دانشنامه تاریخی
سلطنت عثمانی در کرواسی که از اواخر قرن پانزدهم تا پایان قرن هفدهم ادامه داشت، تأثیر عمیقی بر تاریخ این کشور گذاشت و تأثیر قابل توجهی بر توسعه فرهنگی و اجتماعی آن داشت. این دوره نه تنها با درگیری‌های نظامی مشخص می‌شود، بلکه شامل فرآیندهای ادغام، تبادل فرهنگی و تحول جامعه نیز می‌باشد. امپراتوری عثمانی به نوبه خود تلاش می‌کرد تا موضع خود را در بالکان تقویت کند که منجر به تعامل طولانی و پیچیده‌ای با مردم محلی شد.
با آغاز گسترش امپراتوری عثمانی در اروپا در اواخر قرن چهاردهم، کرواسی یکی از نخستین مناطقی بود که با نیروهای عثمانی مواجه شد. در سال 1493، عثمانی‌ها شهر استراتژیک مهمی به نام زاگرب را تصرف کردند، اما فرمانبرداری کامل کرواسی بعداً و در سال 1526، پس از نبرد موهاچ، اتفاق افتاد، زمانی که ارتش مجارستان نابود شد. این امر راه را برای گسترش کنترل عثمانی در بخش عمده‌ای از کرواسی هموار کرد.
در زیر سلطنت عثمانی، کرواسی به چندین واحد اداری که به نام سانجاق‌ها شناخته می‌شدند، تقسیم شد. مراکز اصلی قدرت شهرهایی مانند اسلاونی براز، زاگرب و پولا شدند. اداره عثمانی سیستم مدیریتی خود را اعمال کرد که شامل مالیات‌گیری بود و این معمولاً نارضایتی‌های زیادی در میان مردم محلی به وجود می‌آورد. در عین حال، عثمانی‌ها اجازه برخی درجات خودمختاری را به ویژه در امور مذهبی دادند که موجب نوعی همزیستی بین مسلمانان و مسیحیان شد.
سلطنت عثمانی منجر به تغییرات اجتماعی قابل توجهی در کرواسی شد. از یک سو، جمعیت مسلمان افزایش یافت زیرا بسیاری از ساکنان محلی به منظور بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی، اسلام را پذیرفتند. عثمانی‌ها مزایای مختلف و امتیازات زیادی ارائه می‌دادند که افراد را به ایمان جدید جذب می‌کرد.
از سوی دیگر، جمعیت مسیحی با محدودیت‌ها و مالیات‌هایی روبه‌رو بود. تنش‌های مذهبی اغلب پیش می‌آمد و مواردی از خشونت رایج بود. با این حال، در بسیاری از موارد، همزیستی بین دو مذهب صلح‌آمیز باقی ماند. ساکنان محلی گاهی برای مقابله با تهدیدات مشترک متحد می‌شدند که به تشکیل هویت جدیدی کمک کرد.
اقتصاد کرواسی تحت سلطنت عثمانی تغییرات قابل توجهی را تجربه کرد. عثمانی‌ها فناوری‌ها و روش‌های جدید کشاورزی را معرفی کردند که به افزایش تولید کمک کرد. غلات، شراب و روغن زیتون به کالاهای مهمی برای تجارت تبدیل شدند. زندگی شهری فعال‌تر شد و مسیرهای تجاری جدیدی که کرواسی را به دیگر نقاط امپراتوری متصل می‌کرد، ایجاد شدند.
با این حال، همه تغییرات مثبت نبودند. مالیات‌ها و عوارض اجباری معمولاً نارضایتی مردم محلی را به دنبال داشت. برخی نواحی به دلیل جنگ‌های مداوم و هجوم‌ها در حال افول بودند. سیاست تجارت و مالیات‌گیری عثمانی از کشاورزان محلی خواسته می‌شد که سهم قابل توجهی از حاصل‌خیزی خود را پرداخت کنند که گاهی به بحران‌های اقتصادی منجر می‌شد.
