دانشنامه تاریخی
قرون وسطی در تاریخ لیتوانی دوره‌ای را از قرن سیزدهم تا اوایل قرن شانزدهم شامل می‌شود، زمانی که لیتوانی به یک بازیگر مهم در عرصه اروپا تبدیل شد. این دوره با شکل‌گیری دوک‌نشین بزرگ لیتوانی که یکی از بزرگترین کشورها در اروپا بود و تأثیر قابل توجهی بر سیاست، اقتصاد و فرهنگ منطقه گذاشت، مشخص می‌شود.
آغاز قرون وسطی برای لیتوانی با اتحاد قبایل تحت رهبری اولین دوک‌ها همراه بود. در قرن سیزدهم تحت رهبری دوک گِدیمیناس، لیتوانی به طور قابل توجهی مرزهای خود را گسترش داد و قبایل لیتوانیایی را متحد کرد و سرزمین‌های همسایه را تصرف کرد. گِدیمیناس به عنوان بنیان‌گذار دودمانی شناخته شد که به مدت چندین قرن بر لیتوانی حکمرانی کرد.
گِدیمیناس در سال 1323 ویلنیوس را به عنوان پایتخت دوک‌نشین خود اعلام کرد، که به توسعه شهر به عنوان یک مرکز فرهنگی و سیاسی کمک کرد. او به طور فعال با دیگر قدرت‌های اروپایی ارتباط برقرار کرد و تاجران و صنعتگران را جذب کرد.
لیتوانی در قرون وسطی با تهدیدی از جانب حکم‌روایی تئوتونی روبه‌رو شد که به دنبال گسترش سرزمین‌های خود به سمت شرق بود. درگیری‌ها بین لیتوانی و حکم‌روایی طولانی و خونین بود.
اوج این تقابل نبرد گرونوالد در سال 1410 بود، که در آن لیتوانی، با همکاری لهستان، پیروزی تعیین‌کننده‌ای بر حکم‌روایی تئوتونی کسب کرد. این نبرد اتفاقی مهم در تاریخ شرق اروپا بود که مواضع لیتوانی و لهستان را در منطقه تقویت کرد.
دوک‌نشین بزرگ لیتوانی دارای ساختاری سیاسی پیچیده بود که شامل سیستم دوک‌های محلی و فرمانروایان بود که بر مناطق مختلفی حکمرانی می‌کردند. این به توسعه خودگردانی محلی و تبادل فرهنگی یاری رساند.
فرهنگ لیتوانی در قرون وسطی تنوع و پیچیدگی‌های زیادی داشت. با گسترش مسیحیت در سال 1387، لیتوانی شروع به ادغام در سنت فرهنگی و دینی اروپایی کرد. اما در عین حال، رسوم و سنت‌های بومی پ pagan نیز حفظ شد.
اقتصاد لیتوانی در قرون وسطی بر پایه کشاورزی، تجارت و صنایع دستی بود. شهرهای لیتوانی، مانند ویلنیوس، کاوناس و تِلشیای، به مراکز تجاری مهمی تبدیل شدند. تجارت با کشورهای همسایه، به ویژه لهستان، روسیه و غرب اروپا به رونق دوک‌نشین کمک کرد.
در سال 1569 لیتوانی اتحاد لوبلین را با لهستان امضاء کرد که منجر به تشکیل جمهوری مشترک‌المنافع شد. این اتحاد تأثیر قابل توجهی بر تاریخ آینده لیتوانی و سرنوشت سیاسی آن گذاشت.
اتحاد با لهستان برای لیتوانی ثبات سیاسی بیشتری به ارمغان آورد، اما همچنین به تدریج به لهستانی کردن جامعه لیتوانیایی منجر شد. فرهنگ و زبان لیتوانیایی شروع به واگذاری جای خود به تأثیرات لهستانی کردند، که هویت منطقه را تغییر داد.
لیتوانی در قرون وسطی دوره‌ای از تغییرات و دگرگونی‌های قابل توجه است. شکل‌گیری دوک‌نشین بزرگ لیتوانی، توسعه فرهنگ و اقتصاد، و همچنین روابط پیچیده با همسایگان، نقش کلیدی در تعیین سرنوشت آینده کشور ایفا کرد.
این دوره پایه‌گذار تاریخ آینده لیتوانی شد و میراث آن کماکان بر جامعه و فرهنگ معاصر لیتوانی تأثیر می‌گذارد. لیتوانی قرون وسطی، به عنوان یک پیوند بین شرق و غرب، بخش مهمی از تاریخ اروپا باقی می‌ماند.