دانشنامه تاریخی
کامبوجا، کشوری با میراث فرهنگی غنی، همچنین دارای ویژگی‌های زبانی منحصر به فردی است. زبان رسمی این کشور خمر است که ویژگی‌های خاص خود را دارد و نقش مهمی در شکل‌گیری هویت ملی ایفا می‌کند. علاوه بر زبان خمر، در این کشور بسیاری از لهجه‌ها و زبان‌های اقلیت‌های قومی استفاده می‌شود. در این مقاله ویژگی‌های اصلی زبانی کامبوجا، توسعه آن‌ها و اهمیت معاصر آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.
زبان خمر به شاخه مون-خمر از خانواده زبانی آوستروآسیایی تعلق دارد. این زبان زبان رسمی کامبوجا است و در اسناد رسمی، آموزش، رسانه‌های جمعی و ارتباطات روزمره استفاده می‌شود. زبان خمر یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های نوشتاری منطقه است، خط آن به قرن هفتم برمی‌گردد و بر اساس خط جنوب هندوستان است.
الفبای خمر شامل ۳۳ همخوان، ۲۳ مصوت و تعداد بسیاری از علائم اضافی است که به نشان دادنintonation و طول صداها کمک می‌کنند. ویژگی این زبان عدم وجود لحن‌ها است که آن را از زبان‌های همسایه مانند تایلندی یا ویتنامی متمایز می‌کند. با این حال، زبان خمر دارای ترکیب‌های پیچیده‌ای از صداها و نشانه‌های دیاکریتیکی است که یادگیری آن را برای دانشجویان خارجی دشوار می‌سازد.
زبان خمر دارای چندین لهجه است که بسته به منطقه متفاوت است. لهجه‌های اصلی شامل لهجه مرکزی، شمالی، جنوبی و غربی خمر هستند. لهجه مرکزی که در پایتخت فنام پنه و مناطق اطراف آن صحبت می‌شود، به عنوان استاندارد شناخته می‌شود و در اسناد رسمی و آموزش استفاده می‌شود.
لهجه‌های منطقه‌ای ویژگی‌های خاص خود را در تلفظ، دایره واژگان و گرامر دارند. به عنوان مثال، ساکنان استان‌های جنوبی کامبوج معمولاً از واژه‌های قرضی زبان ویتنامی استفاده می‌کنند و مناطق غربی تحت تأثیر زبان تایلندی قرار دارند. با وجود این تفاوت‌ها، گویشوران لهجه‌های مختلف به راحتی یکدیگر را درک می‌کنند.
کامبوج خانه بسیاری از گروه‌های قومی است که هرکدام زبان یا لهجه خاص خود را دارند. از جمله زبان‌های شناخته شده اقلیت‌ها می‌توان به کوی، کراوت، استینک و بنار اشاره کرد. این زبان‌ها به گروه مون-خمر تعلق دارند و ساختار مشابهی با زبان خمر دارند، اما همچنین ویژگی‌های منحصر به فرد خود را حفظ کرده‌اند.
در شمال و شرق کشور، اقوام کوهستانی زندگی می‌کنند که زبان‌هایشان معمولاً بی‌نویس هستند و به صورت شفاهی منتقل می‌شوند. در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای مستندسازی و حفظ این زبان‌ها به منظور جلوگیری از انقراض آن‌ها انجام شده است.
در کامبوج زبان‌های خارجی نقش مهمی ایفا می‌کنند، به ویژه در آموزش و تجارت. در دوران حفاظت فرانسوی، زبان فرانسوی زبان اصلی اداره و آموزش بود. اگرچه اهمیت آن پس از استقلال کاهش یافته است، اما هنوز هم در برخی مدارس تدریس می‌شود و در نهادهای دولتی استفاده می‌گردد.
زبان انگلیسی به دلیل جهانی شدن و رشد گردشگری در دهه‌های اخیر محبوب شده است. امروز زبان انگلیسی به طور گسترده‌ای در تجارت، گردشگری و آموزش عالی استفاده می‌شود. در شهرهای بزرگ، تعداد زیادی از مدارس زبان وجود دارد که دوره‌های زبان انگلیسی را برای جوانان و بزرگسالان ارائه می‌دهند.
زبان خمر دارای دایره واژگان غنی است که شامل واژه‌های قرضی از زبان‌های سانسکریت و پالی می‌باشد که به زبان نفوذ کرده‌اند به خاطر تأثیرات هندوئیسم و بودیسم. این واژه‌های قرضی در اصطلاحات مذهبی و رسمی مشاهده می‌شوند. به عنوان مثال، کلمات به کار رفته برای "سلطان" و "پادشاهی" از زبان سانسکریت نشأت می‌گیرند.
زبان خمر معاصر همچنین شامل واژه‌های قرضی از زبان‌های فرانسوی، چینی و ویتنامی می‌شود، به ویژه در زمینه‌هایی مربوط به آشپزی، مد و فناوری. با وجود این، زبان خمر ویژگی‌های grammatical و phonetic منحصر به فرد خود را حفظ کرده است.
گرامر زبان خمر نسبت به سایر زبان‌های منطقه نسبتاً ساده است. در زبان خمر Formen flexiven وجود ندارد، به این معنا که کلمات بر اساس جنس، عدد و حالت تغییر نمی‌کنند. بجای آن، از ترتیب کلمات و واژه‌های کمکی برای بیان روابط گرامری استفاده می‌شود.
به عنوان مثال، ترتیب کلمات در جمله معمولاً از الگوی "مفرد-فعل-موضوع" پیروی می‌کند. عنصر مهم دیگری که در زبان به کار می‌رود استفاده از ذرات است که افکت‌های معنی یا احترام را اضافه می‌کند. به عنوان مثال، ذره "بنگ" برای خطاب به فردی بزرگتر از نظر سن یا مقام استفاده می‌شود.
زبان خمر با چالش‌های متعددی در دنیای مدرن مواجه است. تأثیر جهانی شدن، گسترش زبان انگلیسی و شهرنشینی می‌تواند منجر به از دست رفتن برخی از اشکال سنتی زبان و لهجه‌ها شود. زبان‌های اقلیت‌های قومی به ویژه در معرض خطر انقراض هستند.
دولت و سازمان‌های بین‌المللی اقداماتی برای حفظ میراث زبانی کامبوج انجام می‌دهند. برنامه‌های آموزشی زبان خمر، توسعه مواد آموزشی و تحقیق در مورد لهجه‌ها به حفظ فرهنگ و هویت زبانی کشور کمک می‌کند.
ویژگی‌های زبانی کامبوج عنصر مهمی از میراث فرهنگی و هویت ملی آن است. زبان خمر، با خط منحصر به فرد و تاریخ غنی، همچنان نقش کلیدی در جامعه ایفا می‌کند. همچنین، حفظ زبان‌های اقلیت و سازگاری با چالش‌های معاصر نیاز به تلاش‌های بیشتری دارد. مهم است که تنوع زبانی کامبوج زنده بماند و به نسل‌های آینده منتقل شود.