دانشنامه تاریخی
مبارزه برای استقلال فیلیپین یک فرآیند تاریخی پیچیده است که بیش از سیصد سال سلطه استعماری اسپانیا و سپس مبارزه علیه استعمار آمریکایی را در بر می‌گیرد. این دوره در شکل‌گیری خودآگاهی ملی فیلیپینی‌ها و در مبارزه برای استقلال از مهاجمان خارجی نقش کلیدی داشته است.
استعمار اسپانیایی که از سال ۱۵۶۵ آغاز شد، تاثیر عمیقی بر زندگی فیلیپین‌ها گذاشت. مردم محلی تحت ستم، استثمار اقتصادی و تغییرات فرهنگی قرار گرفتند. تا پایان قرن نوزدهم، نارضایتی از حکومت استعماری افزایش یافت و به ظهور جنبش ملی انجامید.
یکی از اولین نمونه‌های مهم مبارزه برای استقلال تأسیس انجمن کاتولیکا (La Liga Filipina) در سال ۱۸۹۲ بود که توسط قهرمان ملی فیلیپین، خوزه ریسال، تأسیس شد. این انجمن ضرورت اصلاحات را به رسمیت شناخت، اما ریسال در سال ۱۸۹۶ توسط مقامات اسپانیایی دستگیر و اعدام شد که این امر کاتالیزوری برای اعتراضات گسترده بود.
مرگ ریسال به افزایش احساسات میهن‌پرستانه منجر شد و به زودی در سال ۱۸۹۶، انقلاب فیلیپین آغاز شد. نیروهای اصلی شورش، انقلابیون بودند که در کاتیپونان - یک جامعه مخفی، سازماندهی شده توسط امیلیو آگیNALدو، متشکل شدند. آگیNALدو یکی از رهبران کلیدی مبارزه برای استقلال شد و چندین حمله موفق به گارنیسون‌های اسپانیایی را رهبری کرد.
شورش میهن‌پرستان کاویت به آزادی بخش عظیمی از سرزمین فیلیپین از کنترل اسپانیا انجامید. اما با وجود موفقیت‌ها، دولت اسپانیا نیروهای اضافی را برای سرکوب شورش ارسال کرد. در سال ۱۸۹۷، پیمان صلحی امضا شد که به طور موقت درگیری‌ها را متوقف کرد، اما تضادها و نارضایتی‌ها همچنان در حال افزایش بود.
در سال ۱۸۹۸، جنگ اسپانیا و آمریکا شعله‌ور شد و به واسطه آن، اسپانیا مجبور به واگذاری مستعمرات خود به ایالات متحده شد. این رویداد یک نقطه عطف در تاریخ فیلیپین شد، زیرا مردم محلی انتظار داشتند که با پایان سلطه اسپانیایی‌ها، استقلال کسب کنند. اما مقامات آمریکایی برنامه‌های خود را داشتند و قصد نداشتند به فیلیپینی‌ها خودگردانی بدهند.
این وضعیت به یک مرحله جدید مبارزه برای استقلال انجامید. پس از به دست آوردن کنترل بر فیلیپین، ایالات متحده با مقاومت سازمان یافته مردم محلی روبرو شد که نمی‌خواستند به مستعمره‌داران جدید تسلیم شوند. در سال ۱۸۹۹، جنگ فیلیپین و آمریکا آغاز شد که در آن فیلیپینی‌ها برای حقوق و آزادی‌های خود مبارزه کردند.
جنگ فیلیپین و آمریکا تا سال ۱۹۰۲ ادامه داشت و یکی از خونین‌ترین درگیری‌های آن زمان بود. فیلیپینی‌ها از تاکتیک‌های پارتیزانی برای مقابله با نیروهای آمریکایی که به خوبی سازماندهی شده بودند، استفاده کردند. مهم‌ترین نبردها در تاگالوگ برگزار شد، جایی که آگیNALدو به مقاومت ادامه داد.
