لاتویا کشوری غنی از میراث فرهنگی است و سنتها و آداب ملی آن بخش جدایی ناپذیری از هویت ملی محسوب میشوند. جشنها، مراسم و سنتهای بسیاری که به کشاورزی، مذهب و رویدادهای تاریخی مربوط میشوند، در زندگی لاتویاییها ریشه دوانیدهاند. این سنتها از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و نقش مهمی در جامعه مدرن ایفا میکنند. در این مقاله به برخی از مهمترین سنتها و آداب ملی لاتویاییها خواهیم پرداخت.
کریسمس در لاتوویا یکی از مهمترین جشنها است و سنتهای مربوط به این رویداد به دورانهای باستان برمیگردد. یکی از ویژگیهای خاص کریسمس در لاتوی هست که تزئین درخت کریسمس است که به طور گستردهای در جهان توسط لاتویها رواج یافتهاست. در سال 1510 در ریگا اولین درخت کریسمس نصب شد که بعدها تزئین شد. به طور سنتی در کریسمس، خانوادهها در لاتوی دور میز بزرگ جمع میشوند که معمولاً شامل غذاهای تهیه شده از گوشت خوک، سیبزمینی، کلم و سبزیجات ترشی است. همچنین در لاتوی خانوادهها به تبادل هدایای میپردازند و خدمات جشنی در کلیساها برگزار میشود.
با رسیدن سال نو در لاتوی نیز آداب مختلفی وجود دارد. یکی از مشهورترین آنها "آیین کریسمس قدیمی لاتوی" است که در آن مردم به خانهها میروند، ترانههای سال نو میخوانند و آرزوهای خوشبختی و سلامتی میکنند. در شهرها معمولاً جشنوارههای شبانه، آتشبازی و کنسرتها برگزار میشود.
یکی از جشنهای برجسته و سنتی لاتوی، جشن تابستانی تابستانی یا جشن یورمالا (روز کُپالا) است. این جشن در اواخر ژوئن برگزار میشود و به باورهای باستانی لاتویاییها مربوط میشود. در شب 23 تا 24 ژوئن، مردم دور آتشها جمع میشوند، ترانههای محلی میخوانند، میرقصند و آتشها را به آب میفرستند. انتظار میرود که این روز خوشبختی و سلامتی را برای تمام سال به ارمغان بیاورد. در گذشته، لاتویاییها معتقد بودند که در کُپالا جادو اتفاق میافتد و در این شب میتوانند گلی از سرخس پیدا کنند که دارای قدرت جادویی است.
علاوه بر این، در یورمالا به طور سنتی رقصهای محلی و بازیها اجرا میشود و زنان، همانند دیگر ایام، تاجهایی از گلهای دشت درست میکنند که نماد زیبایی و باروری است.
ماسلنیتسا در لاتوی، یا لیلیدیاناس، در بهار جشن گرفته میشود و نماد وداع با زمستان و استقبال از بهار است. این جشن به سنتهای بتپرستانه مربوط میشود که در آن لاتویاییها عروسکها را میسوزاندند و بیانگر وداع با زمستان بود. همچنین در این دوره جشنهای شادی برگزار میشد، ترانهها خوانده میشد، میرقصیدند و غذاهای سنتی سرو میشد. در ماسلنیتسا، پنکیکهایی با انواع مختلف پرکنندهها تهیه میشود و همچنین پایهایی با گوشت و کلم نیز پخته میشوند. این زمان مناسب برای دیدار با خانواده و عزیزان، تبادل هدایا و آمادهسازی برای آغاز فصل جدید در کشاورزی است.
یکی از مهمترین جشنهای ملی لاتوی، روز استقلال است که در 18 نوامبر جشن گرفته میشود. این روز یادآور اعلام استقلال جمهوری لاتوی در سال 1918 است. در این روز، لاتویاییها مراسم خاصی برگزار میکنند که شامل رژهها، کنسرتها و نمایشهای فرهنگی است. در سرتاسر کشور ساختمانها با پرچمها تزیین میشوند و در پایتخت، ریگا، یک رژه بزرگ برگزار میشود. این نه تنها روز یادآوری، بلکه روزی برای افتخار به دستاوردهای مردم و آزادی و استقلالشان است.
