دانشنامه تاریخی
ارمنستان کشوری با میراث تاریخی و فرهنگی غنی است که در آن زبان نقش مرکزی در شکل‌گیری هویت ملی ایفا می‌کند. زبان رسمی ارمنستان، زبان ارمنی است که به خانواده زبان‌های هندواروپایی تعلق دارد. زبان ارمنی منحصر به فرد است و ویژگی‌های خاص خود را دارد که آن را به شیء مهمی برای مطالعه و حفظ تبدیل می‌کند.
زبان ارمنی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شود: گویش‌های ارمنی شرقی و ارمنی غربی. ارمنی شرقی، که زبان رسمی ارمنستان است، عمدتاً در خود ارمنستان و در برخی کشور‌های مشترک‌المنافع استفاده می‌شود. گویش ارمنی غربی در بین دیاسپورای ارمنی، به خصوص در ترکیه، لبنان و ایالات متحده رایج است. تفاوت‌های میان این گویش‌ها به تلفظ، واژگان و اشکال گرامری مربوط می‌شود، با این حال، هر دو گویش نقاط مشترک زیادی دارند که به گویشوران این امکان را می‌دهد تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
الفبای ارمنی در قرن پنجم توسط مسروب ماشتوتس ایجاد شده و شامل ۳۸ حرف است. الفبا یکی از قدیمی‌ترین الفباها در تاریخ بشریت است و به خاطر ساختار خاص خود منحصر به فرد است. این الفبا نه تنها به عنوان وسیله‌ای برای ثبت زبان عمل می‌کند بلکه نماد هویت و فرهنگ ارمنی نیز هست. الفبای ارمنی مدرن کمی تغییر کرده و چند حرف به آن افزوده شده است، اما ساختار اصلی آن تغییر نکرده است.
زبان ارمنی دارای واژگان غنی است که شامل واژگان اقتراض‌شده از زبان‌های دیگر، مانند فارسی، عربی، ترکی و روسی می‌شود. این موضوع به خاطر ارتباطات تاریخی مردم ارمنستان با فرهنگ‌های همسایه است. زبان ارمنی همچنین حاوی بسیاری از واژه‌ها و عبارات منحصر به فرد است که ویژگی‌های سبک زندگی، سنت‌ها و ذهنیت ارمنی‌ها را منعکس می‌کند.
گرامر زبان ارمنی ویژگی‌های خاصی دارد که شامل سیستم پیچیده‌ای از تصریفات و صرف‌ها می‌شود. زبان ارمنی به زبان‌های چسبنده تعلق دارد، به این معنا که واژه‌ها با اتصال پیشوندها و پسوندهای مختلف به ریشه‌ها ساخته می‌شوند. این ویژگی زبان ارمنی را نسبتاً بیانگر و انعطاف‌پذیر می‌سازد و امکان ایجاد ساختارها و زیرلایه‌های پیچیده را فراهم می‌کند.
فونوژیک زبان ارمنی شامل بسیاری از صداها است که در سایر زبان‌ها وجود ندارد و این موضوع تلفظ آن را منحصر به فرد می‌سازد. به عنوان مثال، زبان ارمنی صدایی دارد که با حرف "ژ" نشان داده می‌شود و با صدای خاصی تلفظ می‌شود. همچنین تفاوت بین حروف صدادار کوتاه و بلند وجود دارد که بر معنای واژه‌ها تاثیر می‌گذارد.
زبان ارمنی به شدت با فرهنگ و تاریخ مردم ارمنی مرتبط است. این زبان وسیله‌ای برای انتقال سنت‌های شفاهی و مکتوب است که شامل ادبیات، موسیقی و هنرهای شفاهی عامیانه می‌باشد. ادبیات ارمنی دارای تاریخ غنی‌ای است که از دوران باستان تا به امروز ادامه دارد. بسیاری از آثار کلاسیک به زبان ارمنی نوشته شده‌اند که اهمیت آن را به عنوان میراث فرهنگی تایید می‌کند.
در دهه‌های اخیر، ارمنستان به طور فعال در تلاش برای حمایت و توسعه زبان ارمنی است. این شامل ادغام زبان ارمنی در نظام آموزشی و همچنین ایجاد برنامه‌های مختلف برای یادگیری زبان چه در کشور و چه در خارج از آن می‌شود. سیاست زبانی دولت به منظور حفاظت از زبان ارمنی در برابر تاثیر زبان‌های دیگر و افزایش وضعیت زبان ارمنی در محیط بین‌المللی است.
ویژگی‌های زبانی ارمنستان بخشی مهم از میراث فرهنگی و تاریخی این کشور را تشکیل می‌دهند. زبان ارمنی با گرامر، واژگان و فونوژیک منحصر به فرد خود نه تنها وسیله‌ای برای ارتباط است بلکه نماد هویت ملی نیز می‌باشد. حفظ و توسعه زبان ارمنی وظیفه‌ای است که در شرایط جهانی شدن و تاثیر سایر زبان‌ها بر دوش جامعه ارمنی قرار دارد. حمایت و ترویج زبان ارمنی، چه در داخل کشور و چه در میان دیاسپورای ارمنی، نقش بسیار مهمی در حفظ فرهنگ و سنت‌های مردم ارمنی ایفا می‌کند.