د وینزویلا دمخه دور هغه وخت دی چې تر دې دمه هیچا یورپی استعماري فعالان د ۱۶مې صدی په پیل کې نه دی راغلی. دا دور د نااستازی قومونو د فرهنګونو، ژبو او اجتماعي جوړښتونو په ډیریتوب سره ځانګړی دی چې د موجوده وینزویلا ځمکې ته اکثره خلکو او اوسېدونکو انتقضیونه تشریحل دي. نااستازی قومونه لکه ماناکي، کریبي، تاینوس او نور، ځانګړي او باکیفیتمندې ټولنې جوړه کړي چې د غني فرهنګ او دودونو سره.
د وینزویلا سیمه د شمال په لور د کیریب بحر څخه تر لویدیځو اندینو پورې پراخه شوې او په کې مختلف طبیعتونه شامل دي: د غره سیمې، د استوایی ځنګلونه، او سپین استوګنځي. اقلیم د استوایی څخه تر معتدله استوایی پورې ډیریږي، چې بېلابېل کښتونو په وده کې مرسته کوي او پراخه ټولنو اوشېي لفی لاندی راوستونکي دې.
کله چې اسپانوي خلک راغلل، په وینزویلا کې د بیلابیلو ژبو ګوییدونکو نااست قومونو یو شمېر موجود و، او د لو ریغر فرهنګي ځانګړتیاوې درلودې. د هغوی په منځ کې د ماناکي، کسان چې په مرکزي او جنوبي سیمو کې اوسیدل، همدارنګه کریبي او عاریاقوس چې په شمالي سواحلو کې ژوند کاوه، د شهرت څخه برخمن و. دغه قومونه ښکار، راجمع کول او زراعت، کاڼه، کچالو او بیلابیل میوو د استعمال لپاره ترسره کوله.
د نااستاز قومونو فرهنګ متفاوت و. د دوی د خټې، لرګي او کالیو نه هنري توکي جوړول او همدارنګه د موسیقۍ او رقص دودونو درلود. ډېری قومونه پیچلي اجتماعي جوړښتونه درلودل، چې مرشدي او قبیله ایزې ډلې په شمول وې. اجتماعي تنظیم د کوچنیو کورنیو ډلو څخه تر لویو قبیلو پورې متنوع و.
د نااستاز قومونو اقتصاد د زراعت، ښکار او ماهیګیری پر بنسټ و. دوی د کښت بدلول عمل کوي، چې د ځمکې اغیزمن استعمال ته اجازه ورکوي. په ځینو سیمو کې د حاصلوخوندو زیاتولو لپاره د اوبو سیستمونه موجود و. د مختلفو قبیلو ترمنځ سوداګري هم مهمه ونډه درلوده، او دوی د کچالو، تنباکو او ماهی په څیر توکې تبادله کوله.
د نااستاز قومونو د ژوند یوه مهمه برخه د مراسمو او سنتونو سره تړاو لري، چې مهمو پیښو لکه د حاصل ټوټې یا د نوي ژوند پړاو ته تللو سره نښلول شوي. مذهبي باورونه اکثرا د طبیعت د روحونو او نیکو څخه دعایت لري. دغه عملونه د دوی د فرهنګي هویت لپاره مهمه برخه و.
د اسپانويانو د راتلو مخکې، مختلف قبیلې ځینې وختونه د سرچینو یا سیمه ایزو مسلو له امله سره مخامخ تکیلفي کوله.ۍ په ډیری څېرو کې ، دوی سوله ییز اړیکې رامینځته کړې ، چې د فرهنګي او اقتصادي نظریاتو تبادلې هڅول شوی. د قبیلو قوی مختارونه اکثرا د بهرني حملو څخه د ساتنې لپاره جوړیدل، لکه د نورو قبیلو یرغلونه.
په ۱۴۹۸ کال کې، کریستوفر کولمب د وینزویلا لپاره یو اروپایی مخ ته معرفی کړ، خو لوی استعماري عمل په ۱۶مې صدی کې پیل شو، کله چې اسپانوي کنکستادورانو د ځمکې پلټنه پیل کړه. د اسپانويانو ظهور د نااستاز قومونو لپاره سخته تباه وه، ځکه چې دا لوگ د ناروغیو سره یو ځای راونی سې، چې ځایی خلک ورسره مبارزه نشوه کولای، او تاوتریخوالی چې د وګړو شمېر کې مهم کمښت را منځ ته کړ.
اسپانويانو، د نوو ځمکو د کنټرول د لاسته راوړلو لپاره، د مصروفاتو او استعماري جوړښتونو جوړولو پیل وکړ، چې دا په پای کې د وینزویلا فرهنګي منظرې بدلونې لامل شي. نااستاز قومونه د استثمار قرباني ګرځي، او د دوی ډېر دودونه او فرهنګونه د له منځه وړلو خطر سره مخامخ شول.
د وینزویلا دمخه د اسپانوي دور یوازی د متنوعت او فرهنګي شتمنئ دور و. نااستاز قومونه، چې دغه سیمه يې اشغال کوله، پیچلي ټولنې او فرهنګي دودونه رامنځته کړي، چې د هیواد تاریخ ته پیل یی ورکړ. مګر د اسپانويانو سره، یوه نوې دوره پیل شوه چې د نااستاز قومونو ژوند ته په شیدرژوند کې جدی بدلون راوست او د وینزویلا په تاریخ کې ژور اثر پرېښود.