دانشنامه تاریخی
جنگ استقلال ترکیه (۱۹۱۹-۱۹۲۳) یک رویداد کلیدی در تاریخ این کشور بود که به ایجاد جمهوری مدرن ترکیه منجر شد. این درگیری نتیجه تغییرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بود که بعد از جنگ جهانی اول به وقوع پیوست و نماد بیداری ملی و تمایل به استقلال مردم ترکیه شد. در این مقاله به بررسی علل جنگ، رویدادهای کلیدی، نتیجه آن و اهمیت آن برای ترکیه خواهیم پرداخت.
پس از شکست امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۸ و امضای قرارداد صلح سور در سال ۱۹۲۰، سرزمین‌های این امپراتوری بین قدرت‌های پیروز تقسیم شد. این موضوع واکنش گسترده‌ای بین جمعیت ترک به همراه داشت که به تدریج ضرورت حفاظت از وطن خود را درک کردند.
قرارداد سور شامل موارد زیر بود:
این شرایط نارضایتی و تمایل به مبارزه برای استقلال را در بین ترک‌ها به وجود آورد.
جنگ استقلال با فراخوان به مبارزه علیه نیروهای اشغالگر، به ویژه ارتش یونان که به مناطق غربی آناتولی حمله کرده بود، آغاز شد.
نقش مهمی در سازماندهی مقاومت توسط مصطفی کمال (که بعدها به عنوان آتاتورک شناخته شد) ایفا شد که به رهبر جنبش ملی تبدیل گردید. در سال ۱۹۱۹، او به سامسون رسید و از آنجا Mobilization for resistance را آغاز کرد:
جنگ استقلال شامل چندین نبرد کلیدی بود که نتیجه آن را تعیین کردند:
اولین نبرد ایننوی (ژانویه-فوریه ۱۹۲۱) پیروزی مهمی برای نیروهای ترکیه بود که موفق به دفع حمله ارتش یونان شدند.
نبرد کتالجا (ژوئن ۱۹۲۱) نیز با پیروزی ترک‌ها به پایان رسید که موقعیت آن‌ها را در غرب آناتولی تقویت کرد.
اوج جنگ، نبرد دوملوپینار (اوت ۱۹۲۲) بود که در آن نیروهای ترکیه به ارتش یونان ضربه مهیبی زدند. این نبرد برای اخراج نهایی نیروهای اشغالگر تعیین‌کننده بود.
پس از نبردهای موفق و آزادی بخش عمده‌ای از کشور، جنگ استقلال با امضای قرارداد صلح لوزان در سال ۱۹۲۳ پایان یافت که مرزهای جمهوری جدید ترکیه را به رسمیت شناخت.
قرارداد لوزان موارد زیر را تعیین کرد:
در ۲۹ اکتبر ۱۹۲۳ جمهوری ترکیه اعلام شد و مصطفی کمال آتاتورک به عنوان نخستین رئیس‌جمهور آن انتخاب گردید. این رویداد به معنای پایان نهایی جنگ استقلال و آغاز یک دوره جدید در تاریخ ترکیه بود.
جنگ استقلال ترکیه از اهمیت زیادی برای خود کشور و همچنین تاریخ جهانی برخوردار است:
ترکیه مدرن همچنان به بزرگداشت رویدادهای جنگ استقلال ادامه می‌دهد و یاد کسانی را که برای آزادی جنگیدند، زنده نگه می‌دارد. روز ۳۰ اوت، روز پیروزی در نبرد دوملوپینار، به یک جشن ملی تبدیل شده که نماد استقلال و وحدت مردم است.
جنگ استقلال ترکیه یک صفحه مهم در تاریخ این کشور است که آینده و هویت ملی آن را تعیین کرد. رهبرانی همچون مصطفی کمال آتاتورک در تاریخ اثری ماندگار برجای گذاشتند و مسیری به سوی یک دولت مدرن، مستقل و سکولار را ترسیم کردند.