دانشنامه تاریخی
امپراتوری عثمانی که از اواخر قرن سیزدهم تا اوایل قرن بیستم وجود داشت، میراث قابل توجهی در مناطق مختلف، از جمله سوریه بر جای گذاشت. سلطه عثمانی در اوایل قرن شانزدهم آغاز شد و بیش از چهارصد سال ادامه یافت و تأثیر عمیقی بر زندگی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این منطقه گذاشت. در این مقاله ویژگی‌های حکومت عثمانی در سوریه و تأثیر آن بر جمعیت محلی، اقتصاد و فرهنگ را بررسی خواهیم کرد.
سوریه در سال 1516 پس از نبرد مارج دابیک به دست امپراتوری عثمانی فتح شد، در این نبرد نیروهای عثمانی تحت فرماندهی سلطان سلیم اول پیروزی قاطعی بر مملوک‌ها به دست آوردند. این واقعه دروازه‌های توسعه بیشتر عثمانی را در این منطقه گشود. در طول قرن بعد، سوریه به یک استان مهم امپراتوری تبدیل شد و به عنوان یک مرکز کلیدی برای مدیریت و تجارت شناخته شد.
پس از فتح، امپراتوری عثمانی ساختار اداری خود را در سوریه برقرار کرد. کشور به چندین واحد اداری تقسیم شد که به نام ایالت‌ها و سانجاق‌ها شناخته می‌شدند و تحت فرمانداران منصوب عثمانی اداره می‌شدند. دمشق به عنوان پایتخت این استان انتخاب شد و ساکنان محلی سطوح خاصی از خودمدیریتی را از طریق مقامات محلی سنتی و سازمان‌های مذهبی حفظ کردند.
عثمانی‌ها سیستم میلت را معرفی کردند که به گروه‌های مذهبی مختلف، از جمله مسلمانان، مسیحیان و یهودیان، اجازه می‌داد تا امور داخلی خود را مدیریت کنند، از جمله مسائل ازدواج، آموزش و مالیات. این سیاست به ثبات نسبی در محیط چند فرهنگی و چند مذهبی سوریه کمک کرد.
در تحت حکومت عثمانی، اقتصاد سوریه از طریق تجارت و کشاورزی رشد کرد. موقعیت استراتژیک کشور در تقاطع راه‌های تجاری بین اروپا، آسیا و آفریقا آن را به یک مرکز تجاری مهم تبدیل کرده بود. شهر دمشق به ویژه به خاطر بازارها و صنایع دستی‌اش معروف شد.
کشاورزی نیز به یک عنصر کلیدی در اقتصاد تبدیل شد. مقامات عثمانی تکنولوژی‌های جدید کشاورزی و سیستم‌های آبیاری را معرفی کردند که منجر به افزایش بازدهی شد. در سوریه محصولات مختلفی از جمله غلات، میوه‌ها و روغن زیتون کشت می‌شد که سپس به سایر مناطق امپراتوری و فراتر از آن صادر می‌شد.
امپراتوری عثمانی تأثیر قابل توجهی بر فرهنگ و هنر سوریه گذاشت. معماری آن زمان با ساخت مساجد باشکوه، کاروان‌سراها و ساختمان‌های عمومی مشخص می‌شد. یکی از مشهورترین نمونه‌های معماری عثمانی در سوریه، مسجد اموی در دمشق است که توسط عثمانی‌ها بازسازی و گسترش یافته و اهمیت تاریخی خود را حفظ کرده است.
فرهنگ و علم نیز در این دوران شکوفا شدند. عثمانی‌ها به توسعه ادبیات، موسیقی و هنر کمک کردند. دانشمندان و هنرمندان محلی این فرصت را یافتند تا شکوفا شوند و این امر منجر به ظهور بسیاری از آثار شد که ترکیب منحصربه‌فردی از سنت‌های عثمانی و محلی را منعکس می‌کند.
در زیر حکومت عثمانی، اسلام دین غالب شد، اما مقامات به اقلیت‌های مذهبی احترام گذاشته و از آن‌ها حمایت کردند. مسیحیان و یهودیان به عقاید خود پایبند مانده و می‌توانستند در زندگی اقتصادی کشور شرکت کنند. با این حال، آن‌ها همچنین با محدودیت‌ها و الزامات خاصی مواجه بودند، از جمله پرداخت جزیه — مالیاتی بر غیرمسلمانان.
ساختار اجتماعی بر اساس طبقه‌بندی سازماندهی شده بود، جایی که اشراف و مقامات در موقعیت‌های بالا قرار داشتند و دهقانان و بازرگانان اکثریت جمعیت را تشکیل می‌دادند. با این حال، به لطف سیستم میلت، گروه‌های مختلف قادر بودند تا سنت‌ها و آداب فرهنگی خود را حفظ کنند و این امر به تنوع در جامعه کمک کرد.
تا پایان قرن نوزدهم، امپراتوری عثمانی با مشکلات داخلی و خارجی جدی مواجه شد. در سوریه، همانند دیگر نقاط امپراتوری، جنبش‌های ملی‌گرایی افزایش یافتند که خواستار خودمختاری و استقلال بودند. این جنبش‌ها از حمایت ابرقدرت‌های اروپایی که می‌خواستند قدرت عثمانی را تضعیف کنند، برخوردار شدند.
پس از جنگ جهانی اول و سقوط امپراتوری عثمانی در سال 1918، سوریه تحت کنترل فرانسه قرار گرفت، که این امر به حکومت چند صدساله عثمانی پایان داد. این انتقال آغازگر مرحله جدیدی در تاریخ سوریه بود و تأثیر زیادی بر توسعه آینده کشور در قرن بیستم داشت.
امپراتوری عثمانی ردپای غیرقابل‌حذفی در تاریخ سوریه بر جای گذاشت. تغییرات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که در این زمان رخ داد، اساس جامعه مدرن سوریه را شکل داد. میراث حکومت عثمانی هنوز هم در سوریه امروز قابل لمس است و در معماری، فرهنگ و ساختار اجتماعی کشور نمایان می‌شود. دوران عثمانی زمانی بود از شکوفایی و همچنین منازعه، و تأثیر آن هنوز هم احساس می‌شود.