Շրի-Լանկան, Հնդկական օվկիանոսում գտնվող կղզային պետություն, ունի հարուստ պատմական ժառանգություն, որը արտացոլված է բազմաթիվ փաստաթղթերում, տեքստերում և գրառումներում: Այս պատմական աղբյուրները կարևոր դեր են խաղում տարածաշրջանի մշակույթը, քաղաքականությունը և կրոնը ուսումնասիրելու մեջ: Սկսենք առավել կարևոր փաստաթղթերից, որոնք օգնում են հասկանալ Շրի-Լանկայի անցյալը:
Մահավամսա, որը թարգմանվում է որպես «Մեծ քրոնիկա», Շրի-Լանկայի ամենաապուբ ու կարևոր տեքստերից մեկն է: Այս պատմական էպոսը կազմել է V դարում մեր时代ի բուդդիստ հոգևորական Մահանաաման և ընդգրկում է կղզու պատմությունը առաջին الهندական բնակիչների ժամանումից մինչև III դար մեր时代ի:
Փաստաթուղթը նկարագրում է կարևոր իրադարձություններ, ինչպիսիք են արքա Վազայայի ժամանումը, բուդդիզմի տարածումը կղզում և Մահատուպայի հայտնի սյունի շինարարությունը: Պատմական նշանակության բացի, Մահավամսան նաև արժեքավոր աղբյուր է վաղ բուդդիստական գրականության ու փիլիսոփայության ուսումնասիրության համար:
Դիպավամսա, կամ «Կղզի քրոնիկան», ավելի վաղ տեքստ է, որի վրա հիմնված է Մահավամսան: Նշանակալից է, որ այս փաստաթուղթը գրել է IV դարում և համարվում է Շրի-Լանկայի առաջին պատմական աշխատանքը: Այն, թեև ավելի մանրամասն չէ, քան Մահավամսան, Դիպավամսան ընդգրկում է բուդդիզմի ծնունդը մի քանի կարևոր իրադարձություններից:
Այս տեքստն էլ ծառայելու է վաղ փորձերին ցույց տալու, ինչպես համակարգել Շրի-Լանկայի պատմությունը գրավոր ձևով, ինչը հազվադեպ էր հնագույն աշխարհում:
Կութհապադա Ջատակ, որը կազմում է Ջատակների հավաքածուն, պատմությունների հավաքույթ է, որը վերաբերում է Բուդդայի նախորդ կյանքերին: Այս փաստաթուղթը կարևոր նշանակություն ունի փիլիսոփայական և բարոյական նորմերի սահմանման համար, որոնք գոյություն ունեին հին Շրի-Լանկայում:
Ջատակների տեքստերը նաև տրամադրում են տեղեկություններ սոցիալական, տնտեսական և քաղաքական պայմանների մասին, որոնք գոյություն ունեին այդ ժամանակ, դարձնելով դրանք արժեքավոր պատմական աղբյուր:
Շրի-Լանկան հայտնի է իր հին քարային գրություններով, որոնք հաճախ հանդիպում են տարբեր պատմական օբյեկտներում, ինչպիսիք են սյուները, վանքերը և պալատները: Այս գրությունները, որոնք գրված են պալիս և հին սինգալերենում, փաստաթղթեր են՝ բաղկացած առօրյա կյանքի, կրոնական պրակտիկաների և վարչական մանրամասների:
Մանրամասներից մեկը, որը հայտնի է Սիգիրիայի քարային գրություն, պատմում է ամրոցի և պալատի շինարարության մասին, որոնք գտնվում էին մեկ ժայռի վրա: Այս ինսկրիպցիաները կարևոր վկայություններ են Շրի-Լանկայի զարգացած գրավոր ավանդույթին:
Խորհրդի ընթացքում, պալմի տերևների վրա գրանցվել են կրոնական և աշխարհիկ տեքստեր: Այս ձեռագրերը պարունակում են տեղեկություններ բժշկության, աստղագիտության, գրականության և իրավունքի մասին: Շատերը պահպանվում են բուդդիստական վանքերում և ընտանեկան արխիվներում:
Պալմի ձեռագրերը ցույց են տալիս բարձր գիտելիքների մակարդակ և հին Շրի-Լանկայի գիտական նվաճումներ:
Եվրոպական գաղութացման դարաշրջանը թողել է նշանակալի քանակությամբ գրավոր աղբյուրներ, ներառյալ պորտուգալացի, հոլանդացիների և բրիտանացիների գրառումներ: Այս փաստաթղթերը լուսաբանել են վարչական, տնտեսական և ռազմական ասպեկտները կղզու կյանքի մասին ժամանակի ընթացքում գաղութային վարչության:
特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特别特}}}