دانشنامه تاریخی
اصلاحات اجتماعی لتونی فرآیند مهمی در تحول حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور است که دوره‌های استقلال قبل از جنگ جهانی دوم و مراحل بعدی شامل دوره شوروی و بازسازی استقلال پس از سال 1991 را در بر می‌گیرد. این اصلاحات هدفشان بهبود رفاه شهروندان، توسعه حفاظت اجتماعی، آموزش و بهداشت و همچنین تشکیل یک سیستم اجتماعی عادلانه و پایدار بود. تغییرات در حوزه اجتماعی اغلب نتیجه تغییرات در رژیم‌های سیاسی، وضعیت اقتصادی و سیاست‌های بین‌المللی بود.
پس از به‌دست‌آوردن استقلال در سال 1918، لتونی با نیاز به ایجاد و به‌کارگیری یک سیستم اصلاحات اجتماعی که حقوق و تضمین‌های اساسی برای جمعیت را فراهم کند، مواجه شد. در سال‌های اولیه وجود جمهوری لتونی، چندین اصلاحات مهم در مورد مسائل اجتماعی انجام شد. یکی از وظایف اصلی، تضمین امنیت اجتماعی شهروندان، به‌ویژه در شرایط سال‌های سخت پس از جنگ بود.
یکی از گام‌های مهم، ایجاد یک سیستم تأمین اجتماعی بود. در دهه 1920، سیستم بازنشستگی دولتی برای دسته‌های مختلف شهروندان از جمله سالمندان، معلولان و بیوه‌ها تصویب شد. این قدمی مهم در جهت ایجاد سیستم حفاظت اجتماعی بود. در این زمان، کار بر روی بهبود شرایط کار، از جمله کاهش هفته کاری و بهبود شرایط برای طبقه کارگر آغاز شد. حقوق کارگران در سطح قانونی محافظت می‌شد و سیستم اتحادیه‌های کارگری به‌طور فعال توسعه یافت، که تبدیل به ابزار مهمی برای دفاع از منافع کارگران شد.
سیستم بهداشت و درمان لتونی نیز اصلاح شد و به دسترسی به خدمات پزشکی برای تمامی طبقات جامعه تأکید شد. در این دوره، اولین بیمارستان‌های دولتی و مؤسسات درمانی تأسیس شدند که امکان بهبود کیفیت خدمات پزشکی را فراهم آورد. بعلاوه، توجه ویژه‌ای به مسائل آموزشی معطوف شد و اصلاحاتی در سیستم آموزشی مدارس انجام شد که دسترسی برابر به آموزش را برای تمامی طبقات جامعه تأمین می‌کرد.
پس از جنگ جهانی دوم، لتونی به اتحاد جماهیر شوروی ملحق شد که منجر به تغییرات چشمگیری در سیاست اجتماعی شد. در دوره شوروی، توجه اصلی به ایجاد یک سیستم آموزش و پرورش، بهداشت و حمایت اجتماعی رایگان معطوف شد. آموزش برای تمامی شهروندان کشور در دسترس قرار گرفت و شبکه‌ای از مدارس حرفه‌ای، دانشگاه‌ها و مؤسسات علمی به‌طور فعال توسعه یافت.
در زمینه بهداشت و درمان تأکید بر ارائه خدمات پزشکی رایگان به تمامی شهروندان بود. بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و مراکز درمانی جدید ساخته شدند و سیستم بیمه درمانی الزامی راه‌اندازی شد. در لتونی شوروی همچنین تعداد زیادی از تضمین‌های اجتماعی برای کارگران ایجاد شد، مانند مرخصی‌های پرداخت‌شده، حقوق بازنشستگی و بهبود شرایط کار در کارخانه‌ها.
دوره شوروی در لتونی همچنین با گسترش تضمین‌های اجتماعی برای خانواده‌های دارای فرزند، معلولان و بازنشستگان همراه بود. برنامه‌های کمکی برای خانواده‌های پرجمعیت راه‌اندازی شد، و مزایای مختلفی برای شهروندان سالمند و معلولان طراحی گردید. در این دوره، لتونی بخشی از سیستم اقتصادی سوسیالیستی شد که امکان ارتقای سطح زندگی جامعه را به‌طور کلی فراهم آورد.
با این حال، علیرغم این اصلاحات اجتماعی، سیستم شوروی نتوانست همه مشکلات حوزه اجتماعی را حل کند. مشکلاتی در کیفیت خدمات بهداشتی وجود داشت و همچنین تفاوت‌های قابل توجهی در سطح زندگی بین شهر و مناطق روستایی وجود داشت. علاوه بر این، علیرغم سطح بالای تحصیلات، سیستم برنامه‌ریزی سوسیالیستی همیشه به نوآوری و توسعه کمک نمی‌کرد.
