دانشنامه تاریخی
دوره شوروی در تاریخ ترکمنستان از سال ۱۹۲۴ آغاز می‌شود، زمانی که جمهوری ترکمنستان تأسیس شد، تا سال ۱۹۹۱ که کشور به استقلال دست یافت. این مرحله با تغییرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای مشخص شده است که تأثیر قابل توجهی بر توسعه منطقه، فرهنگ و جامعه آن داشته است. قدرت شوروی در تلاش بود تا ایدئولوژی‌ها و رویکردهای جدیدی در مدیریت به کار گیرد که منجر به تغییرات جدی در زندگی مردم محلی شد.
جمهوری ترکمنستان در نتیجه اصلاحات اداری که توسط قدرت شوروی انجام شد، تأسیس گردید. در سال ۱۹۲۴، در چارچوب تقسیمات ملی-سرزمینی، یک جمهوری مستقل ایجاد شد که به مردم محلی این فرصت را داد تا فرهنگ و زبان خود را در چارچوب سیستم شوروی توسعه دهند. وضعیت جدید جمهوری به ترکمن‌ها اجازه داد تا در مدیریت کشور خود شرکت کنند، با این حال، قدرت واقعی اغلب در دستان مقامات حزبی از مرکز بود.
آموزش یکی از اولویت‌های اصلی قدرت شوروی در ترکمنستان محسوب می‌شد. در کشور، اقداماتی برای از بین بردن بی‌سوادی به طور گسترده‌ای انجام شد، مدارس، فنی و حرفه‌ای و دانشگاه‌ها تأسیس گردید. زبان روسی به عنوان زبان اصلی آموزش انتخاب شد، اما تلاش‌هایی نیز برای توسعه زبان ترکمنی صورت گرفت. این شرایطی را برای تبادل فرهنگی و افزایش سطح آموزش مردم محلی فراهم کرد که تأثیر مثبتی بر توسعه جامعه داشت.
قدرت شوروی اقتصاد برنامه‌ریزی شده‌ای را معرفی کرد که ساختار اقتصادی ترکمنستان را به طرز چشمگیری تغییر داد. توجه اصلی به کشاورزی، به‌ویژه تولید پنبه معطوف شد. پنبه به "طلای سفید" و محصول اصلی صادرات جمهوری تبدیل شد. سرمایه‌گذاری‌های دولتی به توسعه آبیاری و بهبود تکنولوژی کشاورزی معطوف گردید که به افزایش تولید کمک کرد.
با این حال، این تغییرات مشکلات اکوسیستمی را نیز به‌وجود آورد که با استفاده بیش از حد از منابع آبی، به ویژه در ارتباط با آبیاری مناطق بیابانی، مرتبط بود. این مسئله بر روی سلامتی مردم و محیط‌زیست تأثیر منفی گذاشت و هنوز هم یک مشکل актуال است.
در دوران قدرت شوروی، پروژه‌های زیرساختی متعددی برای مدرن‌سازی منطقه اجرا شد. جاده‌ها، راه‌آهن‌ها و پل‌های جدید ساخته شد که دسترسی حمل و نقل را به طرز قابل توجهی بهبود بخشید. یکی از پروژه‌های مهم، ساخت متروی عشق‌آباد بود که در سال ۱۹۹۲ افتتاح شد اما در دوره شوروی ساخته شده بود.
همچنین انرژی به‌صورت فعال توسعه یافت: نیروگاه‌هایی تأسیس گردید که به تأمین برق برای مردم کمک کرد. صنعت نیز توسعه یافت، اما اکثر صنایع بر روی پردازش محصولات کشاورزی متمرکز بودند که اقتصاد جمهوری را وابسته به کشاورزی می‌کرد.
سیاست شوروی همچنین بر ساختار اجتماعی ترکمنستان تأثیر گذاشت. تغییراتی در نقش زنان در جامعه رخ داد. قدرت شوروی برابری جنسیت را اعلام کرد و به‌طور فعال برنامه‌هایی برای افزایش آموزش و اشتغال زنان اجرا کرد. زنان شروع به شرکت فعال در فعالیت‌های کاری کردند که منجر به تغییر ساختارهای سنتی خانواده شد.
با این حال، در کنار تغییرات مثبت، ارزش‌ها و سنت‌های سنتی نیز تحت فشار ایدئولوژی شوروی قرار گرفتند. این مسئله باعث تنش‌های اجتماعی شد، به ویژه در زمینه نُرم‌ها و آداب و رسومی که همیشه با ایده‌های جدید در مورد برابری و سوسیالیسم تولید تناقض بود.
دوره شوروی زمان احیای فرهنگی برای مردم ترکمن بود. از یک سو، سیاست روسی‌سازی در حال اجرا بود و از سوی دیگر، دولت به حمایت از توسعه فرهنگ ملی پرداخت. تئاترها، موزه‌ها، گالری‌های هنری و مراکز فرهنگی تأسیس شدند. آثار ادبی و هنری جدیدی پدید آمدند که مضامین سنتی و مدرن را منعکس می‌کردند.
رویدادهای فرهنگی، مانند جشنواره‌ها و تعطیلات ملی، ادامه پیدا کردند و به شرایط جدید سازگار شدند. این امکان با حمایت دولت شوروی فراهم شد که به دنبال ایجاد تصویر یک ملت سوسیالیستی جدید بود که دارای فضایی برای فرهنگ‌ها و سنت‌های مختلف باشد.
با این حال، دوره شوروی همچنین زمان سرکوب‌های سیاسی بود. همانند سایر بخش‌های اتحاد جماهیر شوروی، در ترکمنستان کمپین‌هایی علیه "دشمنان مردم" انجام شد که به بازداشت‌ها و اخراج‌ها منجر گردید. مردم محلی تحت فشار مقامات بودند و بسیاری از رهبران سنتی از زندگی سیاسی حذف شدند.
انتقاد از دولت و عدم توافق با سیاست‌های مقامات حزبی می‌توانست عواقب جدی به همراه داشته باشد. حوادث عمومی و ابتکارات مستقل غالباً سرکوب می‌شدند که فضایی از ترس و بی‌اعتمادی در میان مردم ایجاد می‌کرد. این سیاست رد عمیقی در حافظه مردم گذاشت و نقش مهمی در شکل‌گیری هویت آنها در دوره پساشوروی داشت.
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، ترکمنستان به استقلال دست یافت. با این حال، میراث دوره شوروی همچنان بر زندگی کشور تأثیر می‌گذارد. وابستگی اقتصادی به تولید پنبه، مشکلات اکوسیستم و همچنین تغییرات اجتماعی که در این دوره رخ داده، هنوز هم مسائلی هستند که اهمیت دارند.
استقلال به ترکمنستان این امکان را داد که سیاست‌های خود را شکل دهد، اما بسیاری از جنبه‌های مرتبط با اقتصاد و ساختار اجتماعی هنوز به‌عنوان میراث دوره شوروی باقی مانده‌اند. درک این دوره برای درک وضعیت کنونی کشور و روند توسعه آن اهمیت دارد.
ترکمنستان در دوره شوروی زمان تحولات گسترده و چالش‌های پیچیده‌ای است. این مرحله از تاریخ رد قابل توجهی در زندگی مردم برجا گذاشت و شکل کنونی آنها را شکل داد. مطالعه این دوره به ما کمک می‌کند تا ریشه‌های جامعه ترکمن معاصر و هویت آن را بهتر درک کنیم و همچنین تأثیری را که حوادث تاریخی بر آینده کشور می‌گذارند، بشناسیم.