دانشنامه تاریخی
قبرس، که در مرکز دریای مدیترانه واقع شده است، در طول تاریخ خود به عنوان تقاطع فرهنگ‌ها و تمدن‌ها شناخته شده است. دوره کلاسیک و هلنیستی (تقریباً از قرن پنجم قبل از میلاد تا قرن دوم بعد از میلاد) مراحل مهمی در تاریخ جزیره هستند، زمانی که تحت تأثیر هر دو فرهنگ یونانی و شرقی قرار داشت. این دوران با تغییرات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی چشمگیری همراه بود که هویت منحصر به فرد قبرس را شکل دادند.
دوره کلاسیک قبرس با تأسیس نفوذ یونانی در جزیره آغاز شد. در قرن پنجم قبل از میلاد، قبرس تحت کنترل امپراتوری پارسی بود، اما پس از جنگ‌های یونانی-پارسی (۴۹۰ – ۴۷۹ قبل از میلاد) تأثیر یونانیان افزایش یافت. در این زمان چندین شهر-کشور در جزیره وجود داشتند، مانند سالامین، کیتیون، امادوس و پافوس.
هر یک از این شهر-کشورها قوانین، آداب و رسوم و نظام حکومتی خود را داشتند که به تنوع فرهنگی و سیاسی کمک می‌کرد. اما در سال ۳۳۲ قبل از میلاد، قبرس توسط اسکندر مقدونی فتح شد، که آغاز دوره جدیدی در تاریخ آن بود. پس از مرگ اسکندر و فروپاشی امپراتوری‌اش، جزیره بخشی از دودمان بطلمیوسی شد که بر مصر حکمفرمایی کردند.
دوره هلنیستی (۳۲۳ – ۳۰ قبل از میلاد) زمان تغییرات بزرگی در قبرس بود. بطلمیوسی‌ها به طور فعال اقتصاد و زیرساخت‌های جزیره را توسعه دادند، که منجر به ساخت شهرها و معابد جدید شد. قبرس به یک مرکز تجاری مهم بین تمدن‌های شرقی و غربی تبدیل شد که منجر به شکوفایی تجارت و تبادل فرهنگی گردید.
در این زمان، مستعمرات یونانی در قبرس شروع به ظهور کردند و زبان و فرهنگ یونانی تسلط یافتند. معابد، تئاترها و سایر ساختمان‌های عمومی در جزیره ساخته شد که معماری یونانی را منعکس می‌کردند. یکی از معروف‌ترین آثار معماری این دوره تئاتر سالامین است که به عنوان مرکز فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی خدمت می‌کرد.
دوره‌های کلاسیک و هلنیستی زمانی برای شکوفایی فرهنگی در قبرس شدند. هنر این دوره تحت تأثیر فرهنگ یونانی قرار داشت. مجسمه‌سازی، نقاشی و معماری به استانداردهای بالایی رسیدند و بسیاری از آثار هنری این دوران تا به امروز حفظ شده‌اند. در قبرس مجسمه‌های فراوانی از خدایان و قهرمانان ساخته شده و همچنین بناهای معماری مانند معابد و ساختمان‌های عمومی ایجاد گردید.
در ادبیات و فلسفه نیز تغییرات چشمگیری رخ داد. فلسفه هلنیستی، از جمله گرایش‌هایی مانند رواقی‌گری و لذت‌گرایی، شروع به تأثیرگذاری بر جمعیت محلی کرد. دانسته‌ها درباره فرهنگ و زبان یونانی و علوم از طریق مؤسسات آموزشی گسترش یافت که به تبادل فرهنگی و توسعه نخبگان محلی کمک کرد.
در دوره‌های کلاسیک و هلنیستی تغییرات قابل توجهی در زندگی مذهبی قبرس رخ داد. با گسترش فرهنگ یونانی، ایده‌ها و مراسم مذهبی جدیدی نیز آمدند. معابد در جزیره به احترام خدایان یونانی، مانند زئوس، آفرودیت و آپولو ساخته شدند.
این معابد به مراکز زندگی مذهبی و مکان‌های زیارتی تبدیل شدند. معبد آفرودیت در پافوس، که یکی از معروف‌ترین معابد جزیره بود، نماد یک فرقه مذهبی جدید شد و توجه بسیاری از مؤمنان و زائران را جلب کرد.
زندگی سیاسی در قبرس در دوره‌های کلاسیک و هلنیستی پویا و متغیر بود. پس از فتح جزیره توسط اسکندر مقدونی، قبرس بخشی از امپراتوری او شد و سپس به بطلمیوسی‌ها انتقال یافت. بطلمیوسی‌ها به طور فعال قدرت خود را تقویت کردند و اصلاحات اداری و زیرساخت‌ها را توسعه دادند.
در این زمان، اشکال جدیدی از حکومت در قبرس به وجود آمد. برخی از شهر-کشورها شروع به ادغام کردند و ائتلاف‌هایی برای مقابله با تهدیدات خارجی تشکیل دادند. اما در نهایت، در سال ۳۰ قبل از میلاد، قبرس به امپراتوری روم پیوست، که پایان دوره هلنیستی و آغاز فصل جدیدی در تاریخ جزیره بود.
دوره‌های کلاسیک و هلنیستی در قبرس زمان تغییرات چشمگیری در فرهنگ و سیاست بودند. تأثیر فرهنگ یونانی، توسعه تجارت و هنرها، و همچنین تغییرات در زندگی مذهبی اثرات ماندگاری در تاریخ جزیره به جا گذاشت. این دوره‌ها پایه‌گذار توسعه‌های بعدی قبرس و جایگاه آن در تاریخ مدیترانه‌ای بودند و میراث فرهنگی آن زمان هنوز هم الهام‌بخش پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ است.