دانشنامه تاریخی
مبارزه برای استقلال قبرس یک فرآیند پیچیده و چندوجهی است که چندین دهه را در بر می‌گیرد و شامل جنبه‌های سیاسی و اجتماعی می‌باشد. از زمان آغاز سلطه استعماری بریتانیا در سال 1878 تا کسب استقلال در سال 1960، قبرسی‌ها، به ویژه قبرسی‌های یونانی، به طور فعال برای حقوق و خودمدیریتی خود مبارزه کردند. این مقاله مراحل کلیدی و رویدادهای مرتبط با این مبارزه و همچنین تأثیر عوامل مختلف بر فرآیند کسب استقلال را بررسی خواهد کرد.
قبرس تحت سلطه عثمانی‌ها از سال 1571 تا 1878 بود، زمانی که این جزیره به بریتانیا واگذار شد. در ابتدا، جزیره تحت حاکمیت رسمی عثمانی‌ها قرار داشت، اما عملاً توسط بریتانیایی‌ها اداره می‌شد. این امر تنش‌هایی را بین گروه‌های مختلف قومی به ویژه بین قبرسی‌های یونانی و قبرسی‌های ترک به وجود آورد. دلیل اصلی مبارزه برای استقلال، تمایل به اتحاد با یونان بود که تحت عنوان "انوزی" (اتحاد) شناخته می‌شود.
در اوایل قرن 20، قبرسی‌ها شروع به درک ضرورت خودمدیریتی و هویت ملی کردند. مؤسسات آموزشی و جنبش‌های فرهنگی به شکل‌گیری هویت ملی کمک کردند. یکی از عوامل مهمی که در این زمینه مؤثر بود، گسترش فرهنگ و زبان یونانی بود. ظهور احزاب و سازمان‌های سیاسی، مانند "فیلیپینی" و "اتحاد دموکراتیک قبرس" نیز نقش مهمی در فرآیند تجمیع جامعه قبرسی ایفا کرد.
در سال 1931، قیامی به نام "قیام 1931" آغاز شد. این قیام به دلیل نارضایتی قبرسی‌های یونانی از سیاست‌های اداری بریتانیا و همچنین مشکلات اقتصادی به وقوع پیوست. مردم محلی نارضایتی خود را از بدتر شدن شرایط زندگی و فقدان حقوق سیاسی ابراز کردند. قیام با استفاده از نیروهای نظامی سرکوب شد، اما عزمی را که قبرسی‌ها برای مبارزه برای حقوق خود داشتند، نشان داد. این رویداد نقطه عطفی در تاریخ مبارزه برای استقلال بود و تعداد حامیان ایده اتحاد با یونان را افزایش داد.
جنگ جهانی دوم تأثیر قابل‌توجهی بر قبرس داشت. در طول جنگ، جزیره به پایگاهی مهم برای نیروهای بریتانیایی تبدیل شد. با این حال، جنگ همچنین منجر به مشکلات اقتصادی و کمبود غذا شد که نارضایتی مردم محلی را افزایش داد. در دورهٔ پس از جنگ، قبرسی‌های یونانی شروع به سازماندهی حرکت ملی-آزادی‌خواهی کردند.
در سال 1945، "EOKA" (سازمان ملی مبارزان قبرسی برای آزادی) تأسیس شد که هدف آن آزادسازی جزیره از سلطه استعماری بریتانیا و اتحاد با یونان بود. EOKA جنگ چریکی علیه مقامات بریتانیایی را آغاز کرد که منجر به تشدید خشونت‌ها بر روی جزیره شد.
در سال 1955، EOKA اقدامات نظامی فعالی را علیه نیروهای نظامی و پلیس بریتانیا و همچنین کسانی که با اداره استعماری مرتبط بودند، آغاز کرد. در حالی که خشونت میان قبرسی‌های یونانی و قبرسی‌های ترک بر روی جزیره شدت گرفت. مقامات بریتانیایی به این امر با اقدامات سخت‌گیرانه‌ای مانند دستگیری‌ها و سرکوب‌ها پاسخ دادند. این اقدامات تنها وضعیت را بدتر کرده و منجر به درگیری‌های بیشتر و افزایش تنش‌ها شد.
در فرآیند مبارزه برای استقلال قبرس، توجه بین‌المللی به وضعیت این جزیره افزایش یافت. در سال 1954، یونان موضوع قبرس را به بحث در برابر سازمان ملل برد که این فرصت را به جامعه جهانی داد تا وضعیت را ارزیابی کند. با وجود تلاش‌های قبرسی‌ها، سازمان ملل هیچ اقدام خاصی برای حل درگیری اتخاذ نکرد.
با این حال، فشار بین‌المللی بر بریتانیا افزایش یافت. کشورهای مختلف و سازمان‌های بین‌المللی شروع به ابراز حمایت از قبرسی‌ها و تلاش آن‌ها برای استقلال کردند. این توجه بین‌المللی به عنوان عاملی مهم در اتخاذ تصمیمات مقامات بریتانیایی در مورد قبرس عمل کرد.
در نتیجه فشار فزاینده و درگیری‌های مداوم، بریتانیا شروع به بررسی امکان اعطای استقلال به قبرس کرد. در سال 1960، پیمان لندن امضا شد که ایجاد یک کشور مستقل قبرس را پیش‌بینی می‌کرد. طبق این پیمان، قبرس استقلال خود را دریافت کرد و بریتانیا، ترکیه و یونان ضامنان امنیت کشور جدید شدند.
وضعیت جدید قبرس در چارچوب قانونی که تقسیم قدرت بین قبرسی‌های یونانی و قبرسی‌های ترک را پیش‌بینی می‌کرد، تعیین شد. با این حال، با وجود پیمان امضا شده، تنش‌ها میان دو گروه قومی از بین نرفت و همچنان در حال افزایش بود.
مبارزه برای استقلال قبرس یک فرآیند پیچیده و چندوجهی است که تمایل مردم به آزادی و خودمدیریتی را تجسم می‌بخشد. این مبارزه تحت تأثیر عوامل تاریخی، سیاسی و اجتماعی قرار داشت که به طور قابل‌توجهی هویت مدرن قبرسی‌ها را شکل داد. هرچند قبرس در سال 1960 به استقلال رسید، مشکلات ناشی از مبارزه برای استقلال همچنان موضوعی پرچالش باقی مانده و موضوع وحدت و همزیستی مسالمت‌آمیز جوامع قبرسی همچنان به حل‌وفصل نیاز دارد.