دانشنامه تاریخی
پاناما با تاریخ غنی، میراث فرهنگی و موقعیت استراتژیک خود، دارای بسیاری از شخصیت‌های تاریخی معروف است که اثر خود را در تاریخ کشور و جهان گذاشته‌اند. این افراد نقش کلیدی در شکل‌گیری پانامای مدرن در زندگی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن ایفا کردند. برخی از آنها شرکت‌کنندگان جنبش‌های آزادی‌بخش بودند، برخی دیگر سیاستمداران و دیپلمات‌های معروفی بودند و دیگران فرماندهان نظامی بودند که برای آینده کشور جنگیدند. در این مقاله به بررسی برخی از این شخصیت‌های برجسته می‌پردازیم.
سیمون بولیوار یکی از معروف‌ترین قهرمانان مبارزه برای استقلال آمریکای لاتین است. او در سال 1783 در ونزوئلا به دنیا آمد و بنیان‌گذار و نخستین رئیس‌جمهور بزرگ کلمبیا شد که شامل کلمبیا، ونزوئلا، اکوادور و پاناما است. اگرچه بولیوار به‌طور مستقیم رهبری مبارزه برای استقلال پاناما را بر عهده نداشت، اما تأثیر او بر جنبش آزادی‌بخش بسیار زیاد بود. در جریان اقامت خود در پاناما در سال 1826، او کنگره پانامایی را تشکیل داد که گام مهمی در مسیر ادغام کشورهای مستقل آمریکای لاتین بود. بولیوار آرزوی ایجاد یک کنفدراسیون واحد را داشت که بتواند به‌طور مؤثر با تهدیدات خارجی مقابله کند.
مانوئل آمادور هررا نخستین رئیس‌جمهور پاناما بعد از جدایی از کلمبیا در سال 1903 بود. او نقش کلیدی در شکل‌گیری یک دولت مستقل و تثبیت وضعیت سیاسی در سال‌های اولیه وجود پاناما به‌عنوان یک کشور حاکمیت داشت. مانوئل آمادور یک شخصیت مهم در عرصه بین‌المللی بود، زیرا به‌خاطر تلاش‌های او، پاناما روابط نزدیکی با ایالات متحده برقرار کرد و قرارداد کنترل کانال پاناما را امضا کرد. رهبری او اساس‌گذار ایجاد ملت مدرن پانامایی بود.
عمر توریخوس یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های سیاسی در تاریخ پاناما بود. او در سال 1968 بعد از یک کودتای نظامی به ریاست گارد ملی پاناما منصوب شد و کشور را رهبری کرد. توریخوس به خاطر سیاست‌های استقلال‌طلبانه‌اش و تلاش برای تحکیم حاکمیت پاناما، به‌ویژه در موضوع کنترل بر کانال پاناما مشهور بود. او با ایالات متحده توافق کرد که کنترل کانال را به پاناما در سال 1999 واگذار کند. توریخوس همچنین به خاطر سیاست‌های اجتماعی‌اش که هدف آن بهبود شرایط زندگی مردم و ایجاد یک ساختار اجتماعی عادلانه‌تر بود، شناخته شده است. مرگ او در سال 1981 به‌دلیل یک سانحه هوایی خلأ بزرگی در زندگی سیاسی کشور بر جای گذاشت.
ماریا لوراو رودریگس اولین زنی بود که به پارلمان پاناما انتخاب شد و نقش مهمی در پیشبرد حقوق زنان در کشور ایفا کرد. فعالیت‌های او در دهه 1940 معطوف به گسترش حقوق و اختیارات زنان، از جمله شرکت آنها در زندگی سیاسی بود. رودریگس به‌طور فعال برای بهبود شرایط آموزشی و اجتماعی زنان و کودکان و همچنین مبارزه با تبعیض جنسیتی تلاش کرد. فعالیت‌های او تأثیر قابل‌توجهی بر بهبود وضعیت زنان در پاناما و توسعه جنبش فمینیستی در کشور داشت.
ریکاردو آریزا نویسنده و روشنفکر معروف پانامایی بود که نقش مهمی در زندگی فرهنگی و سیاسی پاناما ایفا کرد. در فعالیت‌های ادبی خود، او به‌طور مکرر به موضوعات مرتبط با هویت ملی، مشکلات اجتماعی و واقعیت سیاسی پاناما پرداخت. آریزا یکی از چهره‌های پیشرو زندگی فرهنگی پاناما در اواسط قرن بیستم بود و آثار او مانند رمان‌ها و مقاله‌ها تأثیری بر توسعه ادبیات و افکار عمومی پانما داشته است. او همچنین فعالانه در فرآیندهای سیاسی مرتبط با مبارزه برای دموکراسی و استقلال پاناما شرکت داشت.
رابرتو خوارس دیپلمات پانامایی بود که نقش مهمی در برقراری روابط دیپلماتیک بین پاناما و کشورهای مختلف جهان ایفا کرد. فعالیت‌های او به‌عنوان سفیر پاناما در ایالات متحده و کشورهای دیگر به‌طور قابل‌توجهی به بهبود روابط بین‌المللی کشور و تقویت موقعیت اقتصادی و سیاسی آن در عرصه جهانی کمک کرد. خوارس همچنین به‌طور فعال در مذاکرات مربوط به کانال پاناما شرکت کرد و نقش کلیدی در امضای توافق‌هایی داشت که در نهایت منجر به واگذاری کانال به پاناما در سال 1999 شد.
در طول تاریخ خود، پاناما نقش مهمی در سیاست بین‌الملل ایفا کرده است، به‌خاطر موقعیت جغرافیایی خود و کانال پاناما. پانامی‌هایی مانند آنخل پرز دِ گوئفردو و دیگر دیپلمات‌های معروف نقش مهمی در تقویت روابط سیاسی و اقتصادی کشور با کشورهای همسایه و همچنین با قدرت‌های جهانی ایفا کردند. بسیاری از این شخصیت‌ها به‌طور فعال در ایجاد توافقات بین‌المللی در زمینه تجارت و امنیت شرکت داشتند که به پاناما در دستیابی به جایگاه کلیدی در عرصه جهانی کمک کرد.
پاناما تاریخ طولانی و پیچیده‌ای دارد که پر از حوادث تاریخی مهم و شخصیت‌های برجسته است که نقش کلیدی در شکل‌گیری و توسعه کشور ایفا کرده‌اند. شخصیت‌های شناخته شده‌ای مانند سیمون بولیوار، مانوئل آمادور، عمر توریخوس و دیگران اثر غیرقابل‌انکاری در تاریخ پاناما گذاشتند و به استقلال، ثبات و رونق آن کمک کردند. میراث آنها همچنان بر جامعه پانامایی تأثیر می‌گذارد و مهم است که به افرادی که کشور را به آنچه که امروز است، تبدیل کرده‌اند، یاد کنیم.