دانشنامه تاریخی
دوره وجود امپراتوری عثمانی که تقریباً از قرن چهاردهم تا بیستم را شامل می‌شود، تأثیر قابل توجهی بر تاریخ اوکراین داشت. در این زمان، سرزمین‌های امروزی اوکراین تحت تأثیر نیروهای خارجی مختلف، از جمله امپراتوری عثمانی قرار داشت که به دنبال گسترش مرزهایش به سمت شمال بود. سلطه عثمانی بخش‌های قابل توجهی از اوکراین جنوبی و شرقی، از جمله کریمه و همچنین اراضی مجاور دنیپر و بوگ غربی را در بر می‌گرفت. این دوره پر از تغییرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی پیچیده بود.
با آغاز قرن چهاردهم، امپراتوری عثمانی شروع به لشکرکشی‌های فعال به اروپا کرد و به دنبال گسترش سرزمین‌های خود به سمت شمال بود. در این زمینه، تعامل با شاهزاده‌نشین‌ها و اراضی محلی، از جمله روس بزرگ و شاهزاده‌نشین لیتوانی، نقش قابل توجهی داشت. در سال 1475، امپراتوری عثمانی خانات کریمه را فتح کرد که به واسیلی عثمانی تبدیل شد و افق‌های جدیدی برای تأثیرگذاری بر اراضی اوکراین گشود.
به دنبال این تصرف، اراضی جنوبی اوکراین تحت کنترل امپراتوری عثمانی قرار گرفت که به طرز قابل توجهی ساختار اقتصادی و اجتماعی آن‌ها را تغییر داد. خانات کریمه به مرکز مهم تجارت و فرهنگ تبدیل شد و همچنین منبعی برای تأثیر امپراتوری عثمانی بر کل اوکراین شد. حکومت عثمانی همچنین جنبه‌های مختلف زندگی مردم محلی، از جمله دین، فرهنگ و روابط اقتصادی را تحت تأثیر قرار داد.
سلطه عثمانی آغازگر روابط اقتصادی جدیدی بود. صنایع عمده اقتصادی شامل کشاورزی و تجارت بودند. ساکنان روستایی تحت سلطه عثمانی اغلب با مالیات‌های سنگین مواجه بودند که نارضایتی و اعتراضاتی را به دنبال داشت. با این حال، با وجود این، این دوره همچنین به توسعه تجارت کمک کرد، به ویژه از طریق کریمه که به یک شریان حمل و نقل مهم بین شرق و غرب تبدیل شد.
راه‌های تجاری از طریق کریمه اوکراین را به امپراتوری عثمانی و همچنین به کشورهای اروپایی مانند ایتالیا و لهستان مرتبط می‌کردند. این امر به توسعه تولید محلی و صنایع دستی کمک کرد، اما عمده ثروت در دستان مقامات عثمانی و نجبای محلی متمرکز بود. بیشتر کشاورزان در فقر باقی ماندند که به افزایش تنش‌های اجتماعی منجر شد.
فرهنگ اوکراین در این دوره نیز تحت تأثیر تمدن عثمانی تغییرات قابل توجهی را تجربه کرد. حضور امپراتوری عثمانی به گسترش فرهنگ و دین اسلام کمک کرد که بر مردم محلی تأثیر گذاشت. معماران و هنرمندان عثمانی علامت‌های قابل توجهی در معماری و هنر برجای گذاشتند و ادبیات عثمانی بر سنت‌های محلی تأثیر داشت.
علیرغم تسلط اسلام، مسیحیت همچنان نقش مهمی در زندگی اوکراینی‌ها ایفا می‌کرد. کلیسای ارتدوکس به عنوان مرکز معنوی اصلی باقی مانده و به حفظ هویت ملی کمک می‌کرد. در این زمان تعاملاتی بین جوامع مسلمان و مسیحی اتفاق افتاد که تنوع زندگی فرهنگی در این سرزمین‌ها را منعکس می‌کرد.
وضعیت سیاسی در اراضی اوکراینی در دوره حکومت عثمانی بسیار پیچیده بود. شورش‌های مختلفی که علیه سلطه عثمانی و کریمه برپا بود، در طول این مدت به وقوع پیوست. مهم است که به شورش‌های کازاک‌ها اشاره شود که روز به روز تأثیرگذارتر می‌شدند. کازاک‌ها، که شامل افراد آزاد و نظامی بودند، شروع به سازماندهی به عنوان جوامع مستقل کردند و ارتش‌های خاصی را برای دفاع از حقوق و علایق خود ایجاد کردند.
جنبش کازاک‌ها به نماد مبارزه برای استقلال و آزادی تبدیل شد. آن‌ها سعی کردند حقوق خود را هم علیه عثمانی‌ها و هم علیه اشراف لهستانی حفظ کنند که به سری از شورش‌ها، از جمله شورش تحت رهبری بُهْدان خملنی‌تسکی در اواسط قرن هفدهم، انجامید. این شورش که به عنوان خملنیتسچنا شناخته می‌شود، نقش کلیدی در مبارزه مردم اوکراین برای استقلال ایفا کرد و آغازگر یک دوره جدید در تاریخ اوکراین بود.
تا پایان قرن نوزدهم، امپراتوری عثمانی شروع به ضعیف شدن کرد که فرصتی جدید برای مردم اوکراین به وجود آورد. جنگ کریمه (1853-1856) به ضعیف شدن قدرت عثمانی در شبه‌جزیره کریمه انجامید و اگرچه کریمه تحت کنترل امپراتوری باقی ماند، این رویداد به نماد تغییرات تبدیل شد. پس از جنگ تغییرات سیاسی و اجتماعی قابل توجهی در منطقه آغاز شد که به تقویت هویت ملی اوکراینی کمک کرد.
از اوایل قرن بیستم، فرآیندهایی که در امپراتوری عثمانی در حال وقوع بود، به فعال شدن جنبش ملی-آزادی‌خواهی در اراضی اوکراین منجر شد. پس از فروپاشی امپراتوری بعد از جنگ جهانی اول و ایجاد دولت‌های جدید، اوکراین توانست دوباره خود را در عرصه بین‌المللی معرفی کند.
دوره امپراتوری عثمانی در اوکراین به مرحله‌ای مهم در توسعه هویت اوکراینی و خودآگاهی ملی تبدیل شد. تأثیر فرهنگ عثمانی، مبارزات سیاسی و تغییرات اقتصادی مبنای تشکیل واقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی جدید شد. این دوره ردپای عمیقی در تاریخ اوکراین بر جای گذاشت و به ظهور جنبش‌های ملی مدرن و تمایل به استقلال کمک کرد، که در توسعه آینده دولت اوکراین خود را نشان داد.