تاریخی انcyclopedia
د پناما کلتور یو ځانګړی ترکیب دی چې د ځایي دودونو، هسپانوي استعمار وراثت او د نورو هیوادونو اغیزې لري، کوم چې د دې کلتور د مرکزي امریکا په یو له مختلفو کلتورونو څخه جوړوي. پناما د شمال او جنوب امریکا ترمنځ په تنګو مځکې کې پرته ده، چې د مختلفو کلتورونو د ملاقات ځای دی، چې دا د دې د هنر، موسیقۍ، خواړو او جشنونو په برخه کې څرګندېږي.
ځایی خلکو، لکه کونا، امبېرہ او نګوبی، په پناما کې د کلتور په جوړولو کې کلیدي رول لريدی. د دې خلکو هر یو خپل ځانګړي ژبې، دودونه او رسمونه لري چې تر ننه پورې پاتې شوي. د هسپانیانو په ۱۶ مې پیړۍ کې د راتګ سره، د پناما کلتور د استعمار دودونو او دین په اغیزه بدلون وموند.
د پناما تاریخ هم یو وخت شاملوي کله چې هیواد د نوې ګرانادا د نائب سلطنت برخه وه. دا د هغې په معمارۍ، ژبې او دین باندې اغیزه لرله. په ۱۹۰۳ کال کې پناما له کلمبیا څخه جلا شوه، چې د هغې د کلتوري هویت لپاره یوه مهمه پېښه وه.
د پناما رسمي ژبه هسپانوي ده، چې د استعمار وروسته د اړيکې اساسي ژبه شوه. په هیواد کې پر یو شمېر ځایی ژبو هم خبرې کیږي، لکه دارین او ګونان. د پناما ادبیاتي وراثت د هسپانوي او ځایی ژبو په پراخ ډول غني دی، چې د خلکو کلتور او دودونه ننداره کوي.
اځمینه پناما لیکوالان، لکه ماریا اوکاندو او ریکاردو مارټینز، د هویت او کلتوري ټکر موضوعات څیړئ، چې د پناما د کلتور تنوع ټینګار کوي. ادبي جشنونه او شعرونو سیالۍ د محلي لیکوالانو پام راجلبوي او د کلتوري دودونو ساتلو کې مرسته کوي.
پناما هنري آثار د نقاشۍ، مجسمه سازۍ او صنایع دستی شامل دي، چې ډېری یې د محلي دودونو ژورې ریښې لري. مشهور هنري شکلونه شامل دي:
محلي نندارتونونه او بازارونه صنعتکارانو ته اجازه ورکوي چې خپلې کارونه ننداره کړي او راتلونکي نسلونو ته مهارتونه انتقال کړي.
موسیقي په پناما کې د کلتور یوه مهمه برخه ده، د ځایي خلکو، هسپانوي استعمارګرو او افریقایي غلامانو څخه راغلي عناصر لري. د موسیقۍ اصلي ډولونه شامل دي:
موسیقي جشنونه، لکه د پناما د ولسي موسیقۍ جشن، د هیواد هر کلي څخه هنرمندان راټولوي او د پناما موسیقۍ تنوع ننداره کوي.
د پناما خواړه د هغې د کلتوري تنوع عکس العمل دی. اصلي اجزا شامل دي:
مشهورې ډشونه د ارروس کن پولو (د چرغیو سره وریجې) او سي ويچې (معدني ماهی) شامل دي. محلي دسرختونه، لکه کوکاداس (د کوکښ ملوکۍ)، هم مشهور دي.
د پناما دودونه مختلف او د ځایي خلکو او هسپانوي اغیزې سره یو ځای شوي. اصلي جشنونه شامل دي:
په جشنونو کې اکثراً بازارونه، نندارتونونه او کنسرتونه تنظیمیږي، چې د یووالي او خوشحالۍ فضا جوړوي.
د نړیوالې او د ژوند د بدلون سره، معاصر ټولنه د کلتوري وراثت ساتلو کې چلنجونو سره مخ ده. ځوانان د عصري تمایلاتو خواته لاړ شي، چې ممکن دودیزو وختونو ته خطر ولګوي.
باوجود دې، حکومت او کلتوري سازمانونه د دودونو ساتلو او ملاتړ لپاره هڅې کوي. داسې پیښې ترسره کیږي چې د محلي کلتور ترویج ته متوجې وی، او همدارنګه پروګرامونه چې د جوان نسل په روزنه کې مرسته کوي.
د پناما کلتور د ځایي او استعمار دودونو حیرانونکې مخلوط ده، کوم چې لا تر اوسه هم پرمختللې او غنی کیږي. د هغې د کلتور مختلف اړخونه څیړل د دې هیواد تنوع او یوواله تر ټولو ښه پوهیدو لپاره چې په بدلېدونکي نړۍ کې د خپلې هویت ساتلو امید دی.