دانشنامه تاریخی
نبرد ترموبیل، که در سال ۴۸۰ قبل از میلاد برگزار شد، یکی از معروف‌ترین نبردها در تاریخ یونان باستان است. این نبرد نماد شجاعت، فداکاری و مبارزه برای آزادی شد. ترموبیل، گذرگاه باریکی بین کوه‌ها و دریا، محل تصادف نهایی بین نیروهای یونانی به رهبری شاه اسپارت لئونیداس و ارتش قدرتمند شاه پارس، خشایارشاه اول بود.
پس از شکست پارسی‌ها در ماراتن در سال ۴۹۰ قبل از میلاد، درگیری‌ها بین یونان و پارس ادامه یافت. در سال ۴۸۰ قبل از میلاد، ارتش پارس که شمار آن، به‌طور تقریبی، بین ۲۰۰,۰۰۰ تا ۱,۰۰۰,۰۰۰ جنگجو بود، به رهبری شاه خشایار به یونان حمله کرد. پارسی‌ها می‌خواستند به خاطر شکست انتقام بگیرند و شهرهای یونان را تحت کنترل خود درآورند.
یونانی‌ها، با درک تهدید، تصمیم گرفتند نیروهای خود را برای دفاع در برابر حمله پارسی‌ها متحد کنند. اسپارت و آتن، به همراه دیگر شهرهای-دولت یونان، سازماندهی دفاع را آغاز کردند. لئونیداس، شاه اسپارت، فرماندهی گروهی متشکل از ۳۰۰ اسپارتی را بر عهده گرفت که اگرچه از نظر عددی کمتر بودند، اما به خاطر مهارت و شجاعت خود شناخته شده بودند.
آتن‌نشینان و اسپارتی‌ها در جبهه‌ای واحد علیه پارسی‌ها به میدان آمدند. نیروهای یونانی حدود ۷,۰۰۰ نفر بودند که شامل اسپارتی‌ها، فیوانی‌ها، تبانی‌ها و دیگران بودند. اسپارتی‌ها، به‌ویژه، به‌خوبی آموزش دیده و از انضباط جنگی بالایی برخوردار بودند.
ارتش پارس، در مقابل، از برتری عددی عظیمی برخوردار بود. خشایارشاه اول به تعداد و قدرت خود تکیه می‌کرد تا مقاومت یونانی‌ها را سرکوب کند. با این حال، به‌دلیل تعداد قابل توجه و تنوع نیروهای خود، مدیریت آنها پیچیده‌تر از یونانی‌های خوب آموزش‌دیده بود.
نبرد در اوت سال ۴۸۰ قبل از میلاد آغاز شد. پارسی‌ها تلاش کردند ترموبیل را با استفاده از تعداد خود تصرف کنند. لئونیداس و اسپارت‌هایش موقعیت‌های استراتژیک مهمی را به‌دست آوردند که به آنها اجازه می‌داد به‌طور مؤثر با وجود اقلیت بودن بجنگند. روزهای ابتدایی نبرد با نبردهای سنگین مشخص شد، زمانی که یونانی‌ها موفق به دفع حملات پارسی‌ها شدند.
اسپارتی‌ها از سپرها و نیزه‌های خود برای ایجاد یک خط دفاعی نفوذ ناپذیر استفاده کردند. گذرگاه باریک ترموبیل به نیروهای یونانی اجازه می‌داد تا نبرد را کنترل کرده و برتری عددی دشمن را بی‌اثر کنند. لئونیداس ویژگی‌های رهبری برجسته‌ای را نشان داد و سربازان خود را برای دفاع پایدار الهام بخشید.
متأسفانه، نیروهای یونانی با خیانت مواجه شدند. یکی از اهالی محل، اَفیالتس، یک راه مخفی را به پارسی‌ها افشا کرد که ترموبیل را دور می‌زد. با استفاده از این مسیر، نیروهای پارسی یونانی‌ها را محاصره کردند. لئونیداس که متوجه شد نبرد را باخته است، به سربازان خود دستور به عقب‌نشینی داد، اما خود با ۳۰۰ اسپارتی باقی ماند تا تا آخرین نفر بجنگد.
اگرچه ترموبیل با شکست یونانی‌ها به پایان رسید، اما خود نبرد نماد شجاعت و استقامت شد. اسپارتی‌ها که شجاعت فوق‌العاده‌ای از خود نشان دادند، به شخصیت‌های افسانه‌ای در فرهنگ یونان تبدیل شدند. فداکاری آنها دیگر شهرهای یونان را برای متحد شدن در برابر حمله پارس‌ها تشویق کرد.
پس از سقوط ترموبیل، یونان با تهدیدی از سوی پارسی‌ها روبرو بود، اما روحیه باقی‌مانده یونانی‌ها همچنان بالا بود. به‌زودی پس از ترموبیل، نبرد سالامین رخ داد، جایی که ناوگان یونانی بر ناوگان پارسی پیروز شد. این پیروزی جایگاه یونانی‌ها را تقویت کرده و آغازگر پایان گسترش پارس‌ها در یونان شد.
نبرد ترموبیل به یکی از معروف‌ترین نبردها در تاریخ جهان تبدیل شد. این نبرد الهام بخش بسیاری از آثار ادبی و هنری گردید. به‌ویژه، این رویداد در اثر مشهور هرودوت به تصویر کشیده شده است، که شجاعت اسپارتی‌ها و فداکاری آنها را توصیف کرده است. بعداً، در قرن بیستم، این نبرد همچنین در سینما بازسازی شد، به‌عنوان مثال، در فیلم "۳۰۰".
ترموبیل به مکانی برای زیارت بسیاری از افرادی تبدیل شد که قهرمانی و وفاداری را ارج می‌نهند. در محل نبرد یادبودهایی به احترام اسپارتی‌ها نصب شده است و آنها به نماد شجاعت و میهن‌پرستی تبدیل شده‌اند. اسپارتی‌ها با ایده‌آل‌های شجاعت و استقامت جنگی مرتبط هستند که همچنان مردم را امروز نیز الهام می‌بخشد.
نبرد ترموبیل هنوز هم یک رویداد تاریخی مهم است که مبارزه برای آزادی و استقلال را به تصویر می‌کشد. این نبرد به ما یادآوری می‌کند که حتی در شرایط ناامیدی نیز می‌توان شجاعت و استقامت را نشان داد. میراث ترموبیل قرن‌ها مردم را الهام بخشیده و همچنان در دنیای مدرن مرتبط باقی مانده است.