پس از بازسازی استقلال در سال 1991، لتونی با نیاز به انجام اصلاحات اجتماعی رادیکال مواجه شد. در دوره پسا شوروی، کشور شروع به انتقال از اقتصاد برنامه‌ریزی مرکزی به سیستم بازار کرد که نیاز به تغییرات گسترده‌ای در سیاست اجتماعی داشت. یکی از اولین اقدامات، اصلاح سیستم بهداشت و درمان، آموزش و تأمین اجتماعی بود که بخشی جدایی‌ناپذیر از انطباق لتونی با استانداردهای اروپایی گردید.
در حوزه بهداشت و درمان در دهه 1990، سیستم مؤسسات پزشکی خصوصی و دولتی ایجاد شد و اصلاحاتی در تأمین مالی بهداشت و درمان آغاز شد. در سال 1993، برنامه‌ای برای اصلاح سیستم بهداشت و درمان تصویب شد که هدفش بهبود کیفیت خدمات پزشکی و کاهش وابستگی به بودجه دولتی بود. به جای ارائه رایگان خدمات پزشکی به تمامی شهروندان، سیستم بیمه درمانی الزامی وارد شد که امکان بهینه‌سازی هزینه‌های بهداشتی و افزایش دسترسی به خدمات پزشکی برای طبقات مختلف جامعه را فراهم کرد.
سیستم آموزشی نیز تغییرات چشمگیری را پشت سر گذاشت و تأکید بر به‌کارگیری مکانیسم‌های بازار در مدیریت مؤسسات آموزشی بود. در این دوره، مدل جدیدی از آموزش مدرسه و دانشگاه توسعه یافت که مطابق با الزامات اقتصاد بازار بود. سیستم آموزش عالی به سبک دانشگاه‌های غربی شروع به توسعه کرد و لتونی به‌طور فعال به اتحادیه اروپا ادغام شد که منجر به هماهنگی استانداردهای آموزشی با مقررات اروپایی گردید.
سیستم بازنشستگی لتونی نیز در جریان اصلاحات دستخوش تغییراتی شد. تصمیم به راه‌اندازی یک سیستم چند سطحی بازنشستگی گرفته شد که شامل بازنشستگی‌های دولتی و صندوق‌های پس‌انداز خصوصی بود. این اقدام به‌منظور افزایش پایداری سیستم بازنشستگی و بهبود پایه مالی آن در شرایط اقتصاد بازار انجام شد.
در چند دهه گذشته، لتونی به انجام اصلاحات اجتماعی ادامه می‌دهد که هدف آن بهبود کیفیت زندگی شهروندان و افزایش حمایت اجتماعی است. در زمینه بهداشت و درمان، همچنان به‌کارگیری سیستم‌های الکترونیکی برای تسهیل دسترسی به خدمات پزشکی ادامه دارد و برنامه‌های پیشگیری از بیماری‌ها و بهداشت در محل کار به‌طور فعال توسعه می‌یابند. قدمی مهم در سیاست اجتماعی، بهبود حقوق شهروندان با ناتوانی و طراحی تدابیری برای ادغام اجتماعی معلولان بود.
در زمینه تامین اجتماعی، همچنان تلاش‌هایی برای کاهش سطح فقر و نابرابری در جامعه ادامه دارد. لتونی به حمایت از خانواده‌های جوان، خانواده‌های پرجمعیت و بازنشستگان توجه می‌کند و انواع مختلفی از کمک‌های اجتماعی و معافیت‌های مالیاتی را وارد می‌کند. برنامه دولتی مبارزه با بیکاری به افزایش سطح اشتغال و حمایت از شهروندان کارآمد که در شرایط دشواری قرار دارند، متمرکز است.
در سال‌های اخیر، توجه زیادی به مسائل مهاجرت و ادغام اجتماعی خارجی‌ها، همچنین حفاظت از حقوق اقلیت‌ها مبذول گردیده است. لازم به ذکر است که لتونی همچنین به‌طور فعال با کشورهای دیگر اتحادیه اروپا در حوزه سیاست اجتماعی همکاری می‌کند که این امکان را فراهم می‌کند تا از تجربه و منابع برای بهبود شرایط اجتماعی در داخل کشور بهره‌برداری شود.
اصلاحات اجتماعی لتونی راه طولانی را پشت سر گذاشته‌اند و از ایجاد سیستم حفاظت اجتماعی در سال‌های بین‌دو جنگ تا تحولات مدرن در چارچوب اقتصاد بازار و ادغام در اتحادیه اروپا را شامل می‌شوند. این اصلاحات به‌منظور افزایش سطح زندگی شهروندان، بهبود امنیت اجتماعی و افزایش پایداری سیستم اجتماعی طراحي شده‌اند. جنبه مهم سیاست اجتماعی مدرن لتونی، ادامه کار بر روی بهبود بهداشت و درمان، آموزش و تأمین اجتماعی و همچنین توسعه ادغام اجتماعی و بهبود وضعیت حقوقی گروه‌های اجتماعی مختلف است. این اصلاحات ادامه خواهد داشت تا آینده‌ای شایسته برای تمامی شهروندان کشور فراهم کند.