سلطنت عثمانی تأثیر قابل توجهی بر فرهنگ کرواسی گذاشت. معماری مسلمان در مراکز شهری شروع به تسلط کرد و بسیاری از ساختمان‌ها، مانند مساجد، مدرسه‌ها و حمام‌ها، در این زمان ساخته شدند. این دستاوردهای معماری به عناصری مهم از چشم‌انداز فرهنگی محلی تبدیل شدند و هنوز هم توجه گردشگران را جلب می‌کنند.
فرهنگ و هنر آن زمان نیز دستخوش تغییراتی شد. ادغام سنت‌های شرقی و غربی منجر به توسعه منحصر به فردی در موسیقی، ادبیات و هنرهای تجسمی گردید. نویسندگان و شاعران کرواسی شروع به استفاده از فرم‌ها و مضامین جدیدی کردند که تحت تأثیر فرهنگ عثمانی بودند. این تعامل موج جدیدی از ابراز خلاقیت را ایجاد کرد که تنوع جامعه را منعکس می‌کرد.
با وجود اشکال مختلف تعامل، سلطنت عثمانی اغلب باعث مقاومت در میان مردم محلی می‌شد. چندین ناآرامی عمده علیه قدرت عثمانی وجود داشت که معروف‌ترین آنها شورش 1573 بود که به نام شورش دهقانی شناخته می‌شود. این شورش به دلیل مشکلات اقتصادی و شرایط زندگی غیرقابل تحمل بروز کرد. شورش سرکوب شد، اما تبدیل به نمادی از مبارزه علیه سرکوب شد.
علاوه بر این، مسیحیان گاهی با سایر ملت‌ها مسیحی متحد می‌شدند تا در برابر عثمانی‌ها مقاومت کنند. به عنوان مثال، در قرن‌های شانزده و هفده چندین جنگ ائتلافی برگزار شد که در آن کرواسی‌ها، همراه با مجارها و اتریشی‌ها سعی کردند سرزمین‌های خود را از سلطنت عثمانی آزاد کنند.
در پایان قرن هفدهم، امپراتوری عثمانی شروع به تضعیف کرد و کرواسی دوباره مورد توجه قدرت‌های اروپایی قرار گرفت. شورش‌ها و جنگ‌ها علیه عثمانی‌ها ادامه داشت و در سال 1683 نبرد تعیین‌کننده‌ای در وین رخ داد که آغازگر سقوط نهایی امپراتوری عثمانی در اروپا بود.
در سال 1699، طبق شرایط صلح کارلوویتس، بخش قابل توجهی از کرواسی به امپراتوری اتریش واگذار شد که دوره سلطنت عثمانی را به پایان رساند. این رویداد نقطه عطفی در تاریخ کرواسی بود که کشور دوباره آغاز به ادغام در بافت اروپایی کرد و هویت و سنت‌های فرهنگی خود را بازیابی کرد.
سلطنت عثمانی ردپای قابل توجهی بر چشم‌انداز فرهنگی و اجتماعی کرواسی گذاشت. یادمان‌های معماری، مانند مساجد و حمام‌ها، بخشی از میراث تاریخی این کشور شدند. ادغام فرهنگی که در این دوره اتفاق افتاد تأثیر زیادی بر شکل‌گیری جامعه مدرن کرواسی گذاشت که هنوز هم عواقب همزیستی طولانی‌مدت سنت‌های مختلف را احساس می‌کند.
در کرواسی مدرن، میراث دوره عثمانی را می‌توان در اصطلاحات زبانی، غذا و معماری مشاهده کرد. غذاهای محلی، مانند باقلوا و لحم‌جون، بازتاب‌دهنده سنت‌های غذایی عثمانی هستند. معماری شهرها، به ویژه در مناطق که تأثیر عثمانی بسیار زیاد بود، همچنان توجه گردشگران و پژوهشگران را جلب می‌کند.
سلطنت عثمانی در کرواسی دوره‌ای پیچیده و چندوجهی بود که تأثیر عمیقی بر تاریخ این کشور داشت. این زمان ترکیبی از درگیری‌ها و تبادل فرهنگی هویتی منحصر به فرد را شکل داد که به طور مداوم بر کرواسی مدرن تأثیر می‌گذارد. مطالعه این دوره به درک بهتر فرآیندهای تاریخی پیچیده‌ای که به شکل‌گیری جامعه و فرهنگی که امروزه در کرواسی وجود دارد، کمک می‌کند.