دانشنامه تاریخی
مونتهنگرو کشوری با میراث فرهنگی غنی و سنتها و آداب ملی منحصر به فرد است که در طول قرنها شکل گرفتهاند. این سنتها جنبههای مختلف زندگی مردم مونتهنگرو را در بر میگیرند، از جمله جشنها، آئینها، غذا، موسیقی، رقص و ارزشهای خانوادگی. با وجود تأثیرات مختلف فرهنگی، مونتهنگرو موفق به حفظ هویت خود شده و عناصر تمدن غربی و شرقی را ترکیب کرده و تحت تأثیر قوی دین مسیحی قرار گرفته است. در این مقاله به مهمترین سنتها و آداب ملی مونتهنگرو میپردازیم که این کشور را منحصر به فرد ساختهاند.
جشنها در مونتهنگرو نقش مهمی در زندگی اجتماعی و فرهنگی دارند. بسیاری از آنها با آئینها و تاریخهای مذهبی مرتبط هستند و همچنین با رویدادهای تاریخی که برای مردم مونتهنگرو مهماند.
یکی از مهمترین جشنها نیکولدان است - روز سنت نیکولاس که در 6 دسامبر جشن گرفته میشود. این روز به حامی دریانوردان، بازرگانان و مسافران اختصاص دارد. این جشن در مونتهنگرو معمولاً با مراسم ویژه در کلیساها و همچنین گردهماییهای خانوادگی که در آن مسائل مهم مورد بحث قرار میگیرد، همراه است. در بسیاری از مناطق مونتهنگرو مردم غذاهای خاصی مانند ماهی و گوشت را تهیه کرده و همچنین هدایایی تبادل میکنند و یکدیگر را به شادی و رفاه برکت میدهند.
بوجیچ (کریسمس) - جشن دیگری است که با آئینهای متعددی همراه است. در مونتهنگرو، کریسمس طبق تقویم جولای جشن گرفته میشود که آن را برای مردم محلی خاص میسازد. قبل از جشن، بسیاری از مردم مونتهنگرو غذاهای ویژه جشن را تهیه میکنند، مانند گوشت بره کبابی، پایها و «پگاه» سنتی. در این روز خانوادهها دور میز جشن جمع میشوند و همچنین تفریحات مختلفی از جمله رقصهای قومی و موسیقی برگزار میشود.
جشن اوکرز (عید پاک) نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و یکی از جشنهای بزرگ مسیحی به حساب میآید. در مونتهنگرو، عید پاک با بازدید از کلیساها، تقدس غذا و همچنین بازیهای سنتی با تخممرغهای رنگی جشن گرفته میشود. این فصل همچنین با تهیه پایهای سنتی و شیرینیها همراه است و خانهها با گلها و سبزهها تزئین میشوند. عید پاک در مونتهنگرو نه تنها یک جشن مذهبی است بلکه زمانی برای معاشرت با خانواده و دوستان نیز میباشد.
موسیقی و رقص نقش مهمی در زندگی مردم مونتهنگرو دارند و بخشی جداییناپذیر از بسیاری از جشنهای سنتی و آئینها محسوب میشوند. موسیقی مونتهنگرو غنی و متنوع است و عناصر آوازهای قومی و سنتهای بالکان و ایتالیایی را در خود میگنجاند.
یکی از مشهورترین سازهای موسیقی مونتهنگرو گسله است - یک ساز سنتی رشتهای که برای اجرای آوازهای حماسی، روایتهایی از قهرمانان، نبردها و رویدادهای تاریخی استفاده میشود. این آوازها معمولاً همراه با گسله خوانده میشوند و بخشی مهم از فرهنگ عامه مونتهنگرو محسوب میشوند. این آوازها به نسلهای بعدی منتقل میشوند و نقش مهمی در حفظ تاریخ و سنتهای کشور دارند.
رقصها نیز جایگاه مهمی در زندگی مردم مونتهنگرو دارند. یکی از مشهورترین رقصهای قومی کولو است که در دایرهای اجرا میشود و با حرکات و گامهای مشخص همراه است. این رقص نماد وحدت و همبستگی جامعه است. کولا معمولاً در جشنها و رویدادهای اجتماعی اجرا میشود و هر شرکتکننده باید از حرکات رقصندگان پیروی کند و حس هماهنگی و شادی مشترک را ایجاد کند.
