دانشنامه تاریخی
فرهنگ ارمنستان یکی از قدیمی‌ترین و غنی‌ترین فرهنگ‌ها در جهان است که ریشه‌های آن به سنت‌های تاریخی عمیق برمی‌گردد. در طول قرن‌ها، ارمنستان به عنوان تقاطع تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف باقی مانده است که این موضوع در زبان‌ها، موسیقی‌ها، هنرها و سنت‌های آشپزی آن منعکس شده است.
ارمنستان که در تقاطع اروپا و آسیا قرار دارد، در طول تاریخ خود تأثیرات فرهنگی متعددی را تجربه کرده است. اولین اشاره‌ها به فرهنگ باستانی ارمنی به قلمرو ارمنی برمی‌گردد که از قرن نهم قبل از میلاد تا قرن چهارم بعد از میلاد وجود داشته است. توسعه فرهنگ در این دوره به مذهب بت‌پرستی و همچنین به هنر، ادبیات و معماری مرتبط بود.
با پذیرش مسیحیت در سال 301، ارمنستان به اولین کشوری تبدیل شد که به‌طور رسمی مسیحیت را به رسمیت شناخت. این رویداد تأثیر عمیقی بر فرهنگ کشور داشته و در معماری، هنر و ادبیات منعکس شده است. صومعه‌ها و کلیساها به عنوان مراکز زندگی فرهنگی و تحصیل، فرهنگ ارمنی را حفظ و توسعه داده‌اند.
زبان رسمی ارمنستان ارمنی است که به خانواده زبانی هندواروپایی تعلق دارد. زبان ارمنی دارای یک سیستم نوشتاری منحصر به فرد است که در قرن پنجم توسط مسروپ ماشتوتس ایجاد شد و این قدمی مهم در توسعه فرهنگ و ادبیات ارمنی بود.
ادبیات ارمنی ریشه‌های تاریخی عمیقی دارد. یکی از شناخته‌شده‌ترین آثار، "سخن درباره آرتیون نیکوکار" است که در قرن دهم نوشته شده است. در طول قرن‌ها، شاعران و نویسندگان ارمنی مانند شیراز، گئوورگ امین و آراکس شیراز سهم قابل توجهی در ادبیات کشور داشته و آثاری خلق کرده‌اند که تاریخ و فرهنگ غنی ارمنستان را منعکس می‌کند.
هنر ارمنی دامنه وسیعی را شامل می‌شود که شامل نقاشی، مجسمه‌سازی و هنرهای تزئینی است. صنایع دستی سنتی مانند بافتنی، سرامیک و زیورآلات همچنین هنوز هم حفظ و توسعه پیدا می‌کنند. فرش‌های ارمنی که به خاطر رنگ‌های زنده و الگوهای پیچیده شناخته شده‌اند، بخش مهمی از میراث فرهنگی کشور به شمار می‌روند.
هنرمندان معاصر ارمنی مانند آرارات بایان و تاتِویک پاپازیان همچنان به توسعه سنت‌ها ادامه می‌دهند و آن‌ها را با جریان‌های هنری مدرن ترکیب می‌کنند. ایروان به عنوان مرکز مهم زندگی فرهنگی، میزبان نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و رویدادهای هنری متعددی است.
موسیقی ارمنی بخش مهمی از میراث فرهنگی کشور است و شامل ژانرهای مختلفی می‌شود. موسیقی سنتی ارمنی معمولاً با استفاده از سازهایی مانند دودوک، طبل، چارد و کانن اجرا می‌شود. دودوک، ساز بادی چوبی، به عنوان نماد موسیقی ارمنی شناخته می‌شود و به فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو اضافه شده است.
رقص‌ها نیز در فرهنگ ارمنستان جایگاه مهمی دارند. رقص‌های سنتی ارمنی مانند کچاری و شارام در جشنواره‌ها و مراسم‌ها اجرا شده و روح و شادی مردم ارمنی را منعکس می‌کنند. این رقص‌ها اغلب با موسیقی ملی و لباس‌های سنتی همراه هستند که آن‌ها را به یک تماشای ویژه تبدیل می‌کند.
آشپزی ارمنی به خاطر تنوع و غنای طعم‌ها شناخته شده است. پایه آشپزی ارمنی شامل سبزیجات تازه، سبزیجات معطر، گوشت و محصولات لبنی است. برخی از معروف‌ترین غذاهای ارمنی شامل:
سنت‌های آشپزی ارمنستان از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود و آشپزی ارمنی نه تنها توجه ساکنان محلی بلکه گردشگران از سراسر دنیا را جلب می‌کند.
ارمنستان دارای جشن‌ها و سنت‌های متعددی است که میراث فرهنگی آن را منعکس می‌کند. یکی از مهم‌ترین جشن‌ها روز استقلال است که در 21 سپتامبر جشن گرفته می‌شود و نماد آزادی کشور از سلطه بیگانه است.
دیگر جشن‌های مهم شامل واردور (جشن آب)، روز سنت گریگور روشنگر و ناواجدان (سال نو به تقویم ارمنی) است. این جشن‌ها با آیین‌های سنتی، گردهمایی‌های خانوادگی و رویدادهای فرهنگی همراه است.
با وجود میراث فرهنگی غنی، ارمنستان با چالش‌های معاصر مانند مشکلات اقتصادی و مهاجرت مردم مواجه است. با این حال، این کشور به‌طور فعال بر روی حفظ و توسعه فرهنگ خود کار می‌کند و از ابتکارات محلی و پروژه‌های فرهنگی حمایت می‌کند.
سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی مانند موزه هنر ملی ارمنستان و تئاتر دولتی درام ارمنستان نقش مهمی در حمایت و ترویج فرهنگ ارمنی در سطح ملی و بین‌المللی ایفا می‌کنند.
فرهنگ ارمنستان یک ترکیب منحصر به فرد از سنت‌های باستانی و هنر معاصر است که ادامه دارد و به شرایط معاصر سازگار می‌شود. حفظ میراث فرهنگی و ترویج آن از جمله وظایف مهم برای نسل‌های آینده است که به دنبال حفظ هویت و سنت‌های خود هستند.