دانشنامه تاریخی
نیوزیلند، یکی از دورافتاده‌ترین کشورهای جهان، تاریخ منحصر به فردی دارد که به شدت با درگیری‌های بین بومیان مائوری و استعمارگران اروپایی مرتبط است. راه به خودکفایی طولانی و دشوار بود و در این فرآیند تغییرات قابل توجهی در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی رخ داد.
اولین تماس اروپاییان با نیوزیلند در سال ۱۷۶۹ اتفاق افتاد، زمانی که کاپیتان جیمز کک به سواحل آن پیاده شد. این رویداد آغاز استعمار اروپایی بود که به طور قابل توجهی زندگی مائوری‌ها را تغییر داد. در نیمه اول قرن نوزدهم، تعداد مهاجران اروپایی شروع به افزایش کرد که به درگیری‌ها بر سر زمین و منابع منجر شد.
در سال ۱۸۴۰ پیمان وایتانگی امضا شد که به عنوان سند اصلی تنظیم کننده روابط بین مائوری‌ها و مقامات بریتانیایی شناخته می‌شود. این پیمان محافظت از حقوق مائوری‌ها بر زمین و منابع را پیش‌بینی می‌کرد، اما تفسیر آن بحث‌برانگیز بود. اصول اصلی پیمان شامل:
با این حال، در عمل بسیاری از حقوق مائوری‌ها نقض شد که به درگیری‌ها و نارضایتی در میان بومیان منجر گردید.
با آغاز استعمار، درگیری‌های مسلحانه‌ای به نام جنگ‌های مائوری (۱۸۶۰-۱۸۷۲) آغاز شد. دلایل اصلی شامل:
این جنگ‌ها به تلفات قابل توجهی برای هر دو طرف منجر شد و نقشه سیاسی نیوزیلند را تغییر داد.
از سال ۱۸۵۲ فرآیند خودکفایی در نیوزیلند آغاز شد. دولت بریتانیا قانون خودکفایی را تصویب کرد که اولین مجمع قانونگذاری را ایجاد و به مستعمرات حق خودکفایی داد. با این حال، بسیاری از مائوری‌ها در این فرآیند نمایندگی نداشتند و حقوقشان اغلب نادیده گرفته می‌شد.
در سال ۱۸۵۴ اولین پارلمان نیوزیلند شکل گرفت. در پارلمان نمایندگانی از هر دو طرف اروپایی و مائوری وجود داشتند. اما خودکفایی واقعی برای مائوری‌ها در دسترس نبود. قوانین و تصمیمات کلیدی بدون توجه به نظر بومیان اتخاذ می‌شد.
در پایان قرن نوزدهم کار بر روی قوانین مرتبط با حقوق مائوری آغاز شد. در سال ۱۸۶۵ قانون مائوری تصویب شد که نمایندگی مائوری‌ها در پارلمان را رسمی کرده و حقوق آنها بر زمین را تضمین کرد. با این حال، اجرای آن کافی نبود و بسیاری از مائوری‌ها همچنان با مشکلاتی در مورد حقوق زمین‌شان روبرو بودند.
قرن بیستم زمان چالش‌های جدیدی برای مائوری‌ها بود. پس از جنگ جهانی دوم، دولت نیوزیلند اقدام به انجام اصلاحات برای بهبود زندگی مائوری‌ها کرد. با این حال، بسیاری از این اصلاحات باعث درگیری‌ها و نارضایتی در میان بومیان گردید.
از دهه ۱۹۷۰ احیای فرهنگ و زبان مائوری آغاز شد. این جنبش قدم مهمی به سوی خودکفایی بود، زیرا مائوری‌ها شروع به مبارزه فعال برای حقوق و هویت فرهنگی خود کردند. در دهه ۱۹۸۰ قوانین تندی تصویب شد که به حمایت از آموزش زبان مائوری در مدارس و حفظ سنت‌ها پرداخته‌اند.
با وجود پیشرفت‌ها، بسیاری از مسائل هنوز حل نشده باقی مانده‌اند. درگیری‌های مدرن شامل:
مائوری‌ها به طور فعال در سیاست شرکت می‌کنند و صداهای آنها در جامعه روز به روز معنادارتر می‌شود.
راه نیوزیلند به سوی خودکفایی طولانی و پر از درگیری بود. پیمان وایتانگی سند مهمی بود، اما نقض آن منجر به نارضایتی و درگیری‌های مسلحانه شد. در قرن بیست و یکم، مائوری‌ها به مبارزه برای حقوق خود ادامه می‌دهند و برای بازگرداندن حقوق فرهنگی و زمین‌هایشان تلاش می‌کنند. این فرآیند، هرچند پیچیده، قدم مهمی به سمت ایجاد جامعه‌ای عادلانه‌تر و فراگیرتر در نیوزیلند است.