آشپزی مونتهنگرو ترکیبی زنده از طعمهای مدیترانهای و بالکانی است که در آن میتوان غذاهای گوشتی و همچنین تنوعی از میانوعدههای گیاهی و دریایی را یافت. سنتهای غذایی مونتهنگرو همچنین به شرایط طبیعی، منابع محلی و تأثیرات تاریخی وابسته هستند.
یکی از محبوبترین غذاها راکی مونتهنگرو است - یک نوشیدنی الکلی قوی که معمولاً به عنوان پیشغذا سرو میشود. راکی به طور سنتی از انگور، آلو یا سیب تهیه میشود و دارای میزان الکل تا 50 درجه است. این نوشیدنی نه تنها یک نوشیدنی بلکه بخشی مهم از مهماننوازی مردم مونتهنگرو است که به مهمانان به عنوان نشانهای از احترام و دوستی ارائه میشود.
غذای سنتی دیگری پچنیتسا است، یا گوشت برشته که معمولاً بر روی سیخ تهیه میشود. این غذا ریشههای تاریخی عمیقی دارد و جزئی جداییناپذیر از جشنهای خانوادگی مانند کریسمس یا عید پاک محسوب میشود. مردم مونتهنگرو همچنین از تهیه انواع پیتا — پایهایی با پرکنندههای پنیر، گوشت یا سبزیجات لذت میبرند. این پایها میتوانند به عنوان غذای اصلی یا دسر سرو شوند.
غذاهای تهیه شده از صدفهای تازه مانند ماهی کبابی و مُدی (صدفها) که با روغن زیتون و ادویهجات تهیه میشوند نیز از محبوبیت بالایی برخوردارند. بازارهای محلی، به ویژه در مناطق ساحلی، تنوعی از صدفهای تازه را ارائه میدهند که آشپزی مونتهنگرو را برای طرفداران غذاهای دریایی به ویژه جذاب میکند.
ارزشها و سنتهای خانوادگی در مونتهنگرو همیشه جایگاه مرکزی داشتهاند. مردم مونتهنگرو به احترام به بزرگترها، ارزشهای پدرسالارانه و پیوندهای خانوادگی قوی اهتمام میورزند. در خانوادهها معمولاً سنتهای مهماننوازی حفظ میشود، جایی که هر مهمان خود را جزئی از خانواده میداند.
یک جنبه مهم زندگی مهماننوازی است. در مونتهنگرو رسم است که مهمانان با آغوش باز استقبال شوند و بهترین غذاها و نوشیدنیها به آنها عرضه شود. این ابراز احترام و محبت است و معمولاً در خانوادهها میتوان جشنهای بزرگ شبنشینی ترتیب داد که در آن نه تنها اعضای خانواده بلکه دوستان و همسایگان نیز همکاری دارند. در این مراسم معمولاً به موسیقی، رقص و گفتگو درباره زندگی و تاریخ مونتهنگرو پرداخته میشود.
توجه ویژهای نیز به احترام به اعضای بزرگتر خانواده اختصاص داده میشود. کودکان از سنین پایین ارزشهای احترام و مراقبت از والدین و مادربزرگها و پدربزرگها را میآموزند. در خانوادههای سنتی مونتهنگرو، آئینها و مراسم مربوط به تولد، ازدواج و تشییع جنازهها نقش مهمی ایفا میکند که به حفظ پیوندها و تقویت روابط خانوادگی کمک میکند.
سنتها و آداب ملی مونتهنگرو نشاندهنده ترکیبی منحصر به فرد از فرهنگهای بالکانی و مدیترانهای است که این کشور را از نظر فرهنگی و تاریخی در بالکان مهم میسازد. از جشنها و آئینهای مذهبی گرفته تا موسیقی، رقص و آشپزی — همه این عناصر در حفظ میراث غنی و تقویت ارتباط بین نسلها کمک میکند. مردم مونتهنگرو به سنتها و آداب خود افتخار میکنند و آنها را از نسلی به نسل دیگر منتقل کرده و هویت و منحصر به فردی خود را در جهان مدرن حفظ میکنند.