با اینکه نیروهای آمریکایی برتری فنی داشتند، فیلیپینی‌ها به مبارزه ادامه دادند، حتی زمانی که آگیNALدو در سال ۱۹۰۱ به اسارت درآمد. این جنگ جان صدها هزار فیلیپینی را گرفت و پیامدهای آن بر مردم محلی تأثیر زیادی گذاشت. مقامات آمریکایی به سرکوب مقاومت به شیوه‌های سخت روی آوردند که منجر به ویرانی‌های قابل توجه و رنجش میان مردم غیرنظامی شد.
پس از پایان جنگ فیلیپین و آمریکا، ایالات متحده کنترل بر آرکیپلاگ را برقرار کرد و شروع به اجرای اصلاحاتی نمود. معرفی برنامه‌های آموزشی جدید و بهبود زیرساخت‌ها بخشی از سیاست مقامات آمریکایی شد. با این حال، بسیاری از فیلیپینی‌ها به علت فقدان استقلال کامل هنوز نارضایتی داشتند.
از سال ۱۹۰۷، انتخابات در فیلیپین برگزار شد که ظاهری از دموکراسی ایجاد کرد، اما قدرت واقعی در دستان آمریکایی‌ها باقی ماند. در سال ۱۹۳۴، قانون خودگردانی تصویب شد که فراهم کردن استقلال بیشتر برای فیلیپین‌ها را پیش‌بینی می‌کرد. اما استقلال نهایی همچنان هدفی دست نیافتنی باقی ماند.
با آغاز جنگ جهانی دوم و اشغال فیلیپین توسط نیروهای ژاپنی در سال ۱۹۴۱، وضعیت تغییر کرد. ژاپنی‌ها به طور موقت نیروهای آمریکایی را بیرون کردند و کنترل خود را بر کشور برقرار ساختند. این دوره زمان رنج‌های فراوان برای فیلیپینی‌ها بود، اما همچنین زمان مقاومت نیز بود.
بسیاری از فیلیپینی‌ها به جنبش‌های پارتیزانی پیوستند و علیه رژیم اشغال‌گر ژاپنی مبارزه کردند. این تلاش‌ها با حمایت ایالات متحده مواجه شد که پس از پایان جنگ، دوباره آغاز به آماده‌سازی برای بازگشت به فیلیپین نمودند. در سال ۱۹۴۴، عملیات آزادسازی فیلیپین آغاز شد و در سال ۱۹۴۵، نیروهای آمریکایی مانیل را آزاد کردند.
پس از پایان جنگ جهانی دوم، موضوع استقلال فیلیپین از هر زمان دیگری جدی‌تر شد. در سال ۱۹۴۶، فیلیپین‌ها به طور رسمی به عنوان یک کشور مستقل شناخته شدند و اقداماتی برای بازسازی اقتصاد و زیرساخت‌ها انجام شد. گام‌های مهم در این زمینه ایجاد یک قانون اساسی جدید و برگزاری انتخابات برای مقامات محلی بود.
کسب استقلال یک نقطه عطف مهم در تاریخ فیلیپین بود، اما مسائل ناشی از گذشته استعماری طولانی هنوز باقی مانده بود. بسیاری از فیلیپینی‌ها به مبارزه برای عدالت اجتماعی و بهبود شرایط زندگی ادامه دادند. با این حال، استقلال افق‌های جدیدی برای توسعه و ابراز وجود مردم فیلیپین گشود.
مبارزه برای استقلال فیلیپین داستان شجاعت، ایستادگی و اراده مردمی است که به دنبال آزادی هستند. این مسیر دشوار بود و درس مهمی درباره ارزش استقلال و خودگردانی به حساب می‌آید. فیلیپین‌ها همچنان به میراث تاریخی و دستاوردهای خود که حاصل تلاش‌های طولانی برای استقلال بوده، افتخار می‌کنند.