آشپزی لاتوی بسیاری از ویژگیها را دارد که تحت تأثیر تاریخ و موقعیت جغرافیایی این کشور شکل گرفته است. آشپزی لاتوی به طور سنتی از مقدار زیادی ماهی، گوشت، سیبزمینی، سبزیجات و لبنیات استفاده میکند. یکی از معروفترین غذاهای لاتویایی "سیلتش" است که سوپ غلیظی بر پایه ماهی یا گوشت با سیبزمینی و ادویهجات میباشد. همچنین غذاهای تهیه شده از گوشت خوک محبوب هستند، مانند "کارتوپلیس" (کوفتههای سیبزمینی با گوشت) و "ژیژکا" - گوشت خوک دودی با خردل. در جشنها، اغلب پیراشکیها با پرکنندههای مختلف مانند کلم ترشی، قارچ، سیبزمینی و همچنین پایهای شیرین با میوهها تهیه میشوند.
دسرها نیز نقش مهمی در آشپزی سنتی دارند. در لاتوی، شیرینیهایی مانند "سمتانیک" (پیراژی با خامه) و همچنین گز مخصوص لاتوی و شیرینیهای دیگری مانند "سورپریکس" و "روگالی" بسیار محبوب هستند. لاتویاییها همچنین به خاطر نوشیدنیهای خود شناخته شدهاند که در میان آنها "کواز" و همچنین مشروبات مختلف و لیکورهایی مانند "بالمز" و "عسل روشن لاتوی" مخصوص میباشد. نوشیدنیهای محلی، به ویژه آنهایی که در مناطق تولید شراب تولید میشوند، نیز محبوب هستند.
فرهنگ لاتوی غنی از صنایع دستی سنتی است که هنوز فعالانه حفظ و توسعه مییابند. یکی از مشهورترین صنایع دستی بافندگی است. لاتویاییها از دیرباز پارچههای زیبایی میبافتند که برای لباس، پوشش و نیازهای خانگی دیگر استفاده میشد. توجه خاصی به پارچههای دارای الگوهای هندسی و رنگهای درخشان میشود. همچنین در لاتوی، صنایع دستی مانند دوخت، کندهکاری چوب و سفالگری در حال توسعه هستند. این محصولات نه تنها نماد فرهنگ لاتوی هستند، بلکه در بازارهای بینالمللی نیز مورد توجه قرار میگیرند.
موسیقی و رقص محلی نقش مهمی در سنتهای لاتوی دارند. رقصهایی مانند "کاتیلوس" و "پوستلی" همراه با اجرای ترانههای محلی است که عشق، طبیعت و زندگی روستایی را به تصویر میکشند. در موسیقی سنتی لاتوی، از سازهایی مانند فلوتهای محلی، گوسلیها، بالالایکا و سایر سازهای زهی و کوبهای استفاده میشود. ترانهها و رقصهای لاتوی اغلب بخشی از جشنهای ملی مانند یورمالا و ماسلنیتسا میشوند. در دهههای اخیر، موسیقی محلی لاتوی دچار احیا شده و به توسعه خود با توجه به روندهای مدرن ادامه میدهد.
سنتها و آداب ملی لاتوی جزء جدایی ناپذیر از میراث فرهنگی هستند که از نسل به نسل منتقل میشوند. این سنتها به حفظ رابطه با گذشته و توسعه جامعه مدرن مبتنی بر احترام به فرهنگ و تاریخ کمک میکنند. جشنها، غذا، موسیقی و صنایع دستی لاتوی، این کشور را منحصر به فرد و جذاب برای گردشگران میسازند و همچنین جوی خاص را حفظ میکنند که برای شهروندان لاتوی اهمیت دارد. حفظ و توسعه سنتها پایهگذار تقویت هویت ملی و پایبندی به ارزشهای آزادی، استقلال و دوستی میان ملتها است.