دوره معبد دوم (۵۱۶ سال قبل از میلاد تا ۷۰ سال میلادی) مرحلهای کلیدی در تاریخ مردم یهود بود که نشانهای از احیای هویت یهودی پس از اسارت بابل بود. بازگشت از اسارت و ساخت معبد دوم به پایهای برای شکلگیری زندگی مذهبی، فرهنگی و اجتماعی تبدیل شد که بر تمامی تاریخ بعدی مردم یهود تأثیر گذاشت.
پس از آزادی مردم یهود از اسارت بابل که بهواسطه فرمان شاه پارسی، کوروش بزرگ در ۵۳۸ سال قبل از میلاد آغاز شد، بخش زیادی از اسرائیلیها به میهن خود بازگشتند. گروه اولیه بازگشتکنندگان که به رهبری زروبابل بود، به بازسازی اورشلیم و ساخت معبد دوم پرداخته و این بازسازی به نمادی از امید و تجدید نظر برای مردمی تبدیل شد که از دست دادن مکان عبادت و هویت فرهنگی خود رنج میبردند.
ساخت معبد دوم در ۵۱۶ سال قبل از میلاد به پایان رسید و این معبد به مرکز عبادت مردم یهود تبدیل شد. معبد از نظر اندازه کوچکتر از معبد اول بود، اما اهمیت مقدس خود را حفظ کرد. ساخت آن گام مهمی در بازسازی زندگی مذهبی بود و معبد به نمادی از وحدت مردم یهود و ارتباط آنها با خدا تبدیل شد.
پس از بازگشت و بازسازی معبد، مردم یهود با نیاز به بازسازی اقتصاد و ساختار اجتماعی خود مواجه شدند. بسیاری از بازگشتکنندگان فقیر بودند و به کارهای کشاورزی و صنایع دستی پرداختند. قابل ذکر است که بهواسطه امپراتوری پارس، یهودیان بعضی حقوق و آزادیها را بهدست آوردند که توسعه آنها را تسهیل کرد.
کشیشان و لاویها نقش مهمی در زندگی معنوی مردم یهود ایفا کردند. روحانیت عامل مهمی در سازماندهی و برگزاری مراسم مذهبی و همچنین آموزش مردم به قانون بود. عزرا، که رهبری بازگشتکنندگان را به عهده داشت، شخصیت مهمی بود که در احیای زندگی معنوی و رعایت قانون، که هویت یهودی را تقویت کرد، نقش داشت.
دوره معبد دوم همچنین با احیای فرهنگی و مذهبی مشخص شد. یهودیانی که از بابل بازگشتند، سنتها و ایدههایی را بههمراه آوردند که به شکلگیری فرهنگ یهودی منحصر به فرد کمک کرد. نقش نوشتههای مقدس تقویت شد و متون جدیدی مانند تلمود شکل گرفت که به بخشی مهم از زندگی مذهبی یهودیان تبدیل شد.
در این دوره پیشگویان فعال بودند که مردم را راهنمایی کرده و بر ضرورت رعایت دستورات و اصول اخلاقی تأکید میکردند. علاوه بر این، حکما نیز ظاهر شدند که به مطالعه و تفسیر قانون پرداخته و دانش خود را به نسلهای بعدی منتقل کردند. این معلمان پایهای برای توسعه سنت Rabbani شدند که در آینده اهمیت زیادی خواهد داشت.
در طول دوره معبد دوم، جامعه یهود تحت تأثیر قدرتهای خارجی مختلفی قرار داشت، از جمله امپراتوری پارس و بعداً امپراتوری یونان. برخورد با حاکمان هلنیستی، مانند آنتیخوس چهارم، منجر به آزارهای مذهبی و شورشها شد، از جمله شورش مکابیها در ۱۶۸–۱۶۴ سال قبل از میلاد که رویدادی مهم در تاریخ مردم یهود بود.
پس از پیروزی بر یونانیها، یهودیان توانستند استقلال خود را بازگردانند و معبد را پاکسازی کنند که این به پایهای برای جشن حانوکا تبدیل شد. این جشن نمادی از پیروزی نور بر تاریکی و ایمان بر بتپرستی است و هنوز هم در سنت یهودی گرامی داشته میشود. تأسیس سلسله هسمنائیها نیز به بازسازی نسبی استقلال سیاسی و تقویت هویت یهودی کمک کرد.
دوره معبد دوم همچنین با درگیریها و بحرانهای داخلی مشخص میشد. تقسیم به فرقههای مذهبی مختلف مانند فریسیها، صدوقیها و اسسیها، به مبارزه برای نفوذ و تفسیر قانون منجر شد. این اختلافات داخلی جامعه یهود را تضعیف کرده و در نهایت به آسیبپذیری آن در برابر تهدیدات خارجی کمک کرد.
در ۶۳ سال قبل از میلاد، یهودیه به تصرف امپراتوری روم درآمد که منجر به تغییر وضعیت سیاسی شد. در ۷۰ سال میلادی، رومیها با سرکوب شورش، معبد دوم را تخریب کردند که این یک واقعه فاجعهآمیز برای مردم یهود بود. این لحظه پایان دوره معبد دوم و آغاز عصر جدیدی در تاریخ مردم یهود را مشخص کرد که با دیاسپورا و جستجوی روحانی شناخته میشود.
دوره معبد دوم اثری ماندگار در تاریخ و فرهنگ مردم یهود به جا گذاشت. این زمان پایهای برای شکلگیری یهودیت مدرن و ایجاد سنتهایی شد که تا به امروز ادامه دارد. استقامت و ایمان مردم یهود در زمانهای دشوار نمونهای برای نسلهای آینده است و هویت آنها را تقویت میکند.
دوره معبد دوم و بازگشت از اسارت، زمان احیای روحانی و شکوفایی فرهنگی است. این دوره قدرت ایمان و استقامت مردم یهود را نشان داد، علیرغم آزمایشها و دشواریها. این مرحله تاریخی پایهای برای شکلگیری هویت یهودی و زندگی مذهبی شد که تأثیرات قابل توجهی بر تاریخ بشریت داشت.