می‌کند و شغل بسیاری از جمعیت را تأمین می‌کند و همچنین سهم قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی دارد. محصولات اصلی کشاورزی شامل چای، نارگیل، لاستیک و برنج است.
صنعت چای یکی از شناخته‌شده‌ترین صنایع کشور است. سریلانکا در تولید و صادرات چای، که با نام "چای سیلان" معروف است، در دنیا موقعیت رهبری دارد. نارگیل و محصولات روغن نارگیل نیز نقش مهمی در صادرات ایفا می‌کنند.
برنج به عنوان اصلی‌ترین ماده غذایی محسوب می‌شود و کشت آن امنیت غذایی کشور را تأمین می‌کند. با این حال، خشکسالی‌ها و سیلاب‌های دوره‌ای می‌توانند تأثیر منفی بر تولیدات کشاورزی داشته باشند.
بخش صنعتی سریلانکا شامل صنعت نساجی و پوشاک، تولید لاستیک، پردازش نارگیل و همچنین مونتاژ الکترونیک است. صنعت نساجی بخش کلیدی‌ای است که به صادرات متمرکز است و به دلیل هزینه‌های پایین نیروی کار و دسترسی به بازارهای بین‌المللی، جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی می‌کند.
سریلانکا همچنین به خاطر سنگ‌های قیمتی خود، مانند یاقوت کبود، یاقوت و سنگ‌های نیمه قیمتی شناخته شده است. صنعت جواهرسازی گردشگران و سفارش‌های صادراتی را جذب می‌کند و به تقویت اقتصاد کمک می‌نماید.
گردشگری یکی از بخش‌های مهم اقتصاد سریلانکا است. این کشور میلیون‌ها گردشگر را به خاطر سواحل، آثار تاریخی، جشنواره‌های فرهنگی و ذخایر طبیعی خود جذب می‌کند. جاذبه‌های گردشگری اصلی شامل سیگریا، شهر باستانی آنوراداپورا، معبد دندان بودا در کندی و پارک ملی یالا است.
با این حال، بی‌ثباتی سیاسی و همه‌گیری COVID-19 تأثیر منفی موقتی بر گردشگری داشته است. احیای این بخش یکی از چالش‌های کلیدی دولت باقی مانده است.
سریلانکا به صورت فعال در تجارت بین‌المللی شرکت می‌کند. کالاهای صادراتی اصلی شامل چای، نساجی، لاستیک، نارگیل و سنگ‌های قیمتی است. شرکای تجاری عمده شامل ایالات متحده، بریتانیا، هند و چین هستند.
واردات کشور شامل نفت، خودرو، تجهیزات و مواد غذایی است. کسری تجاری یکی از مشکلات اصلی باقی مانده و دولت تلاش می‌کند تا صادرات را تنوع بخشد و سرمایه‌گذاری‌ها را جذب کند.
بخش مالی سریلانکا شامل موسسات بانکی و غیر بانکی، بازار سهام و شرکت‌های بیمه است. بانک مرکزی سریلانکا سیستم مالی را تنظیم کرده و از ثبات ارز ملی یعنی روپیه سریلانکا اطمینان می‌دهد.
بازار سهام کولومبو یک بستر مهم برای جذب سرمایه‌گذاری و تجارت اوراق بهادار است. با وجود چالش‌های اقتصادی، بخش مالی نشان‌دهنده تاب‌آوری و پتانسیل رشد است.
سریلانکا به طور فعال زیرساخت‌ها را توسعه می‌دهد، از جمله جاده‌ها، بنادر، فرودگاه‌ها و بخش انرژی. بندر هامبانتوتا و فرودگاه بین‌المللی باندارانایک نقش کلیدی در لجستیک بین‌المللی و گردشگری ایفا می‌کنند.
چین و هند منابع اصلی سرمایه‌گذاری‌های خارجی در پروژه‌های زیرساختی هستند که به تقویت روابط اقتصادی بین کشورهای منطقه کمک می‌کند.
اقتصاد سریلانکا با چالش‌هایی مانند سطح بالای بدهی دولتی، کسری تجاری، وابستگی به واردات و تأثیر عوامل اقتصادی جهانی مواجه است. بی‌ثباتی سیاسی نیز بر رشد اقتصادی تأثیر دارد.
علاوه بر این، کشور تلاش می‌کند تا با عواقب تغییرات اقلیمی که بر کشاورزی و زیرساخت تأثیر می‌گذارد، مقابله کند. تأمین توسعه پایدار و برابری اجتماعی یک چالش مهم باقی مانده است.
اقتصاد سریلانکا چندوجهی و پویا است و بر پایه کشاورزی، صنعت، گردشگری و تجارت بین‌المللی استوار است. با وجود چالش‌ها، این کشور پتانسیل قابل توجهی برای رشد و توسعه به خاطر موقعیت جغرافیایی، ثروت فرهنگی و منابع انسانی خود دارد.
مدیریت مؤثر اقتصاد، جذب سرمایه‌گذاری و حل مشکلات موجود به تقویت موقعیت سریلانکا در عرصه جهانی اقتصادی کمک خواهد کرد.