تاریخ ترکمنستان به هزاران سال پیش برمیگردد و از دوره انسانهای اولیه آغاز میشود. در اراضی فعلی ترکمنستان تمدنهای باستانی نظیر مرو و نیسا وجود داشتهاند که نقش مهمی در توسعه تجارت و فرهنگ در جاده ابریشم ایفا کردهاند. این شهرها مراکز بازرگانی، علم و هنر بودند.
در قرون وسطی، اراضی فعلی ترکمنستان جزو کشورهای مختلفی بوده است از جمله امپراتوری ساسانی و خلافتهای عربی. در این زمان، اسلام شروع به گسترش در منطقه کرد که تأثیر زیادی بر فرهنگ و زندگی اجتماعی داشت. شهرهایی نظیر مرو و بلخ به مراکز مشهور علم و فرهنگ تبدیل شدند که در آنها ریاضی، نجوم و فلسفه رونق داشت.
در قرن سیزدهم، منطقه مورد هجوم مغولان به رهبری چنگیزخان قرار گرفت. این موضوع به ویرانیهای قابل توجه و تغییرات جمعیتی منجر شد. بعدها، در قرنهای چهاردهم و پانزدهم، منطقه به دولت طلا پیوست که به ادغام بیشتر فرهنگها و قومها کمک کرد.
در قرنهای شانزدهم و هفدهم، ترکمنستان تحت تأثیر امپراتوریهای عثمانی و ایرانی قرار گرفت. این دولتها سعی کردند کنترل بر مسیرهای تجاری استراتژیک را برقرار کنند. قبایل محلی معمولاً با یکدیگر درگیر میشدند که مدیریت مرکزی را دشوار میکرد.
در قرن نوزدهم، ترکمنستان موضوع گسترش استعماری امپراتوری روسیه قرار گرفت. در سال 1869، دژی به نام عشقآباد تأسیس شد که آغاز تأثیر روسها در این منطقه بود. در جریان چندین کمپین نظامی، نیروهای روسی به تدریج سرزمینهای فعلی ترکمنستان را تصرف کردند و در سال 1881، منطقه ترکمنستان به طور کامل فتح شد.
بعد از انقلاب 1917، ترکمنستان بخشی از اتحاد شوروی شد. در سال 1924، جمهوری ترکمنستان به عنوان یکی از جمهوریهای اتحادیه تشکیل شد. در این دوره کشور تغییرات قابل توجهی را تجربه کرد: اقتصاد توسعه یافت، صنایع جدید تأسیس شدند و آموزش عمومی آغاز گردید.
در سال 1991، پس از فروپاشی اتحاد شوروی، ترکمنستان استقلال خود را اعلام کرد. اولین رئیسجمهور، سپرمراد نیازوف بود که تا زمان مرگش در سال 2006 بر کشور حکومت کرد. در دوران او، ترکمنستان سیاست بیطرفی و انزوا از جهان خارج را دنبال کرد.
در سال 2007، رئیسجمهور گربانگولی بردیمحمداف شد که سیاستهای پیشینی خود را ادامه داد. زیر نظر او، ترکمنستان به توسعه منابع طبیعی خود، بهویژه صنعت گاز، پرداخت. کشور همچنین به طور فعال در پروژههای بینالمللی شرکت میکند و در پی تقویت اقتصاد خود و جلب سرمایهگذاریهای خارجی است.
ترکمنستان غنی از سنتهای فرهنگی است که ریشه در زمانهای باستان دارد. موسیقی ملی، رقصها و صنایع دستی نقش مهمی در زندگی مردم ایفا میکنند. جشنهای سنتی مانند سال نو (جشن قربان) و نوروز با شکوه و اشتیاق زیادی برگزار میشوند.
تاریخ ترکمنستان داستانی از مبارزه برای استقلال، حفظ سنتهای فرهنگی و توسعه کشور در دنیای مدرن است. امروز ترکمنستان در تلاش است جایگاه شایستهای در عرصه بینالمللی پیدا کند و موقعیت خود را به عنوان یک کشور مستقل تقویت کند.