دانشنامه تاریخی
قرون وسطی استونی شامل دوره‌ای از قرن 12 تا 16 است، زمانی که این سرزمین دستخوش تغییرات متعدد شد، از مسیحیت‌سازی آغاز شده و تا ادغام در ترکیب کشورهای بزرگ اروپایی ادامه یافت. این دوره با تقویت سیستم فئودالی، گسترش مسیحیت و همچنین نبردهای داخلی و خارجی مشخص می‌شود که تأثیر زیادی بر ساختار اجتماعی و فرهنگی منطقه گذاشت.
مسیحیت‌سازی استونی در قرون وسطی اولیه آغاز شد، تقریباً در قرن‌های 11–12، با اولین تماس‌های قبایل محلی با کشورهای مسیحی اروپا. تغییرات از فعالیت‌های مبلغان آلمانی و اسکاندیناویایی شروع شد. با این حال، اولین نفوذ سیستماتیک مسیحیت در استونی به جنگ‌های صلیبی مسیحی مربوط می‌شود که بخشی از یک حرکت وسیع‌تر برای گسترش مسیحیت به شرق اروپا بود.
یکی از رویدادهای کلیدی، اولین جنگ صلیبی به استونی در سال 1208 بود که توسط پادشاهی دانمارک سازماندهی شد. اگرچه فرایند مسیحیت‌سازی طولانی و مشکل بود، اما تا پایان قرن 13، بیشتر استونیایی‌ها به آب baptism درآمدند، اما در برخی مناطق بقایای اعتقادات و آداب باستانی تا چندین قرن در حال باقی ماندن بود.
در اوایل قرن 13، استونی تحت تأثیر سفارشات آلمانی، به ویژه سفارش لیوونی و سفارش تیوٽن قرار گرفت، که ادعای سرزمین‌های منطقه بالتیک را داشتند. پس از چندین دهه نزاع و تصرف، این سفارشات در استونی مستقر شدند که موجب تشکیل سیستم فئودالی شد. این سفارش به یک بازیکن مهم سیاسی و نظامی در منطقه تبدیل شد و قبایل محلی ناچار به تسلیم به نظم جدید و پذیرش قدرت شوالیه‌های آلمانی و دین کاتولیک خود شدند.
سفارشات آلمانی تلاش کردند تا موقعیت خود را در استونی و همچنین در لتونی و لیتوانی تقویت کنند که منجر به تشکیل کنفدراسیون لیوونی در پایان قرن 13 شد. این اتحاد شامل سرزمین‌هایی بود که به طور قابل توجهی تحت کنترل شوالیه‌های آلمانی و اسقف‌ها بود. قدرت شوالیه‌ها و مقامات کلیسایی به قدری قوی بود که تأثیر طولانی مدتی بر زندگی سیاسی و فرهنگی منطقه گذاشت.
استونی قرون وسطی جامعه‌ای بود که بر اساس روابط فئودالی بنا شده بود، جایی که شوالیه‌ها و کلیسای کاتولیک موقعیت غالبی داشتند. سیستم زمین‌داری و سلسله مراتب اجتماعی بر اساس اراضی تصرف شده‌ای بود که به شوالیه‌ها و نهادهای کلیسایی در ازای خدمت داده می‌شد. استونیایی‌های محلی تحت قدرت‌های جدید قرار گرفتند و بخش عمده‌ای از جمعیت وابسته به فئودال‌ها بودند و به عنوان کشاورز کار می‌کردند.
به مرور زمان، استونیایی‌های محلی در ساختار اجتماعی گنجانده شدند و حقوق و وظایف آنها بر اساس قوانین فئودالی تثبیت شد. در برخی موارد، کشاورزان ممکن بود از حقوق خاصی مانند حق زمین یا حق حفاظت برخوردار باشند، اما بخش اعظم جمعیت باقی‌مانده وابسته و فاقد آزادی سیاسی بود. با این حال، در برخی مناطق استونی، نوعی خودمختاری حفظ شده بود و فئودال‌ها و قبایل محلی بخشی از قدرت سنتی خود را حفظ کردند.
در قرن‌های 13–14، شهرهایی در استونی شکل گرفتند که به مراکز تجاری مهم تبدیل شدند. یکی از معروف‌ترین شهرهای این دوره تالین بود که به بندر مهمی برای تجارت در دریای بالتیک تبدیل شد. در آن زمان کالاهایی مانند غلات، ماهی، چوب و پوست بازرگانی می‌شد و شهرهای محلی به گره‌های مهمی برای تبادل کالاها بین اروپا شرقی و غربی تبدیل شدند. تالین، مانند دیگر شهرها، تقویت‌شده بود تا از حملات ممکن محافظت کند و امنیت مسیرهای تجاری را تضمین نماید.
شهرهای استونی نه تنها به تجارت مشغول بودند بلکه صنایع دستی نیز توسعه پیدا کرده بودند که به عنوان منابع اصلی درآمد تبدیل شدند. اتحادیه‌ها و کارگاه‌ها عناصر مهمی از زندگی شهری بودند که تولید کالاها و خدمات را برای ساکنان محلی و بازرگانان خارجی تأمین می‌کردند. توسعه تجارت با کشورهای همسایه همچنین به تبادل فرهنگی و گسترش فناوری‌ها و ایده‌های غربی در سرزمین استونی کمک کرد.
یکی از رویدادهای کلیدی در انتهای قرون وسطی برای استونی جنگ لیوونی (1558–1583) بود که به پایان برتری سفارش لیوونی در منطقه منجر شد. جنگ نتیجه تضادها بین سفارش لیوونی، مسکو، لهستان و سوئد بود که برای کنترل بر منطقه بالتیک در تلاش بودند. در سال 1561، استونی بین سوئد و لهستان تقسیم شد که به معنای پایان استقلال کنفدراسیون لیوونی بود.
پس از جنگ، استونی تحت کنترل سوئد قرار گرفت که با تصرف سرزمین در سال 1561 آغاز شد. سوئد به مدت 17 قرن موفق به حفظ قدرت در استونی شد و سیستم اداری سختی را برقرار کرد، در حالی که تأثیر فرهنگ و زبان آلمانی همچنان در زندگی منطقه مهم باقی ماند. این دوره زمانی زمان شکوفایی برای استونی بود، اگرچه همچنین پیش‌درآمد تغییرات قابل توجهی بود که در قرون وسطی پایانی‌ها در پیش رو بود.
قرون وسطی استونی زمانی بود از تغییرات عمده، ناشی از مسیحیت‌سازی، تأثیر سفارشات آلمانی و تغییرات اجتماعی که منجر به شکل‌گیری جامعه فئودالی شد. علی‌رغم فشارهای خارجی، مانند سفارش لیوونی و کشورهای همسایه، استونی همچنان یک مرکز فرهنگی و تجاری مهم در سواحل بالتیک باقی ماند. این دوره بنیان‌گذار توسعه آینده استونی به عنوان یک کشور بود و تأثیر آن همچنان در فرهنگ و زندگی سیاسی کشور حس می‌شود.